De Britse NGO Global Witness heeft een ijzersterke reputatie opgebouwd inzake onderzoek naar corruptie met inkomsten uit natuurlijke rijkdommen en de link met gewapende conflicten. Begin februari werd het rapport Country for Sale voorgesteld over de ramp die dreigt te gebeuren in het Zuidoost-Aziatische Cambodja. Het straatarme land dat jarenlang gebukt ging onder bloedige dictaturen (o.a. van de Rode Khmer) zou eindelijk economisch onafhankelijk kunnen worden van ontwikkelingshulp dankzij de toenemende inkomsten uit de olie-, gas- en mijnindustrie. Maar door de enorme corruptie van een kleine elite rond eerste minister Hun Sen, de betrokkenheid van multinationale bedrijven en het schuldig verzuim van de internationale donorgemeenschap staat het land op de rand van de sociale en ecologische catastrofe, schrijft Global Witness.
Het verhaal is helaas niet nieuw. Eerder had Global Witness al de corruptie in en de ecologische ramp ten gevolge van de wildgroei in de Cambodjaanse houtindustrie aangeklaagd. In vele ontwikkelingslanden worden de inkomsten uit natuurlijke rijkdommen niet gebruikt ten gunste van de algemene en sociale ontwikkeling van het land. Met de toename van de inkomsten, stijgt vaak ook de corruptie waarvan alleen een kleine elite profiteert. Het totale gebrek aan transparantie leidt tot allerlei misbruiken. Ondanks het bestaan van al te vrijblijvende gedragsregels blijken multinationale bedrijven zich bitter weinig aan te trekken van wat er met de inkomsten gebeurt. Ook de donorgemeenschap - in het geval van Cambodja is China een belangrijke donor - gaat niet vrijuit.
Sinds 15 jaar heeft de Cambodjaanse overheid al 45 procent van het grondgebied verkocht aan privégroepen om het economisch te exploiteren. Van sommige bedrijven is het uiterst twijfelachtig of ze in staat zullen zijn om de exploitatie ook tot een goed einde te brengen. Bedrijven betalen vaak ondoorzichtige fees aan regeringsinstellingen, maar steeds meer ook aan hooggeplaatste officieren van het Cambodjaanse leger (RCAF), die zich opwerpen als ondernemers. Wat er precies met de inkomsten gebeurt, blijft zeer onduidelijk. Het grootste deel ervan is alvast niet terug te vinden in de openbare rekeningen van het ministerie van Financiën, schrijft Global Witness. Ook het Cambodjaanse parlement en de civiele samenleving staan totaal buiten spel, wat een bedreiging vormt voor de democratische ontwikkeling. In zes van de 23 beschermde en kwetsbare natuurgebieden zijn mijngroepen al begonnen met de zoektocht naar grondstoffen. Onder meer in het gebied rond het Tonle Sap-meer, een door de UNESCO uitgeroepen Biosfeer-reservaat dat miljoenen Cambodjanen van vis voorziet, zijn al olieboringen verricht.
De Cambodjaanse ambassade in Londen reageerde woedend op de publicatie van het rapport: rubbish luidt het oordeel. Maar fundamenteel weerleggen ze niets. (JVC)
Country for Sale kan worden gedownload - klik hier
Over de corruptie in de Cambodjaanse houtindustrie Global Witness-rapport Family Trees - klik hier
