Klik om te vergroten
Elektrische auto’s verschijnen vanaf de jaren 1880. Zelfs de snelle batterijwissel is al 100 jaar oud. Maar waarom het vandaag gemakkelijk doen als moeilijk ook kan? De wereld verslikt zich in de loodzware investeringen, materiaalverspilling en maatschappelijke kosten van laadpalen.
Transitie. Hoe het niet moet 2
Hoe onwillig, traag en inefficiënt de herinvoering van de elektrische auto verloopt, vertelde de vorige bijdrage. We eindigden bij de vaststelling dat standaarden en inwisselbaarheid ver te zoeken zijn. Nu concentreren we ons op het meest pijnlijke gevolg. Dit maakt de beste keuze om elektrische auto’s snel te voorzien van energie – namelijk het vliegensvlug vervangen van lege door volle batterijen - vrijwel onmogelijk.
De snelle batterijwissel bestaat al 100 jaar
Neen, het idee van snelle batterijwissels is niet tien of twintig jaar oud. Het eerste voorstel dateert van eind 19de eeuw en honderd jaar geleden was dergelijk systeem om lege batterijen van elektrische wagens snel te vervangen door opgeladen batterijen al gerealiseerd.
Het wisselen van batterijen in batterijstations heeft tal van voordelen en vermijdt vele problemen. Er gaat geen tijd verloren aan opladen: de tijd om te wisselen is zowat dezelfde als die van een tankbeurt voor een auto met verbrandingsmotor. Nogal wat bestuurders vinden het allicht aantrekkelijk dat wisselen automatisch kan en ze dus niet zelf de handen uit de mouwen moeten steken.
De vele loodzware kosten van laadpalen
Maar er is een nog veel fundamenteler verschil met de feitelijke keuze voor het tijd kostende herladen aan laadpalen. Die palen moeten zowat overal komen, niet alleen in laadstations langs wegen en snelwegen maar ook in straten, op pleinen, bij huizen, in individuele garages, bij en in appartementsgebouwen, bedrijven, hotels …
Wat te denken van de enorme investeringskost van al die laadpalen waarvan de meeste slechts een heel beperkte tijd effectief elektriciteit zal laden? Te vergelijken met auto’s, grasmaaiers, boormachines enzovoort die voor het grootste deel van hun bestaan stilstaan of ongebruikt zijn.
Hoeveel bedraagt de gigantische materiaalkost van honderden miljoenen laadpalen, zeker ook van de bijbehorende infrastructuurkost van onder andere een eindeloos aantal leidingen?
Hoe diep snijdt de economische en maatschappelijke kost van oneindig veel installatieproblemen, overlast en uiterst ongelijke toegang, en van alle terechte onlustgevoelens die dit alles meebrengt?
Kortom, wat een ongelooflijk inefficiënte 'investering'!
Waarom het gemakkelijk doen
als het ook moeilijk kan?
Het contrast met wisselen van batterijen in een uitgebreid netwerk van batterijstations is enorm. De investeringsbesparingen, de hoeveelheid uitgespaarde materialen, de efficiëntiewinst, ze zijn allemaal uiterst groot bij die aanpak. Die stations maken het daarenboven veel makkelijker om de reservevoorraad opgeladen batterijen zo nodig energie te laten leveren aan het elektriciteitsnetwerk.
Bedenk ook al de vermeden onrust en problemen, zeker bij het moeizame introduceren van laadpalen in appartementsgebouwen, voor woningen zonder garage of oprit en in steden, gemeenten, regio’s die om welke reden ook niet of amper het aanbod van publieke laadpalen faciliteren. En vergeet niet de gelijkheid in behandeling: iedereen, waar ook woonachtig, kan op gelijke voet terecht in alle batterijstations.
