Home

Wegkijken steeds moeilijker: wereld in terra incognita

Monthly global-mean temperatures since 1979

Klik om te vergroten

Onze wereld verandert zo snel dat we op onbekend en gevaarlijk terrein zijn beland. Vooral klimaatrecords maken overduidelijk dat we ondergaan waarvoor tientallen jaren is gewaarschuwd... almaar erger. Wie kan nu nog wegkijken van de feiten?

Gebroken klimaatrecords

Hittegolven teisteren Noord-Amerika, het Middellandse Zeegebied en China, ze treffen het hele noordelijke halfrond en trekken veel aandacht, terecht.

De snelheid van de veranderingen wordt helemaal blootgelegd voor wie de extremen in kaart brengt. Zo noteert de BBC op 22 juli al vier gebroken klimaatrecords voor deze zomer: heetste dag op aarde, heetste maand juni, record oceaantemperaturen de jongste maanden met een nooit geziene hittegolf in de Noordelijke Atlantische Oceaan…en, meest extreem, een verbijsterend grote afname van de Antarctische ijsmassa.

Zware slag voor natuur en voedsel

Minder zichtbaar of voelbaar dan bosbranden, overstromingen of hittegolven zijn de ingrijpende gevolgen voor planten, dieren en bodems, voor bossen, weiden, velden en wateren. De abrupte klimaatverandering is een zware slag voor vele ecosystemen. Ze is moeilijk, amper en soms niet te volgen voor de natuur.

Klappen voor voedselproductie

Net op die aangetaste ecosystemen steunen landbouw, veeteelt en visvangst volledig. Voor een goede verstaander: onze huidige voedselproductie staat dus op de eerste rij om klappen te krijgen nu temperaturen de hoogte inschieten, regenval bokkensprongen maakt en de kwaliteiten van bodems en wateren wereldwijd aangetast geraken.

Desastreuze vicieuze cirkel

Extra problematisch is de zware verslaving van landbouw aan fossiele brandstoffen en de enorme land- en dus natuurhonger van vooral veeteelt. De manieren waarop mensen in de nog jonge 21ste eeuw voor hun eten zorgen, maken de klimaatproblemen en het natuurverlies alleen maar erger: ze creëren een desastreuze vicieuze cirkel.

Oorlog helpt niet

Wat allerminst helpt, is dat oorlog de jongste jaren in opmars is, meest mediageniek in Oekraïne, maar ook in Ethiopië, Soedan, Myanmar, Sahel... Net Oekraïne is een heel grote producent en exporteur van graan, cruciaal voor de mondiale bevoorrading. Als aanvaller Rusland dat graan ‘militariseert’ door o.a. de uitvoerhavens aan te vallen, vergroot deze agressor meteen ook de wereldwijde voedselcrisis.

Heel vreemde politiek van wegkijken,
zeker omdat wereld al bewees beter te kunnen

Bijna zeker duurt het geen vijftig jaar om de uitslaande oorlog in Oekraïne te beëindigen. Heel anders zijn echter de meest waarschijnlijke verwachtingen voor de uiterst fundamentele vraagstukken.

Tientallen jaren Europees beleid bracht geen duurzame, laat staan een agro-ecologische landbouw. Aan het resoluut in goede banen leiden van een massale alternatieve voedselproductie waar geen plant of dier aan te pas komt, zijn overheden en samenlevingen al helemaal niet toe.

Nog vreemder is de politieke surplace en soms zelfs achteruitgang ten aanzien van de verwoestende klimaatcrisis. Nadat de wereld die dreiging ernstig had genomen op de Aardetop in 1992...  zijn intussen al zevenentwintig klimaattoppen gepasseerd zonder dat een oplossing dichterbij komt. Integendeel, dit politieke falen bracht de wereld in terra incognita, een onbekende en uiterst riskante omgeving.

Dat is des te vreemder omdat de wereld heeft bewezen veel beter te kunnen. Nog tijdens de Tweede Wereldoorlog werden bv. de Verenigde Naties opgericht. En in 1987 kwam het Montrealprotocol tot stand om de ozonlaag te beschermen. Telkens was er van een eindeloze stoet vruchteloze toppen geen sprake om resultaat te boeken.

Dirk Barrez

Hoofdredacteur Pala.be en auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en 11 politieke dwaasheden. 50 jaar schuldig verzuim van onze politici 

Zie voor bronnen bij het artikel Record aantal klimaatrecords

Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be

Regio's: 

Lees ook

Landbouw en natuur "lichtpuntje"? Zo schiet noodzakelijke transitie niet op

Het begrip transitie haalt volop de media, meestal in combinatie met klimaat. Ook fundamentele oplossingen belanden op tafel met de Europese 'Green Deal'. Toch dringt onvoldoende door dat transitie in zowat alle sectoren moet, zeker ook landbouw: zelfs de Vlaamse milieubeweging focust op lichtpuntjes in de marge.