Sinds de staatsgreep van 1 februari pogen binnen- en buitenlandse tegenstanders van het militaire regime, zoals de Civil Disobedience Movement (CDM), de National Unity Government (NUG) en veel OESO-regeringen, druk uit te oefenen op de junta, de Tatmadaw of State Administrative Council (SAC). Een volgend artikel legt het financiële kluwen van die Tatmadaw bloot.
Tegen beter weten in?
De ASEAN-top van 24 april en de '5-punten consensus' (https://asean.org/chairmans-statement-asean-leaders-meeting-24-april-2021-five-point-consensus/) werd door de 'oppositie' in Myanmar algemeen als een 'flop' beschouwd.
Ondanks dat aan de consensus een handhavingsmechanisme en een tijdlijn ontbreekt, geen melding gemaakt wordt van de vrijlating van politieke gevangenen, en de bijeenkomst het risico liep de militaire junta te legitimeren, zijn er volgens sommigen in de regionale en internationale diplomatie nu tenminste enkele overeengekomen punten die de ASEAN zou moeten opvolgen. Dat kan beter zijn dan absoluut niets doen, vooral als ASEAN samenwerkt met de VN. Volgens deze 'eeuwige optimisten' zijn het benoemen van een speciale gezant en akkoord gaan met het verlenen van humanitaire hulp bijvoorbeeld enkele kleine maar positieve stappen als ze goed worden opgevolgd. Daarom beschouwt ook de EU de ASEAN-verklaring als “een positieve en belangrijke eerste stap om een proces van de-escalatie en de terugkeer naar de democratische overgang in Myanmar/Birma op gang te brengen. De Europese Unie onderstreept de noodzaak van een snelle en getrouwe uitvoering ervan” (https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2021/04/30/myanmar-burma-declaration-by-the-high-representative-on-behalf-of-the-eu-on-the-outcome-of-the-asean-leaders-meeting/?utm_source=dsms-auto&utm_medium=email&utm_campaign=Myanmar%2fBurma%3a+Declaration+by+the+High+Representative+on+behalf+of+the+EU+on+the+outcome+of+the+ASEAN+Leaders%25u2019+Meeting).
Ook Eric Paulsen, de Maleise vertegenwoordiger van de Asean Intergovernmental Commission on Human Rights (AICHR) lijkt blij te zijn met een dode mus: “Ondanks de eerder gemengde berichten, moet Asean verder gaan, aangezien het zich heeft verbonden aan de consensus van vijf punten. Er is geen weg terug. Er is geen toverstaf om deze vijf punten of eisen op magische wijze van woorden naar daden te transformeren. Het harde werk begint nu, want er zal duidelijk niets worden bereikt als deze vijf punten niet in realiteit worden vertaald, ten behoeve van de bevolking van Myanmar” (https://www.thestar.com.my/news/focus/2021/05/02/progress-on-myanmar-crisis).
“De Tatmadaw zal op eigen voorwaarden en op een tijdstip naar keuze voldoen aan de vijf punten van Asean”
Aan de andere kant lijkt het alsof de junta ook best tevreden is over het bereikte resultaat: “In het begeleidende persbericht van de junta werd alleen opgemerkt dat het 'zorgvuldig rekening zal houden met constructieve suggesties van ASEAN-leiders', maar alleen 'wanneer de situatie terugkeert naar stabiliteit in het land', omdat de onmiddellijke prioriteiten 'handhaving van de openbare orde waren'. Met andere woorden, het leger van Myanmar zal op eigen voorwaarden en op een tijdstip naar keuze voldoen aan de vijf punten van Asean” (https://www.irrawaddy.com/opinion/guest-column/myanmar-diplomacy-force.html).
Zoals we reeds stelden: het blijft in de familie (https://pala.be/nl/artikel/de-asean-top-over-myanmar-het-blijft-de-familie). Alsof ze de daad bij hun woord voegden werd de repressie niet gestopt, eerder geïntensifieerd (https://www.irrawaddy.com/news/burma/at-least-five-protesters-killed-as-myanmar-forces-crack-down-on-protests-in-several-cities.html + https://www.frontiermyanmar.net/en/bomb-blasts-flash-protests-as-myanmar-enters-fourth-month-of-military-rule/).
