Liefst 120 miljoen Zwitserse frank heeft Migros in 2018 aan culturele en sociale activiteiten gespendeerd. Zoiets ontslaat geen enkele overheid van haar culturele verantwoordelijkheid. Maar als cultuurbesparingen op vele plaatsen toeslaan, is het nuttig om weten dat samenlevingen economische kracht kunnen ontwikkelen… en die ook aanwenden voor cultuur en vorming.
Van muziekclubs, taalcursussen en parken
tot circulaire economie en migratiedialoog
Migros kulturprozent
Het Migros kulturprozent is een veel te weinig, zelfs bijna onbekend fenomeen. Velen kunnen zich zelfs niet indenken dat een privébedrijf 109 miljoen euro uitgeeft aan vooral cultuur en vorming… elk jaar opnieuw meer dan 100 miljoen; net zomin als ze zich kunnen inbeelden dat een coöperatief bedrijf als dit een omzet haalt van 26 miljard euro en een winstcijfer van 591 miljoen euro.
Heel kort, Migros is in de eerste plaats een coöperatieve supermarktketen maar telt tevens vele andere handelszaken, is industrieel actief en in de reissector, plus biedt het financiële diensten, onder andere een bank.
Elk bedrijf draagt ook de verantwoordelijkheid om te beslissen wat het aanvangt met de waarde die het creëert. Veel gaat uiteraard naar de werknemers, een belangrijk deel belandt bij de fiscus zodat de staat er zijn opdracht mee kan vervullen, en een verstandig bedrijf investeert ook in de eigen toekomst.
Maar de Migros coöperatie doet dus veel meer en besteedt een aanzienlijk deel van wat ze voortbrengt aan haar cultuurprocent, in 2018 dus 120 miljoen Zwitserse frank of 109 miljoen euro. Om die prestatie van dit ene bedrijf wat beter in te schatten: het volledige Vlaamse cultuurbudget bedraagt 508 miljoen.
Van muziekclubs tot museum voor moderne kunst
Klassieke concerten kunnen al 70 jaar rekenen op Migros geld. Vandaag doen ook de promotie van muziekclubs, de samenwerking met kleine podia, nieuwe media, theaters, dansgezelschappen en het Migros museum voor moderne kunst in Zurich hun voordeel met het Migros cultuurprocent. Allemaal samen goed voor 30 miljoen Zwitserse frank.
53.023 vormingscursussen in 2018
De bestedingen voor vorming gaan in de eerste plaats naar de Migros clubscholen. Die vormen een netwerk van vijftig centra verspreid over heel Zwitserland, samen het grootste vormingsinstituut van het land. In 2018 zijn er in totaal 53.023 cursussen gegeven over de meest diverse onderwerpen. Migros cultuurprocent heeft daar 60 miljoen Zwitserse frank voor over.
Het valt niet onder het cultureel procent maar het is interessant om hier de grote media-activiteit van Migros onder de aandacht te brengen. De Duitse en Franse editie van haar magazine halen samen een oplage van ruim 2 miljoen en ze bereiken ruim 3 miljoen lezers in een land met 8,5 miljoen inwoners.
Van zorggemeenschappen en migratiedialoog
Naar initiatieven voor de samenleving gaat 7 miljoen. Daaronder valt het netwerk van zorgende lokale gemeenschappen, bedoeld als een model voor de toekomst. Een ander initiatief legt zich toe op de dialoog over migratie.
Van gezondheid en actieve vrije tijd
Migros afficheert meer dan 360 vrijetijdsbestedingen en gezondheidscentra te beheren. Daarbij zijn vier grote publieke parken met vele voorzieningen, 130 fitnesscentra, publieke golfterreinen met in totaal 204 holes, en zelfs een bergtrein naar de top van de Monte Generoso, een natuurgebied nabij Lugano. 10 miljoen uit de Migros pot is bestemd voor dit segment.
Circulaire economie
4 miljoen van het Migros geld gaat naar economie, maar denk niet meteen aan klassieke economie. Zo springt de inspanning voor circulaire economie in het oog. Dat is een nieuw thematisch werkterrein voor Migros met reeds enkele concrete projecten die van start zijn gegaan.
Migros engagement
“Burgers de mogelijkheid bieden om na te denken
en bij te dragen tot veranderingen.”
Wat opvalt is dat Migros heel breed naar cultuur kijkt. Met haar cultureel procent engageert dit bedrijf zich om de Zwitsers een ruime toegang tot cultuur en vorming aan te bieden, en om de burgers de mogelijkheid te bieden na te denken over de samenleving en bij te dragen aan sociale, economische en culturele veranderingen. Migros ziet hier de economie niet los van cultuur, samenleving, vorming en vrije tijd.
Fenomenen die tot nadenken stemmen
Een engagement als dat van Migros ontslaat natuurlijk geen enkele overheid van haar verantwoordelijkheid voor cultuur en vorming, en evenmin voor samenleving, vrije tijd of economie.
Van Australië tot Zuid-Amerika hakken
overheden in culturele uitgaven
Tegelijkertijd valt er niet naast te kijken hoe in tal van landen – van Australië tot Europa en Zuid-Amerika - overheden met de budgettaire botte bijl hakken in culturele uitgaven… hoe ze engagementen niet respecteren en zo ook de noodzakelijke autonomie van cultuur en vorming aantasten.
Het stemt allemaal minstens tot nadenken over hoe we best cultuur financieren én tegelijkertijd haar autonomie verzekeren.
Een fenomeen dat kan inspireren: herover de economie
Wat samenlevingen overal kan inspireren is dat structurele financiering van cultuur en vorming niet alleen hoeft te komen van overheden en het publiek, aangevuld met sponsoring die toch vooral occasioneel is. Een samenleving die ook economische kracht weet te creëren, kan die gebruiken voor andere ambities. Ze kan ze deels omzetten in een bijkomende structurele financieringsstroom voor cultuur en vorming, of ook voor maatschappelijke uitdagingen, voor vrije tijd initiatieven én voor de transitie naar een duurzame economie.
De Zwitsers kunnen dat omdat ze een sterk weefsel bezitten van financieel gezonde coöperaties, ook voor nieuwe activiteiten als bijvoorbeeld autodelen.
Voor vele andere samenlevingen zijn cultuurbesparingen een alarmsignaal dat het niet volstaat om een heel uitgebreid sociaalcultureel middenveld te hebben dat het economische veld bijna volledig braak laat liggen. Ze zullen ook de economie (deels) moeten heroveren en hun coöperatieve sterkte – opnieuw – moeten opbouwen om niet maatschappelijk en politiek helemaal in de touwen te belanden.
Wat ze daarbij nooit mogen negeren, is de les uit het Alpenland: die maatschappelijke bedrijven moeten ook economisch heel leefbaar zijn. Structureel verlieslatende bedrijven zijn het laatste wat een samenleving moet hebben. Daar komt geen sociale kracht van en al helemaal geen cultureel procent.
Dirk Barrez
Hoofdredacteur Pala.be en auteur van 11 politieke dwaasheden. 50 jaar schuldig verzuim van onze politici en TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Bronnen
Pour-cent culturel Migros - Migros kulturprozent
Migros inspanningen voor circulaire economie
Engagement Migros
Circular Hub
zie ook het jaarverslag op Migros
Lees meer over Migros en over die andere grote consumentencoöperatie Coop in het boek Coöperaties. Hoe heroveren we de economie?, nu te koop aan slechts €10 i.p.v. €14,95, verzending inbegrepen
Rekto Verso - Cultuurbesparingen wereldwijd: Australië
Rekto Verso - Cultuurbesparingen wereldwijd: Latijns-Amerika
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
