Ze kunnen Awa, Kamala, Modibo of Riri heten, de kinderen die vandaag omkomen van honger, Johan of Naranga, de boeren en boerinnen, die vandaag zelfmoord plegen, allemaal slachtoffers van economische spelregels die wel voor hen gelden, maar niet voor grootbankiers.
Hoeveel ongerijmdheid, hoeveel hypocrisie kunnen we verdragen? Heel veel blijkbaar. Laten we toch eens vergelijken hoe we omgaan met de wereld van het geld en de grootbankiers, en hoe we de landbouw behandelen en de mensen die zorgen dat we te eten hebben.
Er zijn opvallende parallellen. In beide gevallen dicteert het beleid al vele jaren lang dat we voluit de markt moeten laten spelen. Oh, vergis u niet, ik ben voor de markt, altijd als dit economische instrument de beste resultaten oplevert. Maar een fundamentalist van de markt, wil u dat zijn? Zo hard in de markt geloven dat u de aankomende crisissen niet wil zien?
Daar is de tweede, schrijnende parallel tussen banken en boeren, tussen geld en voedsel. In beide gevallen beseft men niet hoe hard de markt wel kan falen. De bankiers hebben hun vrijheid misbruikt en ons in een financiële en economische crisis gestort die de inkomens van honderden miljoenen mensen onderuit haalt. De landbouw heeft de vrije wereldmarkt opgedrongen ‘gekregen' die leidt tot de voedselcrisis met nu al 1 miljard mensen die honger hebben en wereldwijd boeren die niet eens hun productiekosten terugverdienen. Het is echt geen toeval dat in deze beroepsgroep heel veel zelfmoorden voorkomen.
Maar hoe te reageren op deze crisissen? De verschillen zijn opvallend.
Wanneer de grootbankiers in het huis van de vrije markt met vuur hebben gespeeld en alles in lichterlaaie staat, maken ze heel even, zolang het hen goed uitkomt, een volte-face en overtuigen ze de overheden dat ze hun stommiteiten moeten oplossen. Voor het geval die geen zin zouden hebben, argumenteren ze met uitgestreken gezicht dat ze te groot zijn om failliet te laten gaan. Het resultaat? We hebben ons allemaal samen zwaar in de schulden gestoken, hebben nu de bonussen gered van zowat de best betaalde mensen op aarde, maar ons financieel systeem staat nog allerminst op veilige poten.
En wat met de voedselcrisis? Daar hebben we niet ingegrepen. Moest daar dan niets of niemand worden gered? Neen, alleen één miljard mensen die ondervoed zijn of zelfs van honger creperen, en zowat 2,5 miljard mensen in boerenfamilies die economisch overkop dreigen te gaan. Maar dat, dat is niet de moeite van het redden waard. Want als er miljarden bonussen te redden zijn, en als er ook miljarden mensen te redden zijn, dan is het toch duidelijk wat prioriteit verdient? Niet soms?
Of u dit nu al dan niet te cynisch vindt, sta vooral even heel nuchter stil bij nog meer en heel frappante verschillen.
Hoe komt het toch dat we in de landbouw de boeren geen minimumprijzen voor hun voedsel en andere productie kunnen garanderen zodat ze fatsoenlijk kunnen leven? En waarom kunnen we wel prijzen vastleggen voor geld zodat bijvoorbeeld onze grootbanken goed kunnen verdienen aan spaarboekjes en ons zeker niet teveel intrest betalen?
Hoe komt het toch dat we weigeren om voedselvoorraden aan te leggen zodat we de prijzen kunnen stabiliseren en reserve hebben voor slechte tijden? En dat we de oliesector wel verplichten om reservevoorraden te hebben? En dat we voor falende bankiers ineens massa's miljardenreserves tevoorschijn toveren om hun kapitaal, hun winsten en hun bonussen te spekken?
Hoe komt het toch dat we wereldwijd al enkele decennia weigeren om in de landbouw te investeren zodat er voldoende te eten zou zijn voor iedereen en landbouwers zouden kunnen leven van hun beroep? En dat we in de financiële crisis de banken wel kunnen bijspringen met honderden miljarden, zelfs een paar duizenden miljarden dollars of euro, zoveel dat het echt niet meer te vatten is?
Het is stuitend en onaanvaardbaar hoe verschillend die aanpak wel is.
Het is ergerlijk om vooral grootbankiers - opnieuw - te horen vertellen dat de markt vooral niet teveel in de weg mag worden gelegd. Versta, zij willen in de eerste plaats dat de rest dat gelooft. Natuurlijk, want als wij dat neoliberale verhaaltje blijven slikken, pikken zij daar - opnieuw - tonnen geld mee in. Dat zij tussendoor even hun ideologische sluier afleggen als wij met zijn allen en met ons geld hun rotzooi moeten opruimen, ze rekenen erop dat we dat snel vergeten.
Maar vooral geen enkele uitzondering en niet het minste mededogen voor de boeren, die nochtans al jaren terecht opwerpen dat het een uiterst slecht idee is om onze voedselproductie onbeschermd uit te leveren aan de wereldmarkt: net voor hen blijft het ideologische cordon huizenhoog overeind. Hoeveel hongerdoden en zelfmoorden dit oog mag kosten, die prijs is nooit te hoog.
Beste medeburger, ik weet niet hoe u erover denkt, maar ik ben het er niet mee eens dat we rechten toekennen aan geld en aan bankiersbonussen die we weigeren toe te kennen aan de landbouw en aan de mensen die zorgen voor ons eten. Deze tegenspraak en deze schijnheiligheid blijft me echt te ver gaan. Kiezen voor een economie die werkt voor iedereen en niet voor profiteurs, wie kan beweren dat daar iets mis mee is?
Dirk Barrez, 26 juni 2009
U KAN REAGEREN OP DEZE OPINIE
met een mail naar info@pala.be
Over de voedselcrisis en de noodzakelijke omslag naar een duurzame landbouw, lees het Global Society boek Koe 80 heeft een probleem. Boer, consument, agro-industrie en grootdistributie - klik hier voor meer info en bestellen
Of bekijk de gelijknamige DVD of de DVD Het gezicht van de honger - klik voor meer info en bestellen
Voor voordeelaanbod boek + DVD - klik hier