Veel NGO-organisaties hebben de consensus geanalyseerd en standpunten erover geformuleerd (https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3131028/ase https://www.frontiermyanmar.net/en/bomb-blasts-flash-protests-as-myanmar-enters-fourth-month-of-military-rule/ans-myanmar-five-point-consensus-workable-and-what-next + https://asiatimes.com/2021/04/new-unity-government-a-myanmar-summit-winner/).
Een groep van 52 (voornamelijk Thaise) NGOs doen op 27 april in een Open Brief de volgende oproep:
1. We roepen de ASEAN op om ervoor te zorgen dat de militaire junta in Myanmar onmiddellijk een einde maakt aan het geweld en de intimidatie tegen de ongewapende burgerbevolking van het land, en de gearresteerden allemaal vrij laat, inclusief de vertegenwoordigers van de legitieme regering en leden van het parlement.
Alleen als aan deze voorwaarden is voldaan, kan het onderhandelings- of dialoogproces in het land beginnen.
2. We eisen de erkenning van de regering van nationale eenheid NUG (https://www.irrawaddy.com/news/burma/whos-myanmars-national-unity-government.html). Een constructieve dialoog voor een vreedzame oplossing van de crisis in Myanmar moet ALLE betrokken partijen omvatten -- namelijk de nieuw gevormde regering van nationale eenheid (NUG), vertegenwoordigers van de verschillende etnische minderheidsgroepen - waaronder de Rohingya - en de religieuze, professionele, de beweging van burgerlijke ongehoorzaamheid (CDM), media en maatschappelijke organisaties.
3. We dringen er bij de secretaris-generaal van ASEAN en de "speciale ASEAN-gezant voor Myanmar" op aan om te informeren en de dialoog voort te zetten met de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en de speciale VN-gezant voor Myanmar over het lopende onderhandelingsproces voor een vreedzame oplossing en herstel van democratie en de rechtsstaat in Myanmar.
4. We doen een beroep op ASEAN om samen te werken met de Royal Thai Government en andere nationale, regionale en internationale humanitaire organisaties en maatschappelijke organisaties om de toegang open te stellen en ervoor te zorgen dat onmiddellijke humanitaire hulp wordt verleend aan de duizenden ontheemden in Myanmar die momenteel hun toevlucht zoeken in de bossen en jungle (https://www.bangkokpost.com/life/social-and-lifestyle/2109503/a-human-tragedy).
5. Ten slotte zijn we ook van mening dat ASEAN alleen niet in staat zal zijn om de huidige crisis in Myanmar het hoofd te bieden. Wij dringen er daarom bij ASEAN op aan haar uitwisseling met haar 'dialoogpartners' en anderen voort te zetten, waaronder de Verenigde Naties, de Europese Unie, landen in de Azië-Pacific regio en de internationale gemeenschap om hun technische en politieke steun om de "Five-Point Consensus" in Myanmar te implementeren.
Een gelijkluidende Open Brief werd op 4 mei gepubliceerd door ALTSEAN-Burma, de ASEAN Parliamentarians for Human Rights (APHR), het Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA) en Progressive Voice. Zij stellen duidelijk dat “de geloofwaardigheid van ASEAN hangt af van het vermogen om tijdig en effectief op te treden om te voorkomen dat Myanmar een mislukte staat wordt met gevolgen in de hele ASEAN-regio, inclusief een stroom van vluchtelingen. Als maatschappelijke organisaties staan we klaar om ASEAN steun te bieden en zullen we toezien op de uitvoering van de toezeggingen van de ASEAN-lidstaten, om iedereen verantwoordelijk te houden totdat de democratie in Myanmar wordt hersteld en de mensenrechten zijn beschermd” (https://aseanmp.org/2021/05/04/open-letter-on-aseans-consensus-on-myanmar/).
