We worden gevolgd en geclassificeerd. Onze meest persoonlijke gegevens, overtuigingen, zelfs persoonlijkheidskenmerken zijn koopwaar geworden. In plaats van hen te beschermen tegen datareuzen profiteren overheden ervan om zelf grootschalig burgers te bespioneren.
Datademocratie. En waarom die dan zo belangrijk is? Dat was één van de thema’s op de netwerkdag op 21 oktober van het TransitieNetwerk Middenveld. We serveren hier de door Pala verzorgde inleiding.
Waarom is datademocratie belangrijk?
We staan allen onder toezicht. Op internet worden we gevolgd en geclassificeerd. En waarom al die datajacht? Onze meest persoonlijke gegevens, overtuigingen, zelfs persoonlijkheidskenmerken zijn koopwaar geworden. Dit heeft geleid tot de grootste geld- en machtsconcentratie ooit in handen van privé concerns: GAFA, te weten Google, Apple, Facebook, Amazon (soms ook aangevuld met Microsoft).
Overheden, zelfs de zich meest democratisch wanende, concentreren zich allerminst op de bescherming van hun burgers tegen de monopolistische dataverzamelaars, nochtans een kerntaak. In plaats daarvan profiteren ze van hun bestaan om zelf grootschalig burgers te kunnen bespioneren.
Datastrijd met zware gevolgen
Niet enkel raken we onze privacy kwijt.
Ook ons koopgedrag wordt verregaand gemanipuleerd.
Evenals ons kiesgedrag: Brexit, Trump,…
En ook ons gedrag tout court: de grootste politieke excessen vertonen zich blijkbaar zelfs in de meest bevolkingsrijke landen. China met zijn op de rails gezette sociaalkredietsysteem. India met Aadhaar, een identificatieprogramma dat afnemen van vingerafdrukken en irisscans voor tal van zaken verplicht wil stellen.
Zeg niet dat u het niet wist
Zeg niet dat u het niet wist. Er wordt al lang kritisch op gereageerd. De onthullingen van Edward Snowden over de zogenaamde NSA spionage (National Security Agency), in feite massatoezicht, zijn al vijf jaar oud.
Facebook, opgericht begin 2004, kreeg zeker al 8 jaar geleden het verwijt dat het de online publieke ruimte koloniseert en privatiseert… en zelf pleitte ik toen dat dit gemeengoed eigenlijk geen privébezit kan zijn en echt in de publieke handen van de samenleving thuishoort. (1)
Wat nu? Zoeken naar alternatieven (2)
Tim Berners-Lee, mede-uitvinder van internet, vindt het niet kunnen dat Google en Facebook zich onze gegevens toe-eigenen, zich daarmee verrijken en zo de ongelijkheid installeren op internet. Hij ontwikkelt Solid, technologie die de gegevens bij het individu laat.
Indienet heeft als ambitie een versleutelde server voor iedereen en geen centrale opslag van data.
Het door de Europese Unie gesteunde DECODE wil komen tot een heuse data commons. Ze hangen allemaal nog behoorlijk in de lucht.
Samenleving mag gevecht
om datademocratie niet ontlopen
Voor steeds meer mensen, wetenschappers, media, politici is duidelijk: de datastrijd die online woedt betrekt daarin elke samenleving én dus elke democratie, het middenveld kan het gevecht om datademocratie niet aan anderen overlaten.
Dirk Barrez - hoofdredacteur Pala.be.
(1) Zie Keizer Facebook. Sociale netwerken helemaal niet sociaal - een analyse (28-10-2010), in 2017 herwerkt in E-prikkeldraad en de herovering van de digitale commons (13-02-2017)
(2) Op zoek naar alternatieven
Solid, opgericht door Tim Berners-Lee – klik hier
Open Data Institute, opgericht door Tim Berners-Lee en Nigel Shadbolt – klik hier
DECODE, door de Europese Commissie gesteund project om mensen eigenaar te laten zijn van hun persoonlijke data – klik hier
Indienet, initiatief om eerlijker en gelijker internet te creëren – klik hier
Lees ook de boekbespreking De diefstal van de eeuw
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier