Nu meer dan de helft van de wereldbevolking in steden woont, de wereldwijde crisis de armste bevolkingsgroepen nog harder raakt en de gevolgen van de klimaatwijziging zich ook laat voelen in de kwetsbare en overbevolkte grootsteden is het moment aangebroken om extra aandacht te besteden aan de situatie van de bevolking in de sloppenwijken.
Vorige week kwamen meer dan 200 deelnemers samen in de Keniaanse hoofdstad Nairobi voor de eerste gezamenlijke conferentie van de 79 ACP-landen (ex-kolonies van EU-landen uit Afrika, het Caribische gebied en de Pacific) over verstedelijking en armoedebestrijding. De conferentie werd mede mogelijk gemaakt door het VN-programma over menselijke nederzettingen Habitat, de Europese Commissie en het secretariaat van de ACP-landen.
De verslechterende levensomstandigheden van de miljoenen die dagelijks moeten zien te overleven in sloppenwijken dreigen de inspanningen teniet te doen die al werden geleverd om de VN-Millenniumdoelstellingen te halen. Door de financiële crisis dreigen bovendien speciale overheidsprogramma's op te drogen en zullen nog meer mensen worden gedwongen om hun heil te zoeken in steden. Dat is het uitgangspunt van UN-Habitat. Vorig jaar werd al het Participatory Slum Upgrading Programme gelanceerd voor de 30 armste ACP-landen. Dit programma zou nu worden uitgebreid tot alle ACP-landen.
Anna Tibaijuka, uitvoerend directeur van UN-Habitat, zei woensdag in haar slottoespraak in Nairobi dat sloppenwijken en grootstedelijke armoede niet zomaar gevolgen zijn van bevolkingsexplosie, demografische veranderingen of globalisering, maar veeleer het resultaat zijn van een falend beleid, corruptie, onaangepaste wetgeving, kortom van een fundamenteel gebrek aan politieke wil om de zaken ten gunste van de armste bevolkingsgroepen grondig aan te pakken. Totnogtoe waren programma's voor sloppenwijken te eenzijdig gericht op huisvesting en de levering van diensten, zonder dat met de verzuchtingen en het ‘eigenaarschap' van de bewoners voldoende rekening werd gehouden. Alleen als alle betrokkenen hun stem kunnen laten horen en de politieke besluitvorming de sloppenbewoners ernstig neemt, zal er iets veranderen. De conferentie heeft een nieuw en ambitieus actieplan van 13 punten goedgekeurd waarin voor het eerst stedelijke armoedebestrijding wordt gekoppeld aan klimaatverandering, alternatieve energiebronnen, watervoorziening, voedselveiligheid en financiële eigenaarschap van de bewoners.
Volgens de recentste cijfers van de VN leven ten minste twee miljard mensen in stedelijke gebieden in de ontwikkelingslanden. In de ACP-landen betekent dat vooral dat mensen in sloppenwijken leven. Het percentage is het hoogste in Sub-Sahara Afrika (62 procent), gevolgd door Zuid-Azië (43 procent) en Latijns-Amerika (27 procent). Het groeiritme van de Afrikaanse steden loopt bijna volledig gelijk met de aangroei van de sloppenwijken of illegale en ongeplande nederzettingen.
Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International koos vrijdag de beruchte sloppenwijk Kibera (Nairobi) uit voor de lancering van het nieuwe actieprogramma Demand Dignity. Amnesty wil hiermee wereldwijd aandacht vragen voor de zware schendingen van mensenrechten door armoede. Het Franse tijdschrift Alternatives Economiques besteedt in zijn jongste (extra) nummer La ville autrement uitgebreid aandacht aan duurzame alternatieven voor een leefbare stad, maar dan vooral in de geïndustrialiseerde wereld. (JVC)
Klik voor UN Habitat / ACP-Conferentie in Nairobi
Klik voor UN Habitat / ACP-Conferentie in Nairobi 2
Klik voor Amnesty International start nieuwe campagne Demand Dignity over sociale rechten als fundamentele mensenrechten: The Unseen Majority: Nairobi's Two Million Slum Dwellers
Klik voor Alternatives Economiques La ville autrement (hors-serie Poche nr.39, juni 2009)