De recente VN-resolutie van 1 mei kwam er enkel in een door China en Rusland sterk verwaterde versie. Volgens Alexander Bukh, Associate Professor in International Relations aan de Victoria University of Wellington, is het buitenlandse beleid van Rusland vandaag grotendeels bepaald door de staat van zijn betrekkingen met de Verenigde Staten en de Europese Unie, die zich op het dieptepunt bevinden sinds de Koude Oorlog. “In de context van deze bredere rivaliteit tussen Rusland en het Westen probeert Rusland nauwere banden aan te knopen met verschillende autoritaire regimes over de hele wereld. Hoewel het verder verdiepen van de betrekkingen met de junta in Myanmar mogelijk de betrekkingen van Rusland met de ASEAN en China onder druk zou kunnen zetten, lijkt Moskou goede betrekkingen met de junta eerder als een voordeel dan als een verplichting te zien” (https://www.eastasiaforum.org/2021/05/04/moscows-interests-in-myanmar-are-fuelled-by-rivalry-with-the-west/).
De VN-Veiligheidsraad vroeg opnieuw het herstel van de democratie in Myanmar en de vrijlating van alle gedetineerden, inclusief de gekozen leider Aung San Suu Kyi. (https://thethaiger.com/news/regional/myanmar/un-security-council-issues-new-but-muted-myanmar-statement + https://www.aljazeera.com/news/2021/5/1/myanmar-risks-standstill-three-months-after-coup-un-envoy). De tijd van 'stille diplomatie' lijkt volgens Foreign Policy en The Diplomat nagenoeg gepasseerd (https://foreignpolicy.com/2021/04/07/myanmar-coup-diplomacy-sanctions-burgener-united-nations/ + https://thediplomat.com/2021/04/assessing-the-outcome-of-aseans-special-meeting-on-myanmar/). In een gezamenlijke oproep met meer dan 200 maatschappelijke organisaties roept Amnesty International de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties op om onmiddellijk een alomvattend wapenembargo op te leggen aan Myanmar om een einde te maken aan de massamoord op grotendeels vreedzame demonstranten door het Myanmarese leger (https://www.amnesty.org/en/latest/news/2021/05/myanmar-security-council-urgently-impose-arms-embargo/).
Van ASEAN of VN heeft het Burmese volk vooralsnog weinig te verwachten.
“De staatsgreep is mislukt en de Tatmadaw zal uiteindelijk de oorlog verliezen”
Charles Petrie, de voormalig VN-adjunct-secretaris-generaal en VN-humanitair coördinator voor Myanmar (2003-2007), is meer uitgesproken en vat de recente geschiedenis nog eens samen. Volgens hem is de staatsgreep zo goed als mislukt. “Het zal mislukken omdat de hogere leiding niet heeft begrepen hoeveel minder controle over het land de Tatmadaw (het leger) vandaag de dag heeft. De opperbevelhebber, senior generaal Min Aung Hlaing, heeft met de staatsgreep alle grenzen overschreden. De staatsgreep heeft niet alleen de (weliswaar ongelijke) vooruitgang naar democratie en het (fragiele) vredesproces die aan de gang waren volledig op zijn kop gezet, maar bedreigt ook de belangen van velen van binnen het voormalige regime van senior generaal Than Shwe en van machtige regionale spelers met grote geopolitieke belangen in het land. De opperbevelhebber heeft zo'n niveau van brutaal geweld ontketend tegen de zeer wijdverspreide burgerprotesten dat velen in de Tatmadaw zich zorgen moeten maken. De Tatmadaw, die zichzelf altijd heeft gezien als de beschermers van de integriteit van de natie, lopen het risico de architecten te worden van de implosie van Myanmar”.
