Van alle lidstaten van de Europese Unie is het kleine Cyprus misschien wel het meest bizarre land. Al sinds 1974 leven de twee grote gemeenschappen van het eiland, de Griekse in het zuidelijke deel en de Turkse in het noordelijke deel, gescheiden door de Green Line die wordt bewaakt door VN-blauwhelmen. Velen hadden gehoopt dat met de toetreding tot de EU in 2004 ook de ‘kwestie-Cyprus' eindelijk zou opgelost geraken. Maar een ruime meerderheid van Grieks-Cyprioten verwierp in het referendum van 24 april 2004 het plan van voormalig VN baas Kofi Annan dat voorzag in een federale staatsstructuur voor het hele eiland. Ondanks het feit dat de Turkse gemeenschap massaal vóór stemde, kon van het verdeelde Cyprus alleen het Griekse deel effectief toetreden tot de EU. De regering van het Turkse deel wordt internationaal niet erkend, behalve door Ankara. Toch zijn de voorbije jaren de toenaderingspogingen tussen beide gemeenschappen toegenomen. De presidentsverkiezingen van 17 februari 2008 brachten in het zuidelijke deel de ‘communist' Demetris Christofias (AKEL) aan de macht met een uitgesproken boodschap van vrede en verzoening. Ook in het noorden lijkt de tijd rijp voor een andere aanpak en zou men graag beroep kunnen doen op de EU-fondsen voor de noodzakelijke aanpak van een aantal dringende problemen zoals de waterschaarste en de werkloosheid.
Wat veel minder in de internationale pers komt, zijn de talloze initiatieven van gewone Cyprioten om de absurde verdeeldheid te overwinnen. Vrouwen spelen daarin vaak een essentiële rol wat in de traditioneel patriarchale samenlevingen van beide kanten niet altijd evident is. Cynthia Cockburn, van het internationale vredesnetwerk Women in Black, keerde onlangs hoopvol terug van een bezoek aan Cyprus. Met de gemengd samengestelde Turks-Grieks Cypriotische vrouwengroep Hands Across the Divide (HAD) bezocht ze dorpen in het zuiden waarbij olijfbomen werden geplant als teken van vrede. Uit de vele contacten met vrouwen bleek hoe zeer mensen aan beide kanten verlangen naar een doorbraak in de status-quo waarin het eiland gevangen zit. Vrouwengroepen beroepen zich op resolutie 1325 van de VN-Veiligheidsraad waarin expliciet een grotere rol voor vrouwen wordt voorzien in de komende onderhandelingsrondes over de toekomst van het eiland. HAD heeft altijd geweigerd om het probleem te zien als een tegenstelling tussen twee gemeenschappen, maar als een eis tot meer sociale rechtvaardigheid, gendergelijkheid en tegen het militarisme.
Weblinks
Socio-Political Studies Institute (NGO Cyprus)
