In Zuidoost- en Oost-Azië is arbeidsmigratie al jaren een veel voorkomend fenomeen. Miljoenen mannen en vrouwen proberen de armoede en werkloosheid in hun eigen land te ontvluchten door te gaan werken in het buitenland. Vaak worden ze het slachtoffer van uitbuiting en misbruik, zowel in het gastland, maar soms begint het al van bij de rekrutering. Zestien regeringen van Zuidoost-Aziatische landen die veel arbeidsmigratie kennen, hebben samen met UNESCAP, de Economische en Sociale Commissie van de VN voor Azië en de Pacific, en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) een uitgebreid rapport gepubliceerd om het fenomeen beter in kaart te brengen. De belangrijkste conclusie is dat de fundamentele rechten van de arbeidsmigranten dringend beter moeten worden beschermd. Alle regeringen uit de regio krijgen specifieke aanbevelingen om werk te maken van een betere wetgeving.
Typisch voor Zuidoost-Azië is dat de rekrutering van de arbeiders meestal in handen is van privébedrijven die er goed aan verdienen en zich weinig aantrekken van regels en menselijke waardigheid. Fraude, grove misbruiken en mensenhandel zijn er het gevolg van. In 2003 betaalden potentiële Indonesische arbeidsmigranten in totaal 193,5 miljoen dollar aan rekruteringsbureaus om een job in het buitenland vast te krijgen. Sommige families moesten zich diep in de schulden steken om die bedragen bij elkaar te harken. De overheden beschikken nauwelijks over een efficiënte administratie om het migratieproces te volgen, laat staan eventuele misbruiken te vervolgen. Mensenhandel en corruptie gaan hand in hand.
Een andere aanbeveling heeft te maken met het genderaspect. Steeds meer vrouwen gaan naar het buitenland werken om het karige gezinsinkomen aan te vullen. In Indonesië, de Filipijnen en Sri Lanka ligt het aandeel van vrouwelijke arbeidsmigranten al tussen 62 en 75 procent van de legale jaarlijkse migratiestroom.
Vrouwen hebben specifieke beschermingsmaatregelen nodig, zegt het rapport, omdat ze vaak als huispersoneel in een uiterst kwetsbare positie terechtkomen. Formele arbeidscontracten zijn er onbestaande, minimumlonen en gezondheidszorg ontbreken eveneens en seksueel misbruik is eerder regel dan uitzondering. Extra aandacht moet gaan naar de kinderen van de arbeidsmigranten die een enorme achterstand oplopen in het onderwijs en geen of nauwelijks toegang hebben tot sociale voorzieningen en wettelijke bescherming. (JVC)
klik voor IRIN Protection of migrant workers
klik voor het volledige IOM-rapport Situation Report on International Migration in East and South-East Asia