De junta geloofde waarschijnlijk dat de Tatmadaw het oude speelboek van onderdrukking en militaire bezetting kon volgen dat eind jaren tachtig, begin jaren negentig en zelfs in 2007 na de 'saffraanrevolutie' had gewerkt. Maar ze had er niet op gerekend dat Myanmar tegenwoordig een fundamenteel ander land is. De bevolking van Myanmar, en vooral de jongeren, hebben de relatieve vrijheden geproefd die met de openstelling van het land in 2011 gepaard gingen, en ze zijn niet bereid deze vrijheden op te geven (https://www.bangkokpost.com/vdo/world/2109599 + https://www.frontiermyanmar.net/en/bomb-blasts-flash-protests-as-myanmar-enters-fourth-month-of-military-rule/).
“Het idee van de opperbevelhebber om een staatsgreep te plegen om een ongewenste politieke uitkomst aan te pakken, zou kunnen hebben gewerkt als er niet een eerdere militaire zevenstappen-routekaart was geweest. De Road Map was het laatste plan van de junta (State Peace and Development Council, SPDC) om de regering civiel te maken. De laatste stap werd gezet na de verkiezingen van 2010. Ondanks veel problemen met de grondwet van 2008, begon Myanmar vanaf 2011 aan de weg om het leger weg te houden van het bestuur van het land. Tot dan toe waren de militairen rechtstreeks betrokken bij alle aspecten van het economische en sociale leven. De civiele bestuurders waren voor het grootste deel gepensioneerde of gedemobiliseerde legerofficieren. De economie was ofwel direct in handen van de hogere leiding van de SPDC of werd indirect bestuurd ten voordele van schimmige militaire en andere 'vriendjes'-elites. Zelfs de ongeveer duizend milities en criminele economische actoren die controle hadden over gebieden die rijk waren aan hulpbronnen, moesten, om te overleven, de autoriteit erkennen van de regionale commandanten, die zelf deel uitmaakten van de SPDC-leiderschapsstructuur”.
Maar vanaf 2011 veranderde dit allemaal. In navolging van president U Thein Sein ging een groot deel van de voormalige leiders met pensioen of trokken hun uniform uit om de politieke en economische openstelling van het land te beheren. “En de transformatie was echt radicaal. Regionale vergaderingen en Chief Ministers (zij het aangesteld door Naypyitaw) vervingen de regionale commandanten. De politieke ruimte ging open en er ontstond langzaam een ongehoord niveau van vrijheid van meningsuiting. Uiterst hoopvolle onderhandelingen over een staakt-het-vuren begonnen met etnische verzetsgroepen die tot dan toe dergelijke toenaderingen hadden geweigerd. De belangrijkste daarvan was de Karen National Union (KNU), historisch gezien een van de belangrijkste etnische gewapende organisaties (EAO's) in het land (https://newleftreview.org/sidecar/posts/74). Zelfs als vanaf 2016 veel van de processen vastliepen onder de na 2015 verkozen regering van de National League for Democracy, was de transformatie van de bestuursarchitectuur van het land onomkeerbaar veranderd - zo leek het”.
Op de rand van een burgeroorlog?
Maar er was één groep die deze veranderingen leek te hebben gemist, en dat was het huidige leiderschap van Tatmadaw. “Tijdens de jaren van transformatie was de opperbevelhebber actief betrokken bij het bestrijden van opstandelingen (en het terroriseren van burgergemeenschappen van etnische afkomst) in afgelegen gebieden van Kachin, het noorden van Shan en in de Rakhine staten. Als gevolg hiervan ging de periode van transformatie aan hem voorbij en pleegde hij op 1 februari een staatsgreep. Maar in plaats van de controle over het land over te nemen, heeft hij een doos van Pandora geopend. De jongeren en het maatschappelijk middenveld hebben zich op een ongeziene manier tegen het leger gemobiliseerd; administratieve ambtenaren, overheidspersoneel, transportarbeiders en vele andere arbeiders zijn in staking gegaan; bovendien hebben enkele belangrijke EAO's gerekruteerd, herbewapend en zich openlijk verzet tegen de staatsgreep, in sommige gevallen zelfs actief op straat verschenen in provinciesteden om het recht van de mensen om te protesteren te verdedigen”. Volgens het gezaghebbende Foreign Policy staat Myanmar aan de rand van een burgeroorlog (https://foreignpolicy.com/2021/04/08/myanmar-military-coup-ethnic-armed-organizations-civil-war/).
