We beleven de grootste economische crisis sinds tachtig jaar. Vele landen proberen te reageren, soms met succes. Vorig weekend nog zei de Chinese premier Wen Jiabao dat de inspanningen om de binnenlandse economie aan te zwengelen, lukken: de Chinezen consumeren meer en er wordt sneller geïnvesteerd. Negatief blijft echter de daling van de export.
Op mondiale schaal is de reactie minder adequaat. De regeringsleiders die enkele weken geleden verzamelden op de G20-top spraken van historische beslissingen... de werkelijkheid is veel minder fraai. Er is geen sprake van een nieuw financieel bestel onder de wereldeconomie dat bijvoorbeeld minstens verzekert dat we banken hebben die betrouwbaar zijn en hun werk doen. Er is nog minder een uitdrukkelijke keuze voor een economie die welvaart schept voor iedereen én onze planeet niet om zeep helpt.
De praktijk van het Internationaal Monetair Fonds is eigenlijk meer van hetzelfde. Er wordt geld uitgetrokken om wat blutsen en builen te slaan uit de puffende en krakkemikkige economie, nu weer 47 miljard dollar voor het zwaar getroffen Mexico dat zijn export, bijna volledig afhankelijk van de Verenigde Staten, ziet instorten. De oude recepten van monetaire strengheid en overheidsbesparingen - die vroeger al faalden en die rijke landen in crisis nu allerminst voor zichzelf toepassen - zijn vandaag volledig naast de kwestie.
Best lezen ze bij Wereldbank en IMF en in de regeringszetels eens het rapport The global economic crisis: systemic failures and multilateral remedies van de VN-conferentie over handel en ontwikkeling, meer bekend als Unctad. Dat zegt dat ons economische systeem op minstens drie plaatsten stuk is: de volledige vrijmaking of deregulering van de financiële markten is nefast geweest voor de goede werking van de economie; de impact op grondstoffenmarkten - denk bv. aan voedsel of olie - vanwege grote investeerders heeft geleid tot nog grotere prijsschommelingen en tot speculatieve luchtbellen; massale muntspeculatie haalt de wereldeconomie uit de haak en veroorzaakt de huidige crisis omdat we niet beschikken over een internationaal financieel systeem dat de belangen van alle landen laat voorgaan op die van speculanten.
Unctad trekt volgende lessen: er is dringende nood aan mondiale regelgeving en aan hernieuwde internationale samenwerking om de crisis fundamenteel op te lossen. En, aldus Unctad, het is de Verenigde Naties die de kar moet trekken, die werkt democratisch en is zowel in staat om onbevooroordeeld te analyseren als pragmatische oplossingen aan te reiken. (DB)
Websites
Klik voor Unctad Rapport The global economic crisis: systemic failures and multilateral remedies
Klik voor het volledige rapport
Klik voor artikel IMF emergency loans: Greater flexibility to overcome the crisis?
