Wie is de rijkste mens ter wereld? Carlos of Bill? Daar is de jongste dagen heel wat berichtgeving over. Waarom is die andere vraag dan eigenlijk niet interessant? Wie is de armste mens ter wereld? Is het Awa, Carlo, Kamala, Modibo of Riri? Waarom zijn daar geen lijstjes over? Hoe zou die ranglijst eruit zien?
Vreemd dat er geen ranglijsten van armste mensen bestaan. Er zijn nochtans redenen genoeg voor, minstens evenveel als om rijken te rangschikken.
Men kan bijvoorbeeld bedenken dat alle mensen gelijkwaardig zijn, en dus niet alleen de rijksten aandacht verdienen.
De redenering zou ook kunnen zijn dat de armsten net meer echte aandacht verdienen om te begrijpen waarom zij niet aan een menswaardig inkomen geraken en om te ontdekken hoe het dan wel moet om net menswaardig te kunnen leven.
Dan moeten we ook van naderbij bekijken hoe de welvaart wordt verdeeld tussen rijk en arm, en pas dan komen heel terecht ook de rijksten uitgebreid in beeld. Want net de manier waarop zij hun inkomen verwerven op de kap van vooral de armsten leidt tot al te grote inkomensongelijkheid die voor niemand goed is – ook niet voor de rijksten zelf overigens.
Op zoek dus naar de armste mens, geen makkelijke zoektocht
Zoeken we die armste mens in één van de armste landen? Dan kan het iemand zijn uit de allerarmste landen, een Burundees, of een Congolese? Misschien uit Somalië waarvoor zelfs geen inkomenscijfers meer beschikbaar zijn, of uit Niger dat enkel Congo nog kan achterlaten op de index van menselijke ontwikkeling? Of uit de armste Aziatische landen Afghanistan, Oost-Timor of Bangladesh? Een inwoner van Haïti, het armste land van het Amerikaanse continent, komt wellicht ook in aanmerking. (1)
Of zoeken we de armste in de landen met de grootste inkomensongelijkheid? Dan kan het om een Zuid-Afrikaanse of een Hondurees gaan, of iemand uit Brazilië of Colombia waar de ongelijkheid weliswaar vermindert maar nog altijd heel hoog blijft. (2)
Misschien is de armste te vinden in de regio’s waar de meeste mensen ondervoed zijn? Dan staan in de eerste plaats Aziaten in de rij voor armste mens. Twee op drie hongerige mensen leven immers in dat continent. Alleen al Zuid-Azië telt meer ondervoede inwoners dan het hele Afrikaanse continent. Of toch uit Afrika ten zuiden van de Sahara waar in totaal bijna een kwart miljard inwoners honger hebben? Zelfs één van de vrijwel 12 miljoen hongerige Brazilianen komt in aanmerking. (3)
Zonder zelfs maar één seconde ‘of fame’
Of moeten we terecht waar regelrechte hongersnood heerst? Dan dringt zich zeker de Hoorn van Afrika op met onder andere Ethiopië en Zuid-Soedan. En ook Sahellanden als Mali, Niger of Tsjaad werpen zich dan in de strijd voor de meest arme mens.
Er is heel veel kans dat de armste mens iemand is die vandaag sterft van honger; iemand die niet de kansen kreeg om een goed bestaan op te bouwen; die nooit kon beschikken over de nodige middelen, iemand waar geen enkele overheid ooit naar omkeek, iemand waarvan de grond door de al begonnen klimaatverandering al is prijsgegeven aan de zee, iemand die bezweek aan een economie die de kleintjes vermorzelt en uitlevert aan nietsontziende markten, iemand die al lang geleden het laatste dier heeft geslacht, de laatste korrel graan heeft gegeten en de laatste krachten heen zag gaan…
Bijna zeker hebben we dus morgen al een ‘nieuwe’ armste mens. Zou het overigens zolang wel duren? Straks al, over een uurtje, staat iemand anders helemaal bovenaan de ranglijst van armste mens… Neen, zo is het nog niet juist, elke minuut, elke zoveel seconden staat een andere mens, heel even, aan de kop van de ranglijst armste mens. Awa, Carlo, Kamala, Modibo, Riri en al die anderen, ze lossen elkaar in razend tempo af.
Ja, de armste mensen, ze vallen als vliegen, en zelfs zonder ook maar één seconde ‘of fame’.
Dirk Barrez
(1) Gebaseerd op cijfers van onder andere Wereldbank en UNDP
(2) Gebaseerd op cijfers van de Wereldbank
(3) Gebaseerd op cijfers van FAO en World Food Program