Om het bewaken van de toekomstige stabiliteit van het land nog ingewikkelder te maken, worden nieuwe etnische (gewapende) verzetsgroepen gevormd in een aantal gebieden, met name in het westen van Myanmar, die voor de staatsgreep relatief rustig waren. Ondertussen staat het banksysteem en de economie in ruimere zin op instorten, en de gezondheids- en openbare medische diensten kunnen niet langer functioneren, met de zeer reële vooruitzichten van een veelzijdige nationale noodsituatie op het gebied van gezondheid aan de horizon (https://www.globalcitizen.org/en/content/myanmar-poverty-covid-19-military-coup/).
Drie maanden na de staatsgreep glijdt het land snel af in de richting van een 'mislukte' staat. De stedelijke centra van Myanmar lopen het risico verwikkeld te raken in een guerrillaoorlog (https://www.reuters.com/world/asia-pacific/myanmars-war-displaces-new-generation-remote-river-frontier-2021-04-28/). In betwiste maar over het algemeen vreedzame etnische staakt-het-vuren-gebieden wordt opnieuw gevochten. Het is mogelijk dat uitgestrekte delen van Myanmar onder de controle van geen enkele individuele groep of autoriteit zullen komen te staan en/of te maken zullen krijgen met roofzuchtige criminele netwerken die onder controle staan van krijgsheren (individuen met het bevel over een militie), criminele economische actoren (hetzelfde maar zonder gewapende mannen) of criminele netwerken.
Dit staat in schril contrast met de realiteit in delen van het land waar EAOs al lang een politieke agenda hebben en bestuur en diensten verlenen aan kwetsbare bevolkingsgroepen in de gebieden die onder hun controle of invloed vallen (https://www.voanews.com/east-asia-pacific/ethnic-armed-organizations-building-unity-myanmar-anti-coup-activists). Burgers, voornamelijk jongeren, uit de steden zijn de jungle ingevlucht en hebben zich aangesloten bij de EAO's. Ze worden getraind in guerrilla technieken (https://thethaiger.com/hot-news/protests/anti-coup-burmese-protesters-take-up-military-training-in-jungles-of-myanmar?utm_source=Thaiger+Daily&utm_medium=email&utm_campaign=2021-05-06).
De National Unity Government NUG kondigde op 5 mei de vorming van een People's Defense Force aan, de eerste stap naar de oprichting van een federaal leger dat het wil trainen met de hulp van de guerrillastrijders van etnische minderheden (https://www.laprensalatina.com/myanmar-democratic-govt-announces-creation-of-defense-militia/).
Conflicten langs de oostgrens van Myanmar met Thailand kregen onlangs internationale media-aandacht nadat de Tatmadaw een dorp platbombardeerde. De botsingen in de regio begonnen reeds in januari. Tijdens de gevechten tussen het leger van Myanmar en het Karen National Liberation Army (KNLA), waarbij zowel burgers als strijders in het gebied aangevallen werden, poogden honderden vluchtelingen naar Thailand te ontkomen. Velen werden onderschept en teruggedreven door het Thaise leger. De titel “Thailand schuwt vluchtelingen omdat het stilletjes samenwerkt met de junta van Myanmar. De staatsgreep in Myanmar heeft niets veranderd aan het standpunt van Thailand over de oorlog van zijn buurlanden tegen etnische minderheden,” die Myanmar Now op 3 mei boven het verslag plaatste, spreekt voor zichzelf (https://www.myanmar-now.org/en/news/thailand-shuns-refugees-as-it-quietly-cooperates-with-myanmars-junta).Voor een analyse van de minder bekende situatie aan de grens met India, zie https://www.orfonline.org/expert-speak/assessing-tatmadaws-intention-and-capabilities/.
