Wereldbank en andere ontwikkelingsbanken krijgen al tijden bakken kritiek omdat ze nogal wat projecten en bedrijven financieren die met dat geld meer kwaad dan goed doen. Er komen bijvoorbeeld zware milieuproblemen van, of ze halen de bestaansbasis van hele gemeenschappen onderuit, of nemen een loopje met werknemersrechten.
Ontwikkelingsbanken zouden dit probleem in principe kunnen oplossen met zogenaamde mechanismen van accountability, of verantwoording. Organisaties die zich respecteren, en zeker financiële organisaties waaronder banken, hebben dergelijke procedures. Ze behoren tot wat goed bestuur wordt genoemd.
Bij de Wereldbank kunnen ook diegenen zich laten horen die getroffen zijn door met haar geld gefinancierde activiteiten. Andere ontwikkelingsbanken zijn gevolgd. Maar werkt die aanpak van verantwoording ook echt?
Is het glas halfvol? is de titel van een begin 2016 verschenen rapport dat deze kwestie onderzoekt. Daarmee is ook het antwoord al minstens half gegeven. Er is beterschap, maar onvoldoende.
Concreet. Wie te klagen heeft, is veel beter af dan vroeger als het gaat om officieel te kunnen klagen. En soms worden projecten daardoor aangepast. Meestal leidt de procedure van verantwoording echter niet tot een aanvaardbaar resultaat, is er bv. geen afdoende schadevergoeding, hervestiging of herstelde toegang tot zuiver water en andere natuurlijke rijkdommen. Heel vaak blijven de schendingen van de rechten dus gewoon doorgaan.
Zo is er het geval van een Colombiaanse vliegtuigmaatschappij die financiering ontvangt van een Wereldbank filiaal. Ze is er in 2011 van beschuldigd de rechten van haar werknemers te schenden. Ook al waren de misbruiken gedocumenteerd, toch slaagde de Wereldbank er na zovele jaren niet in om ze een halt toe te roepen. (db)
Bronnen
Artikel - Where’s the remedy? Development banks must do more to remedy harm caused by the activities they finance
Rapport - Glass Half Full? The State of Accountability in Development Finance
Pala woordenboek
Internationaal Monetair Fonds
Wereldbank
