In Nederland is voor het eerst de Monitor Brede Welvaart verschenen. (1) Die indicator probeert tegemoet te komen aan de roep om de duurzaamheid van onze welvaart en welzijn eindelijk accuraat te meten. (2) De kritiek op het daarvoor niet te betrouwen maar nog altijd dominante bruto nationaal product krijgt vanwege de Nederlandse overheid daarmee een begin van antwoord.
Die eerste Monitor Brede Welvaart verscheen in mei 2018 en is een prestatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hij tracht op drie manieren te kijken naar die brede welvaart: ten eerste het niveau van de ‘brede welvaart hier en nu’ (in Nederland), ten tweede de druk die mogelijk wordt gelegd op de volgende generaties in Nederland - ‘brede welvaart later’ - en ten derde de mogelijke druk op andere landen - ‘brede welvaart elders’. Velen zullen hierin meteen het concept van duurzaamheid herkennen.
Vervolgens gaat de monitor op zoek naar hoe die brede welvaart verdeeld geraakt; waarna zestien beleidsthema’s onder de loep worden genomen, van ‘materiële welvaart’ tot ‘financiële houdbaarheid’.
Het eerste deel leert veel positief over de brede welvaart van de Nederlandse inwoners ‘hier en nu’. Die stijgt of blijft gelijk, en dat op een hoog peil. De overzichten p.9, 11 en 13 leren wel dat er ook keerzijden zijn.
In het rood staan onder andere een aantal indicatoren inzake het Nederlandse milieu, gezondheid - overgewicht laat zich voelen – fileleed of invloed op openbaar bestuur. ‘Later’ krijgt als blok aan het been vooral het aangetaste natuurlijke kapitaal.
Nog roder kleurt de druk die Nederland uitoefent op de brede welvaart van andere landen. Er worden in vergelijking met andere EU-landen relatief veel grondstoffen ingevoerd uit vooral ontwikkelingslanden. In andere woorden, het land legt daarmee een aanzienlijk beslag op hun natuurlijk kapitaal. De Nederlandse invoer van biomassa, van metalen en andere grondstoffen en de zware broeikasgasvoetafdruk wegen zwaar negatief door.
Het transitieplatform DSE – duurzame en solidaire economie – is blij dat de jarenlange discussie over dat manke bnp tot deze eerste Monitor Brede Welvaart heeft geleid. Maar tegelijkertijd wil het platform werk maken van een verbetering ervan. Want het ziet gebreken. Zo wordt nergens de gelijkheid van mannen en vrouwen behandeld, en ontbreken zowel fiets als vliegtuig in het hoofdstuk over mobiliteit.
Fundamenteler is de kritiek van DSE op het positief waarderen van een stijgende consumptie… terwijl die toch tot een grotere voetafdruk leidt en zelfs tot welvaartsverlies kan leiden in de vorm van welvaartsziektes, luchtvervuiling of meer verkeerslawaai. Het pleit daarom om het risico op armoede of sociale uitsluiting als indicator in te brengen.
In diezelfde logica stelt DSE voor om het bnp - dat ondanks alle kritiek toch nog belangrijk wordt bevonden in de monitor – te vervangen door bv. de Index voor Duurzame Economische Welvaart. (3)
Dirk Barrez
(1) Bronnen
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) - Monitor Brede Welvaart 2018
Platform Duurzame en Solidaire Economie - Monitor Brede Welvaart: het begin is er
(2) De vierdelige Pala artikelreeks Hoe duurzaamheid meten (2017-18) gaat dieper in op deze grote uitdaging voor samenleving en economie. De reeks start overigens met Geen krommere meetlat dan het bruto nationaal product (bnp).
(3) Lees meer over de Index voor Duurzame Economische Welvaart in het artikel Welvaart en welzijn anders meten graag: IHD, ISEW en GPI
of kort in het Pala woordenboek – klik hier
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen.
We verwelkomen u graag als steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