Desertie binnen leger en politie
Reeds enige tijd kan je in de alternatieve media lezen over politie en militairen die deserteren (https://www.frontiermyanmar.net/en/myanmar-soldiers-and-police-flee-chin-state-to-india-with-tales-of-violence/ + https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/ashamed-myanmar-soldier-joins-anti-coup-movement). Nu beginnen ook meer systematische verhalen over 'cracks' in het leger en bij de politie naar boven te komen. Het Deense Institute for International Studies publiceerde op 28 april “Police officers who oppose the Myanmar military coup. Between violence, fear, and desertion” (https://www.diis.dk/en/research/police-officers-who-oppose-the-myanmar-military-coup). Het komt tot vier interessante vaststellingen: (1) De politieagenten die het korps hebben verlaten en die niet langer willen deelnemen aan het gewelddadige optreden, zijn voornamelijk afkomstig van de civiele afdelingen van de politie, eerder dan van de paramilitaire eenheden, zoals de oproer- en terrorismebestrijdingspolitie; (2) Het zijn niet alleen jonge politieagenten die zijn opgegroeid onder de democratische transitie, maar ook hogere officieren met vele jaren dienst bij politie of leger; (3) Zij die bij de politie blijven, zitten gevangen in een dubbelzinnige positie tussen de vrees voor desertie en ervaringen met sociale straffen van de bredere bevolking, zoals blootgesteld worden op sociale media en het weigeren van het kopen en verkopen van voedsel en andere producten; (4) Hoofdredenen voor het verlaten van het korps voor de officieren die tegen de militaire junta zijn, zijn de angst voor vervolging, marteling en verlies van levensonderhoud, niet alleen voor de officieren zelf, maar ook voor hun familieleden.
Een poging tot informatie-blackout
Toch blijven mensen via via 'alternatief' nieuws ontvangen. De meeste mensen kunnen al meer dan 50 dagen geen mobiele data of sim-kaarten meer krijgen, en ook breedbandtoegang is aan strenge beperkingen onderworpen. Verschillende mediakanalen zijn verboden, maar blijven ondergedoken opereren, ofwel online publiceren of uitzenden voor televisie.
Op 5 mei meldde de door het leger gecontroleerde krant Global New Light of Myanmar en TV-station MRTV dat persbureaus illegale satellietschotels gebruikten om programma's uit te zenden die "de staatsveiligheid, de rechtsstaat en de vrede en rust in de gemeenschap schaden". Iedereen die satellietschotels installeert, kan een gevangenisstraf van een jaar of een boete van K500.000 ($ 320) krijgen (https://www.theguardian.com/world/2021/may/05/myanmar-junta-bans-satellite-dishes-in-media-crackdown?CMP=Share_iOSApp_Other).
Een uiteenvallende staat
Terug naar Charles Petrie: “Situaties van staatsfalen zijn niet gemakkelijk te herstellen. Het opstaan uit een mislukte staatsconfiguratie is niet een simpele kwestie van het opvullen van een leegte. Het vereist de vernietiging van een bestaand strafrechterlijk evenwicht als voorwaarde om zelfs maar een begin te maken met het opzetten van vormen van verantwoord bestuur. Een falende staat wordt gekenmerkt door wijdverbreide corruptie, criminaliteit, onvrijwillige verplaatsing van bevolkingsgroepen, scherpe economische achteruitgang en geweld. Om de zeventiende-eeuwse filosoof Thomas Hobbes te parafraseren: het leven voor het individu in een mislukte staat is er een van voortdurende angst en het gevaar van een gewelddadige dood; het is in wezen eenzaam, arm, gemeen, bruut en kort. En dat is het vooruitzicht waarmee de bevolking van Myanmar vandaag wordt geconfronteerd”.
