25. Wat nu Europeanen? Een nieuwe koers voor Europa

Het is pauze, roepen vele zogenaamde Europese kopstukken nu hun project van Europese grondwet gestrand is en ze ruzie maken over de huishouding. Ze weten het zelf niet meer. Ze waren zo overtuigd van hun eigen gelijk dat iedereen maar moest aanvaarden en volgen, wilden zich zelfs niet inbeelden dat het anders kon verlopen en weigerden na te denken over alternatieven. Het is niet echt wat je verwacht van verantwoordelijke politici.

Wat nu? Wanneer de ‘grote’ lichten van Europa de weg kwijt zijn, wanneer ze het laten afweten en niet meer zoeken naar hoe het verder moet, is het tijd voor de ‘kleine’ lichten om zich te laten horen, voor de gewone Europeanen. Velen vragen zich af, hoezo pauze? Want op dat grote schiereiland ten westen van Azië i en ten noorden van de Middellandse Zee voelen we ons Europeanen, en we weten dat er dringend werk i is aan ons Europese huis waarin onze levens steeds meer met elkaar te maken hebben, of het ons bevalt of niet. Zeker voor ons inkomen en onze welvaart zijn we op elkaar aangewezen en op hoe we samen in de wereld staan. Dat is ook zo als we onze levenswijze in bescherming willen nemen, als het over milieu gaat en hernieuwbare energie i, of over migratie i en veiligheid i, over technologie en economische ontwikkeling i. En dus verwachten die Europeanen van hun verkozen politici voor dat alles een klare kijk en een goed beleid, en mensen die dat prima kunnen uitleggen. Maar neen dus. Meteen bij de minste tegenstand roepen velen pauze, om na te denken, alsof dat al geen jaren dringend nodig was, alsof dat hun job niet is.
We zullen ze echter hard moeten helpen, want inventief en flexibel zijn ze niet, tot groeiende wanhoop ook van de gedreven Europese politici die er gelukkig wel nog rondlopen.

Kunnen we dan om te beginnen allemaal vaststellen dat Europa een huis is met vele lagen en veel diversiteit? waarin de groep van landen die een zelfde munt gebruiken verschilt van de Europese Unie i; en de groep van Schengenlanden is weer anders; die van de NAVO evenzo; en de Raad van Europa of de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, die zijn nog anders samengesteld.

Kunnen we het erover eens zijn dat het geen goed idee is om een Europese Unie te bouwen die de vrijheid organiseert voor goederen, diensten en geld i maar niet in staat is om de rechten te bewaken van de mensen die werken? Want dat is het resultaat wanneer in die Europese club het eerste kan gebeuren door meerderheidsbeslissingen en het tweede eenparig moet worden goedgekeurd… en dat terwijl er in je club minstens één lid is waarvan de regering niet wil horen van sociale rechten en van een sociaal Europa, Groot-Brittannië.

Is het niet aannemelijk en normaal dat de meeste Europeanen, in de oude en de nieuwe(re) ledenlanden, niet warm lopen voor zulk sociale bouwval? Want zij voelen maar al te best dat het sociale Europa op die wijze een fata morgana zal blijven, in elk geval nog veel te lang.
De meeste Europeanen zijn niet tegen Europa, dat zou pas een verkeerde inschatting zijn, maar integendeel voor een Europa dat naast economisch en financieel ook sociaal en politiek moet zijn? En als dat in hun grondwet staat en in Europese wetgeving terechtkomt, zijn ze wellicht ook niet tegen een grondwet.

Als de euro en Schengen kunnen zonder Groot-Brittannië, dan ook het sociale Europa

Wat te denken dan van het voorstel om nu bewust een stap opzij te zetten om dan forse stappen vooruit te kunnen zetten? In klare taal: als het mogelijk is om de euro en Schengen te creëren zonder Groot-Brittannië, dan moet dat ook mogelijk zijn voor het sociale Europa, jammer voor de Britten – ze kunnen later nog altijd aansluiten. Het is tijd voor alle Europese landen en volkeren die het huidige Europa willen vervolledigen tot een sociaal Europa om dat nu te doen. Dat is de enige manier om een volwaardig Europees huis te bouwen, en ook de beste manier om de Europeanen te overtuigen graag in dat huis te wonen. En wees er maar zeker van dat de scheidingslijn niet tussen de oude en nieuwe leden hoeft te lopen, en dat bijna iedereen zal meedoen.
Misschien kan je sommige zogenaamde Europese kopstukken al bijna horen opwerpen dat dit niet kan.
Het is dus tijd dat de Europese samenleving haar buikgevoel laat spreken en haar politici duidelijk maakt hoe het huis er moet uitzien. Beste keuze lijkt me een nieuwe, technologisch hoogstaande constructie waaraan hard en innovatief wordt gewerkt, perfect ingepast in de omgeving, waarin het goed is om leven, waar opvang en steun is voor zwakkeren of voor wie pech heeft en met een goede relatie met de buren.
Het is hoog tijd voor een nieuwe sterke Europese beweging om die droom te realiseren, niet ooit, niet overmorgen, nu.

Dirk Barrez, journalist en auteur, 18 juni 2005

Reageren en meedenken kan op ons forum, onder het discussiethema  Globalisering, wie is er mee bezig?   Zorg voor korte, doordachte bijdragen, zo komen we samen verder.

Overname van de brief door niet-commerciële initiatieven of verenigingen mag, mét volgende bronvermelding: Dirk Barrez, PALA i nieuwsbrief over onze globaliserende wereld, voor gratis abonneren en forum surf naar www.globalsociety.be. Wij vernemen dat graag met een mail naar info@globalsociety.be

Voor wie nog meer discussiestof wil, surf naar het boek op deze site