Einde maart is de regering van de Braziliaanse deelstaat Rio de Janeiro begonnen met de uitvoering van een heel controversieel plan. Nog voor het einde van dit jaar wil de lokale overheid een muur van 11 kilometer lengte optrekken rondom een aantal volkse sloppenwijken, de beruchte favelas. Officieel gaat het in de eerste plaats om de bescherming van het weinige wat nog rest van het Atlantische regenwoud, dat ooit de bergkammen rond de beroemde baai van Rio volledig bedekte.
De grote steden in het zuiden van Brazilië kampen met een grote toevloed van arme Brazilianen van het platteland, op zoek naar betere levensomstandigheden. De meesten mensen komen terecht in één van de zowat 600 favelas die Rio, een stad van 6 miljoen inwoners, op haar grondgebied telt. Ruim één inwoner op de drie woont nu in een favela. Het gebrek aan voldoende betaalbare woningen voert de druk op. Zelfs op de steilste flanken van de heuvels worden illegale woningen neergepoot met alle ecologische gevolgen van dien. Bomen worden gekapt om plaats te maken voor nieuwe krotten. Tijdens het regenseizoen maken modderstromen en grondverschuivingen jaarlijks dodelijke slachtoffers. Het gebrek aan basisvoorzieningen, de schrijnende armoede en de groeiende drugscriminaliteit zorgen voor een forse toename van het geweld in de favelas.
Daarom is gouverneur Sergio Cabral, een bondgenoot van federaal president Lula da Silva, vastbesloten om de zogenoemde ecomuur van 18 miljoen dollar te bouwen. De muur zou de sloppenbewoners duidelijk moeten maken waar de bewoonbare ruimte eindigt en de beschermde natuurzone begint. De muur zou ook de bewoners moeten beschermen tegen de invloed van de drugsbendes die er nu vaak de plak zwaaien.
Sociale organisaties hebben het echter niet zo begrepen op de bouwplannen van de gouverneur. Zij vinden dat de muur de scheiding tussen rijk en arm nog meer zal benadrukken en geen oplossing biedt voor de enorme problemen waarmee de favelabewoners worden geconfronteerd. De Portugese Nobelprijswinnaar Literatuur, José Saramago, vergeleek de muur op zijn blog al met de Berlijnse muur of de muur die Israël bouwt rondom de Palestijnse gebieden.
De deelstaatregering verdedigt haar plannen door te wijzen op het ambitieuze woningprogramma dat er moet voor zorgen dat tegen 2010 één miljoen nieuwe huizen worden gebouwd in Rio. Daarvoor trok de regering al 15,4 miljard dollar uit. De muur moet pal en perk stellen aan de ongecontroleerde uitbreiding van de favelas, anders blijft het dweilen met de kraan open. De ontboste oppervlakte verdubbelde tussen 2005 en 2008 in de staat Rio de Janeiro. (JVC)
klik voor artikel IPS
klik voor artikel The Guardian
klik voor artikel Associated Press
klik voor Jornal do Brasil