Terwijl Myanmar snel in deze afgrond dreigt te vallen, is de meest beangstigende overweging dat de opperbevelhebber zich waarschijnlijk niet bewust is van de omvang en gevolgen van deze gevaarlijke misrekening. “Het niet al te verre verleden leert ons dat de Tatmadaw niet kunnen begrijpen hoe wanhopig en vluchtig de sociaaleconomische omstandigheden, die ze hebben gecreëerd, in feite aan het worden zijn. Onder de SPDC leefde de militaire leiding met de fictie van groeipercentages met dubbele cijfers. In de periode 2002-2007 varieerden de officiële groeipercentages van het BBP van 12,2 procent tot 13,6 procent, waarmee Myanmar op gelijke voet zou staan met Singapore, wat het duidelijk nooit is geweest. Alfabetiseringspercentages van meer dan 96 procent werden in dezelfde periode officieel gerapporteerd, cijfers die nooit de realiteit op het terrein weerspiegelden. Het was dit onvermogen om de sociaaleconomische realiteit van de bevolking te begrijpen dat de saffraanrevolutie veroorzaakte na de dramatische prijsstijgingen van brandstof en gecomprimeerd aardgas in augustus 2007. Het leiderschap van Tatmadaw is vandaag niet anders. Het is een instelling die de structurele vernietiging van de staat die ze veroorzaakt totaal niet kan bevatten”.
“De staatsgreep is mislukt en de Tatmadaw zal uiteindelijk de oorlog verliezen. Terwijl - door het gebruik van overweldigend geweld, toenemende vuurkracht en ongeremde wreedheid - de opperbevelhebber kan proberen de vreedzame demonstranten te verslaan en de beweging voor burgerlijke ongehoorzaamheid te breken door ze te vernietigen, zal dit ten koste gaan van de vernietiging van het land. En daarmee heeft de Tatmadaw een welverdiende plaats in de Hall of Infamy bevestigd. Is dit hoe degenen die dachten dat ze een historische bestemming hadden om de natie te behouden, herinnerd willen worden door de geschiedenis?”, besluit Charles Petrie met een open vraag (https://www.irrawaddy.com/opinion/guest-column/myanmar-juntas-leadership-no-idea-forces-unleashed.html).
“Het is duidelijk dat de regering die het leger heeft aangesteld na de staatsgreep niet in staat is het land te leiden. Alles wat het heeft gecreëerd is chaos en chaos," citeert de Irrawaddy Bertil Lintner, de Zweedse journalist die al decennia lang Azië en Myanmar volgt (https://www.irrawaddy.com/opinion/analysis/three-months-myanmar-regimes-brutality-matched-incompetence.html).
De beweging van burgerlijke ongehoorzaamheid (CDM)
De CDM-beweging (https://www.mmcdm.org/) heeft al veel met het leger geassocieerde producten geboycot, zoals Myanmar en Kirin Beer, Red Ruby en Premium Gold-sigarettenmerken, telecomoperator Mytel en zelfs een keten van bakkerijen in handen van de dochter van een generaal (https://www.irrawaddy.com/news/burma/growing-number-businesses-shun-myanmar-military-linked-goods-services.html). Way Way Nay, een app met producten en bedrijven die moeten geboycot worden, is al meer dan 100.000 keer gedownload (https://www.irrawaddy.com/specials/flashbacks-three-months-protest-myanmars-military-regime.html).
Donoren zoals de Asian Development Bank (ADB) hebben betalingen voor bestaande projecten opgeschort en nieuwe stopgezet, wat de economie tot 3 miljard dollar per jaar kan kosten. Het betreft projecten rond elektrificatie, toegang tot schoon water, landbouwondersteuning en beroepsonderwijs. Directe begrotingssteun voor onderwijs en voeding is ook opgeschort (https://www.adb.org/news/adb-statement-developments-myanmar). Toch heeft de internationale gemeenschap voorlopig slechts bescheiden maatregelen genomen specifiek tegen de Tatmadaw.
