Publieke diensten

We worden gevolgd en geclassificeerd. Onze meest persoonlijke gegevens, overtuigingen, zelfs persoonlijkheidskenmerken zijn koopwaar geworden. In plaats van hen te beschermen tegen datareuzen profiteren overheden ervan om zelf grootschalig burgers te bespioneren.

Soms keert het verleden op heel ironische wijze terug. De zogenaamde reus van de Bende zou in Aalst gewoond hebben, de stad van de laatste en meest moorddadige overval. Hoe kan het dat we pas na 35 jaar, misschien, een eerste dader kennen? En hoe zou het nu verder kunnen?

De bevraging over het energiepact is schijnparticipatie: wel onze mening , geen echte stem. Net zo het zoeken van burgerkapitaal voor hernieuwbare energie: wel onze centen, geen echte participatie. Nochtans kan echte burgerparticipatie de kloof burger-politiek dichten én burgers mee aan het stuur van de transitie naar duurzaamheid zetten.

Onze energietoekomst ligt bij een samenleving die goed samenwerkt met haar overheden. Maar echte burgerparticipatie is meer dan spaargeld van burgers zoeken voor energieprojecten. Overheden en burgers die samen de energienetwerken gaan besturen, dat is dé kans om onze democratie diepgaand te vernieuwen.

Al 20 jaar verwondert me hoe vele massamedia niet voorbij het losse zand van talloze gebeurtenissen, fait divers, non-events, gratuite meninkjes, misleidende berichtgeving, nonsens of zelfs leugens geraken… terwijl er nooit zoveel kansen waren om de wereld begrijpelijker te maken.

Democratisch verkozen politici dragen een grote verantwoordelijkheid in het beheer van publieke diensten via onder andere intercommunales. Maar zij kunnen het niet alleen. In de 21^ste eeuw wordt het tijd om de burger veel nauwer te betrekken bij het bestuur van publiekgoed.

We kennen al lang de voordelen van kennis delen, denk aan boeken en bibliotheken. Maar blijft dat lukken nu vooral Google, Facebook, Uber, Airbnb … niet ophouden hun elektronische prikkeldraad te plaatsen in wat eigenlijk de publieke ruimte van internet is?

Natuurlijk kunnen overheden, samenleving en bedrijven maar best samenwerken om welvaart en welzijn te creëren. Maar altijd is het uitkijken of de lasten en lusten eerlijk verdeeld zijn. Voor investeringen in infrastructuur blijkt vele zogenaamde publiek-private samenwerking (PPS) tussen overheden en privépartners veruit het duurst.

Er is ernstige kritiek op de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Anderzijds, die doelen zijn al veel beter dan de millenniumdoelen, een mondiaal bestuur is broodnodig om wereldproblemen aan te pakken en de Economische en Sociale Raad van de VN zou daarin een eersterangsrol moeten spelen.

Ondanks minnen blijf de VRT balans positief. Hoe dit grote mediagoed bewaken? Een cruciale vraag voor elke democratie. Daarom, geen paniekzaaierij maar een verkenning van kansen voor onze omroep, ingebed in een medialandschap waarin zowel overheid, privébedrijven als samenleving thuis zijn.