Accueil

50 jaar gewetensbezwaren in België – blijvend actueel wereldwijd

Onder de PALA lezers zijn ze wellicht vrij talrijk, degenen die tot in de vroege jaren negentig burgerdienst hebben gepresteerd in plaats van legerdienst. Dat kon sinds op 3 juni 1964 - straks dus precies 50 jaar geleden - de wet op het statuut van gewetensbezwaarde is goedgekeurd: wie weigert te doden, kreeg daarmee de mogelijkheid niet naar het leger te gaan, evenmin naar de gevangenis, maar om een vervangende burgerdienst te verrichten.

In België is met het einde van de militaire dienstplicht in 1994 (officieel 'opschorting') ook een einde gekomen aan het statuut van gewetensbezwaarde en de daaraan verbonden vormen van burgerdienst. In vele landen in de wereld is ook vandaag nog legerdienstweigering een belangrijk thema.

In de rest van de wereld is dienstweigering (in de landen waar nog een verplichte legerdienst bestaat) vaak een riskant actiemiddel van activisten die zich duidelijk willen afzetten tegen de militarisering van hun land en hun samenleving. Ook vrouwen, hoewel meestal niet dienstplichtig (Israël is een uitzondering), zijn daarbij opvallend actief.

Turkije, Israël, Egypte, Eritrea, Colombia en Zuid-Korea zijn momenteel de landen waar het fenomeen van dienstweigering het meest speelt en actieve groepen zich hiervoor inzetten. In deze landen wordt dienstweigering op grond van gewetensbezwaren niet erkend en leiden processen tegen dienstweigeraars vaak tot lange en herhaalde gevangenisstraffen. Internationale solidariteitsgroepen ondersteunen de activisten.

Bronnen

Jan van Criekinge, Overzicht van de situatie in andere Europese landen en wereldwijd - klik hier
Meer informatie over 50 jaar gewetensbezwaarden - klik hier

Landen: 

Lees ook

Time to Go

Waarom betogen op 20 oktober 2013? Dertig jaar later zijn kernwapens nog steeds niet weg. We hebben biologische en chemische wapens verbannen; ook landmijnen en clustermunitie zijn er aan voor de moeite. Maar in al ons enthusiasme zijn we één wapensysteem vergeten: de meest vernietigende soort.

Van oorlog, banken en Europa: we kunnen ons niet veroorloven zo slecht onze toekomst in te gaan

Zo stond het al in PALA zeven maanden geleden: ‘Met de nieuwste beslissing om bijna geruisloos gevechtsvliegtuigen naar Afghanistan te sturen, gaat België samen met o.a. Nederland steeds meer feitelijk aan de kant staan van een land dat oorlogen voert zonder, zoals al ruim zestig jaar afgesproken, te passeren via de Verenigde Naties en haar Veiligheidsraad. Het lijkt er sterk op dat we een illegale oorlog aan het steunen zijn en dat zonder parlementair en maatschappelijk debat of legitimering. Zijn we het daarmee eens?' (1)

Wie niet de oorlogen van het verleden wil voeren, maar wel zich voorbereiden op de toekomst, doet er goed aan het verschil tussen een aanvalsoorlog en een democratisch gemandateerde politie-operatie te kennen en te respecteren.