Sinds half april hebben Canada, de Verenigde Staten en het VK verschillende namen toegevoegd aan de lijst van personen wiens tegoeden kunnen worden bevroren, soms met vermelding van specifieke bedrijven waarvan zij eigenaar zijn (https://www.usnews.com/news/politics/articles/2021-04-21/us-hits-myanmar-timber-and-pearl-firms-with-coup-sanctions). Ze hebben ook grotendeels symbolische maatregelen genomen om de militaire conglomeraten MEC en MEHL te bestraffen, evenals de Myanmar Gems Enterprise, de Myanmar Timber Enterprise en de Myanmar Pearl Enterprise (zie ook https://pala.be/nl/artikel/myanmar-van-genocide-staatsgreep-blijft-het-westen-toekijken).
Bijna drie maanden na de staatsgreep hebben Europese regeringen samen tien personen van MEC en MEHL bestraft. Zuid-Korea heeft defensie-uitwisselingen opgeschort en wapenexport verboden. Australië heeft zijn defensiesamenwerking opgeschort, maar geen aanvullende sancties opgelegd. Voor Singapore is het koorddansen als grootste investeerder in Myanmar en ASEAN-lid diplomatiek bezorgd om democratie en mensenrechten (https://www.reuters.com/article/us-myanmar-politics-singapore-diplomacy-idUSKBN2BN0VS). Belangrijk is ook dat de VS ongeveer 1 miljard dollar aan reserves van centrale banken in New York hebben bevroren (https://www.nytimes.com/2021/04/21/us/myanmar-sanctions.html).
De internationale particuliere sector heeft zich aantoonbaar sterker geprofileerd. Meerdere bedrijven hebben vrijwillig contracten met het leger geschorst of met de staat Myanmar, die vandaag, onder SAC, niet kan worden onderscheiden van het leger.
De in Singapore gevestigde TRD consulting groep heeft bv. het contract met Yangon International Airport opgezegd. Ook Puma uit Singapore, de enige leverancier van vliegtuigbrandstof in Myanmar, heeft zijn activiteiten opgeschort. Het Franse energiebedrijf EDF heeft zijn Shweli-3 waterkrachtproject van $ 1,5 miljard in de deelstaat Shan opgeschort. Het Duitse technologiebedrijf Giesecke + Devrient stopte de levering aan de staatsdrukkerij van materiaal om bankbiljetten veilig te produceren. S&P Dow Jones heeft het Indiase Adani Ports van zijn duurzaamheidsindex geschrapt nadat bekend was geworden dat het bedrijf betalingen aan het leger heeft gedaan. De Singaporese tycoon Lim Kaling heeft zich teruggetrokken uit een joint venture voor sigarettenproductie met MEHL (https://www.malaymail.com/news/singapore/2021/02/20/singapore-anti-drone-firm-cuts-myanmar-ties-after-coup/1951280 + https://www.scmp.com/week-asia/economics/article/3125267/hong-kong-firms-face-question-ethics-myanmar-investments + https://www.hrw.org/news/2021/02/18/myanmar-sanctions-and-human-rights+ https://eiti.org/myanmar).
Jan Servaes
Lees ook het vervolgartikel Het financiële kluwen van de Tadmadaw
De auteur was UNESCO-Chair in Communication for Sustainable Social Change aan de University of Massachusetts, Amherst. Hij doceerde ‘internationale communicatie’ en ‘communicatie voor sociale verandering’ in Australië, België, China, Hong Kong, de V.S., Nederland en Thailand, naast verschillende korte projecten aan ca. 120 universiteiten in 55 landen. Jan Servaes is hoofdredacteur van het Springer ”Handbook of Communication for Development and Social Change’' (2020).
Met dank voor advies aan Fiona Servaes, Advocacy and Campaigns Officer on Refugee and Migrant Rights, ASEAN Parliamentarians for Human Rights (APHR) www.aseanmp.org, en Co-editor van het Research report: “ASEAN’s Rakhine Crisis: Assessing the regional response to atrocities in Myanmar’s Rakhine State” Oct 2020 <https://aseanmp.org/2020/12/03/aseans-rakhine-crisis-assessing-the-regional-response-to-atrocities-in-myanmars-rakhine-state/>.
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
