Afrikaanse leiders onder vuur wegens ‘te lakse houding’ tegenover Zimbabwe

21 mars 2006

De voorbije weken bereikte de aanslepende crisis in Zimbabwe een nieuw dieptepunt. Met een hyperinflatie van 1700 % (een wereldrecord!) en een BNP dat sinds 2000 met 54 % is gedaald, nemen armoede en honger hand over hand toe. De protestacties van de brede Save Zimbabwe Campaign, waarin vakbonden, mensenrechtenorganisaties, kerken en oppositiepartijen het autoritaire regime van president Robert Mugabe aan de kaak stellen, werden op uiterst brutale wijze door de politie uit elkaar geslagen. Gift Tandare, leider van een democratische jongerenvereniging, kwam daarbij om het leven en MDC-oppositieleider Morgan Tsvangirai liep tijdens zijn arrestatie een schedelbreuk op. Tientallen vreedzame betogers maakten kennis met foltertechnieken op politiekantoren in Harare en Bulawayo. Op 13 maart viel de politie binnen in de kantoren van de grootste vakbond, Zimbabwe Congress of Trade Unions (ZCTU), om materiaal in beslag te nemen over de aangekondigde algemene staking van 3 en 4 april. Internationaal neemt de druk op Mugabe en zijn ZANU-PF-partij toe, maar merkwaardig genoeg blijven vele Afrikaanse leiders oorverdovend stil of beperken ze hun activiteiten tot ‘stille diplomatie’. Hoe langer hoe meer stuit deze houding op kritiek van de actieve Afrikaanse civiele samenleving. De Ghanese president John Kufuor, momenteel voorzitter van de Afrikaanse Unie, kreeg bij zijn bezoek aan Londen kritische vragen van Zimbabwaanse politieke vluchtelingen over de al te lakse houding van de AU tegenover Mugabe. Kufuor kon weinig anders dan “de gang van zaken in Zimbabwe betreuren en oproepen tot dialoog en respect voor de mensenrechten”. De meeste beroering kwam – niet onverwacht – uit buurland Zuid-Afrika. President Thabo Mbeki voert al jaren een ‘stille diplomatie’ tegenover Harare, maar kwam nu ook binnen zijn eigen ANC in het parlement onder vuur te liggen. Vooral de vakbondsvleugel Cosatu pikt dat niet langer en eist dat Zuid-Afrika zich zou aansluiten bij krachtige internationale sancties. Zuid-Afrikaanse vakbonds- en kerkleiders (o.a. aartsbisschop Desmond Tutu) noemen het een “schande voor Afrika” en vinden het de plicht van Zuid-Afrika, dat ten tijde van de Apartheid zoveel steun heeft gekregen uit Zimbabwe, om nu de activisten in Harare niet in de steek te laten. De Internationale Vakbondskoepel ITUC heeft de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) om dringende maatregelen gevraagd. Voorlopig geeft Mugabe geen krimp, maar voor hoelang nog?