De blinde kant van goedkoop klimaatgeld in het Bridgetown Initiative

2 février 2023

Klik om te vergroten

Veel en goedkoop geld vrijmaken om de klimaatcrisis te bestrijden is het doel van het Bridgetown Initiative. Hoe belangrijk ook, er ontbreekt iets essentieel: hoe garanderen dat het geld goed wordt aangewend?

De premier van Barbados, Mia Mottley, wil met haar Bridgetown Initiative de weg wijzen om een wereldwijde aanpak van de klimaatcrisis te financieren, en meer uitgebreid de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Kernpunt is het massaal beschikbaar stellen van goedkoop geld.

Haar analyse van met elkaar verweven crises, inclusief de striemende roep dat “we niet goed kunnen zijn in banken redden én slecht in landen redden”, en haar voorstellen verdienen en krijgen meer dan terecht grote aandacht. Zie hieronder voor wie er meer over wil weten. (1)

Waarover niet gezwegen mag worden

Laten we echter niet voorbijgaan aan wat manifest ontbreekt in het Bridgetown Initiative… en nochtans cruciaal is.

Zelfs het beste voorstel om goedkoper geld vrij te maken, biedt op zichzelf geen enkele garantie dat dit geld ook werkelijk dient voor de meest geschikte duurzame investeringen.

Dat is een hardnekkige vergissing die de wereld al heel duur heeft betaald. Want er blijven in vele landen, zowel armere als rijkere, natuurlijk een pak valkuilen m.b.t. de aanwending van die goedkopere geldstroom.

Dergelijke desastreuze nadelen zijn al lang bekend maar evengoed gelden ze vandaag.

Altijd zijn er verschrikkelijk veel slechte keuzes van investeringen, waarbij veelal kwalijke beïnvloeding speelt vanwege allerhande lobby’s.

Er is de flagrante onkunde en inefficiëntie van vele gouvernementele én niet-gouvernementele 'ontwikkelingsorganisaties'.

Flagrant zijn hun heuse 'witte olifanten', de naam voor peperdure maar totaal mislukte zogenaamde ontwikkelingsprojecten.

En hoe vaak duikt met geldstromen ook niet grootschalige corruptie op, een aartsmoeilijk uit te roeien vloek voor elk goed, eerlijk, democratisch bestuur...

… De redenen waarom geldtransfers per saldo niet werken, zijn bijna eindeloos. (2)

De jongste jaren hebben de nationale banken het gamma van goedkoop geld stommiteiten nog uitgebreid. In een door corona verlamde economie pompten ze de geldmassa almaar op tot ze de wereld opzetten met de plaag van onhoudbaar hoge inflatie… waarna ze niet beter weten dan het geld dan maar plots zo duur te maken tot massa’s mensen hun job en inkomen verliezen. Voor het verstandig inzetten van goedkoop geld moeten we blijkbaar alvast niet rekenen op de nationale bankiers. (3)

Waarom niet gezwegen mag worden

De permanente gevolgen voor de meeste burgers van een land zijn vooral nefast. Ook al komt er goedkoper geld binnen, heel dikwijls brengt die stroom voor het gros van de bevolking weinig of geen baten. Maar altijd torst ze wel de bijkomende schuldenlast.

Het Bridgetown voorstel zou werkelijk geniaal zijn indien het robuuste mechanismen bevat om dit 'eeuwige' gamma aan nadelen, fouten, falen, stommiteiten en corruptie te vermijden, beheersen, minimaliseren... tot ook effectief te bestraffen.

Inhoudelijke zwakte

Een opvallende inhoudelijke bedenking nog. Het voorstel concentreert zich op de noodzakelijke transitie weg van fossiele brandstoffen voor energie, transport en voedsel. Die is natuurlijk ontzettend belangrijk maar een echt duurzame economie veronderstelt evengoed nog fundamentelere transities inzake o.a. ons voedselsysteem en vele andere leefsystemen.

Het gehanteerde raamwerk van de duurzame ontwikkelingsdoelen biedt daarvoor echter onvoldoende inzicht, houvast en antwoorden, het is in dat opzicht meer dan een maat te klein.