Klik om te vergroten
Er gaat bijna geen dag voorbij of gewapende groepen plegen aanslagen tegen burgerdoelen in Centraal- en Noord-Mali waarbij soms honderden doden vallen. Zelfs in de buurt van de hoofdstad Bamako waren er in januari terreuraanvallen.
Rusland in
Wat vele waarnemers al een tijdje hadden zien aankomen, is nu ook officieel bevestigd: Rusland heeft half januari 2023 weer gevechtsvliegtuigen en ander ex-Sovjet-legermaterieel geleverd aan Mali om het nationale leger (FAMA) te versterken in zijn strijd tegen de jihadisten in de Sahel.
Voor de militaire junta onder leiding van overgangspresident Assimi Goïta, die in augustus 2020 én mei 2021 met een staatsgreep aan de macht kwam, is de strijd tegen de toenemende onveiligheid een absolute prioriteit om de sympathie van de bevolking enigszins te kunnen behouden.
Frankrijk uit
Na negen jaar grootschalige Franse militaire aanwezigheid in Mali verlieten in augustus 2022 de allerlaatste Franse elitetroepen het land. Buiten gebonjourd door de junta.
Wat in januari 2013 onder president François Hollande was begonnen als een snelle militaire operatie (eerst ‘Sérval’, vanaf 2014 fors uitgebreid tot ‘Barkhane’) om de steden Tombouctou, Gao en Kidal en de omliggende woestijnachtige gebieden in het immense noorden te heroveren op de islamistische terreurgroepen, was in de ogen van vele Malinezen hoe langer hoe meer verzand in een ‘bezettingsmacht’ die geen fundamentele vooruitgang meer kon boeken. En een paar keer bijzonder ongelukkig communiceerde over militaire blunders waarbij onschuldige burgers waren omgekomen.
De onveiligheid in grote delen van het land bleef echter pijnlijk duidelijk, ondanks de inzet van een dure en gesofisticeerde Europese troepenmacht. De staatsgrepen van 2020 en 2021 konden aanvankelijk dan ook op nogal wat begrip rekenen bij een verarmde en gefrustreerde bevolking, maar als de veiligheidssituatie niet drastisch verbetert, zou dat wel eens snel kunnen kantelen. Bovendien circuleert fake nieuws er als een lopend vuurtje…
Jongeren, die weinig of geen onderwijskansen krijgen en moeten zien te overleven in door droogte en extreme armoede geteisterde dorpen, blijken ook steeds vatbaarder voor de verlokkingen van het snelle geld. Gewapende groepen stellen een ‘beter’ leven in het vooruitzicht: mensensmokkel, ontvoeringen, drugs- en wapentrafiek zijn daartoe het beproefde ‘businessmodel’ met een vaag jihadisme als smeermiddel.
De spanningen tussen de junta en het vroegere koloniale moederland liepen soms heel hoog op met wederzijdse beschuldigingen over ‘neokoloniale inmenging’ en ‘onverantwoorde avonturen’ tot gevolg. De diplomatieke relaties tussen Parijs en Bamako hebben sindsdien een absoluut dieptepunt bereikt.
Nu de laatste Franse militairen Mali hebben verlaten en er ook een einde is gekomen aan de samenwerking met de EU-interventiemacht (waaraan de afgelopen jaren ook geregeld Belgische militairen participeerden), moet Mali meer en meer een beroep doen op Rusland en de beruchte huurlingen van de Wagner-groep om de strijd tegen jihadistische groepen proberen te keren.
Een militaire samenwerking waaraan Poetin maar al te graag beantwoordt, nu Rusland wordt geconfronteerd met toenemend isolement als gevolg van de westerse sancties wegens de oorlog in Oekraïne.
Rusland probeert al jaren zijn vroegere positie als economische en militaire bondgenoot van vele Afrikaanse landen te herwinnen. De huidige confrontatiekoers met het Westen maakt die ambities alleen maar urgenter.
Jan Van Criekinge
Dit artikel verscheen eerst bij Cimic
Foto - Présidence du Mali
Bronnen
https://www.jeuneafrique.com/1410728/politique/la-russie-livre-de-nouveaux-appareils-de-guerre-au-mali/
https://www.jeuneafrique.com/1410984/politique/au-mali-le-blues-des-casques-bleus-de-la-minusma/
https://www.jeuneafrique.com/1369696/politique/fin-de-barkhane-au-mali-chacun-voit-retrait-a-sa-porte/
https://www.jeuneafrique.com/1408902/politique/video-la-france-au-sahel-quelle-strategie-militaire-apres-barkhane/
