De laatste vijf jaar heeft de handelsrelatie tussen China en Afrika een enorme sprong voorwaarts gemaakt. 800 Chinese bedrijven zijn al actief in 50 Afrikaanse landen. Nu begint China zich ook duidelijk als hulpdonor te manifesteren. Vorig jaar was het officiële Chinese hulpbudget goed voor ruim 1,8 miljard dollar en tegen 2009 moet dit minstens verdubbelen. Het leeuwendeel ervan gaat naar Afrika. Bijna alle Chinese hulp is ‘gebonden', wat wil zeggen dat Chinese firma's met eigen personeel ook de uitvoering van de toegezegde hulp verzekeren van het begin tot het einde. Een praktijk die veel westerse donoren tot voor kort ook toepasten, maar onder druk van kritiek op misbruiken geleidelijk meer en meer verlieten. China is (nog) geen lid van de OESO, de club van geïndustrialiseerde landen die regels oplegt waaraan officiële ontwikkelingshulp (ODA) moet beantwoorden. In tegenstelling tot de grootse Chinese infrastructuurprojecten in Afrika van de jaren zestig en zeventig, die onder Mao een duidelijke ideologische boodschap uitdroegen, is de huidige relatie puur economisch. Meer zelfs, China koppelt hoegenaamd géén politieke voorwaarden aan zijn hulpprogramma's en doet ook zaken met landen zoals Soedan of Zimbabwe die wegens hun mensenrechtenschendingen overhoop liggen met westerse donoren.
Vooral Japan ziet de snel groeiende Chinese invloed in Afrika met lede ogen aan. Japan is nog altijd de tweede grootste hulpleverancier ter wereld en rekent op de steun van Afrikaanse regeringen om aan een permanente zetel in de VN-Veiligheidsraad te geraken. Een ambitie waar China zich blijft tegen verzetten. Onlangs kondigde Tokyo aan dat het vanaf volgend jaar - ter gelegenheid van de Olympische Spelen in Peking - volledig zal stoppen met de hulpverlening aan China onder de vorm van goedkope leningen. Volgens analisten een belangrijke symbolische wending in de relatie tussen de twee Aziatische zwaargewichten. Japan begon hiermee vijftig jaar geleden als een vorm van compensatie voor de oorlogsschade veroorzaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tot 2005 ontving China nog voedselhulp van het Wereldvoedselprogramma van de VN. Maar in datzelfde jaar werd China zélf de op twee na belangrijkste leverancier van voedselhulp. Een duidelijk teken van de vitaliteit van de Chinese landbouw. Tegelijkertijd stimuleert de Chinese overheid boeren om zich te gaan vestigen in Afrika waar landbouwgrond en arbeidskrachten goedkoop zijn. De Chinese economie heeft dringend nood aan goedkope grondstoffen en die kan Afrika leveren. Angola en Soedan zijn uitgegroeid tot China's belangrijkste olieleveranciers. 40.000 Chinese arbeiders werken in Angola aan de heropbouw van de infrastructuur.
Websites
