Hoe weten we als consument, burger, spaarder, investeerder, overheid, belegger, ondernemer dat we met ons gedrag geen uitbuitende arbeid creëren en de wereld om zeep helpen? In PALA is al diverse malen betoogd dat we niet enkel op bedrijven kunnen vertrouwen om aan een sociaalecologische economie te geraken. Nogal wat bedrijven zeggen wel aan maatschappelijk verantwoord ondernemen te doen, en sommige presteren heel degelijk op dat vlak. Maar globaal genomen is het resultaat van al hun vrijwillige gedragscodes een heel mager beestje. Dat is ook de rode draad doorheen het boek Het onzichtbare label. Perspectief op duurzaam handelen.
Het laat aan de hand van het onderzoek van SOMO - Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen - zien wat fout loopt.
Uitbesteding in de elektronicasector, samen met een onzichtbare overheid, leidt tot onmenselijke arbeidsomstandigheden en onleefbare lonen. (1) De inkoopmacht van supermarktketens zorgt voor prijzen die miljoenen kleine boeren het faillissement indrijven. (2) De economische vrijheid van vestiging maakt dat aan onze kleding hongerlonen en kinderarbeid kleven. Door het omzeilen van de strenge regelgeving in rijke landen zijn onze medicijnen meer dan eens getest op weerloze proefpersonen in landen als Nigeria of India. En het kortetermijndenken in de financiële sector zoekt de snelle winst zowel in de meest schadelijke activiteiten zoals wapenhandel of vernietigende mijnbouw, als in de speculatieve producten vol gebakken lucht die ons in de huidige financieel-economische crisis hebben gestort.
Auteur Evert-jan Quak is er, bij de 35ste verjaardag van SOMO, in geslaagd op een intelligente wijze het onderzoekswerk en de kennis van deze stichting te verwerken in een boek dat het echt verdiende om uitgegeven te worden.
In elk hoofdstuk werpt het boek via voorbeelden ook licht op hoe we kunnen werken aan alternatieven, waarmee het concrete invulling geeft aan de ondertitel: perspectief op duurzaam handelen. Er zijn talrijke mogelijkheden om als werknemer, spaarder, belegger, burger en consument andere wegen in te slaan.
Essentieel is de nood aan een brede coalitie van overheden, civiele samenleving én bedrijfsleven om tot een andere economie te komen. Terecht waarschuwt het boek dat een overmatige en eendimensionale aandacht voor consumentenmacht die coalitievorming tegenwerkt. En al even terecht wijst het erop dat de overheid de huidige crisis moet aangrijpen om de macht terug te eisen van het bedrijfsleven. Dat moet om de bindende sociale en milieuregelgeving op te leggen die er - net door die bedrijfsmacht - de voorbije decennia niet of volledig onvoldoende zijn gekomen.
.
Dirk Barrez
Evert-jan Quak, Het onzichtbare label. Perspectief op duurzaam handelen, 2009, 184 p., 19,50 euro - klik hier voor info en bestellen
(1) Veel meer nog over hoe de economie tekeergaat op kap van werknemers en milieu is te lezen in Het Mondiale Uitzendkantoor. Waardig werk in tijden van globalisering en crisis - klik voor info en bestellen
(2) De nefaste werking van de grootdistributie en de agro-industrie is de kern van het boek Koe 80 heeft een probleem. Boer, consument, agro-industrie en grootdistributie
klik om het hoofdstuk Festivals der labels. Een kritische kijk op maatschappelijk verantwoord ondernemen te lezen
klik voor info en bestellen van boek en/of gelijknamige dvd
Klik voor PALA opinie Als het om duurzaam ondernemen gaat, volstaan bedrijfscodes en labels niet
Klik voor PALA opinie Duurzaam ondernemen. Schone schijn of meer?