Burgers en samenleving betalen
zware rekening van kortzichtige overheden
Ondanks zoveel voordelen is de snelle batterijwissel vandaag een rariteit. Zowat de hele mobiliteitsindustrie en dus ook overheden dwingen iedereen richting laadpalen, de duurste en meest inefficiënte aanpak. Diverse bedrijven die de batterijwissel overwogen of startten beten zich de tanden daarop stuk. Zelfs Tesla demonstreerde een batterijwissel in 90 seconden. Maar anders dan beloofd biedt het bedrijf vandaag enkel de mogelijkheid om snel te laden.
Burgers en samenleving betalen de zware rekening van overheden die nooit een oordeelkundige afweging tussen laadpalen en batterijwisselstations maakten.
Toch kan het nog altijd anders
Het Chinese autobedrijf NIO runt al een paar honderd batterijwisselstations langs de belangrijkste snelwegen. Samen zijn ze op 24 maart 2021 goed voor twee miljoen wissels, zo laat de firma weten, die overigens ook diverse vormen van snel herladen aanbiedt. Ironisch dat zelfs in China een planmatige overheidsaanpak lijkt te ontbreken, alsof de beginperiode van de spoorwegen wordt herspeeld.
Nog had het anders gekund. Veronderstel dat energiecoöperaties zich de voorbije jaren als geheel even krachtig ontwikkelden als de nieuwe wind- en zon multinationals. Dan konden ze de ambitie koesteren om het hele systeem van oplaadbare en snel verwisselbare batterijen uit te rollen en te beheren als een common good, een collectief of gemeengoed, dienstig voor alle burgers.
Maar, wie weet, keren in de toekomst de kansen voor de invoering van batterijwissel opnieuw? En zelfs voor het beheer ervan als gemeengoed? Want de geschiedenis leert dat er geregeld is teruggekomen op vroeger ingeslagen wegen. Spoorwegen waren eerst privé, daarna publiek; elektrische auto’s zijn verdreven door de verbrandingsmotor; energie haalden en halen we uit hout, water, steenkool, wind, olie, gas, zon…
Dirk Barrez
Hoofdredacteur Pala.be en auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en 11 politieke dwaasheden. 50 jaar schuldig verzuim van onze politici
Foto: 'Ecars charge point' by B. de los Arcos is released under CC BY
Bronnen
Electric vehicle: history – Wikipedia
Electric car: history - Wikipedia
History of the electric vehicle - Wikipedia
Electric vehicle battery: swapping and removing - Wikipedia
Charging station: battery swap - Wikipedia
NIO (car company): battery swapping - Wikipedia
Lees ook
De manke overstap naar de elektrische auto. Transitie. Hoe het niet moet 1 | Pala artikel 17-11-2021
Steeds opnieuw gemiste kansen. Politiek en technologie | Pala artikel 30-10-2019
Fiscale oneerlijkheid. Sterke schouders dragen lichte lasten | Pala artikel 2-5-2019
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
LEZERSREACTIES
(9 december 2021)
Beste,
Zeer goede bijdragen over de manke transitie naar elektrisch rijden! Daar zijn m.i. nog twee kanttekeningen bij te maken:
1. Alles is er op gericht om ons nu een nieuwe elektrische wagen te laten kopen. Maar waarom bouwen we onze bestaande auto's niet om? Chassis, wielbasis en carrosserie gaan veel langer mee dan de motor. Maar in tegenstelling tot de buurlanden is de homologatie van zo'n ombouw in België een enorme lijdensweg.
2. Waarom wordt van de elektrificatie ook niet meteen gebruik gemaakt om mensen aan te sporen hun (nieuwe of omgebouwde) elektrische wagen in een deelsysteem te steken?
Didier Wijnants
*********************************
(9 december 2021)
Op een veelgebruikt ‘sociaal netwerk’ evalueert een lezer het artikel over de snelle batterijwissel als “redelijk eenzijdig omdat er over de nadelen niets wordt gezegd”. Hij vermeldt een aantal mogelijke nadelen waarop een gedachtewisseling volgt met anderen.
*********************************
(15 december 2021)
In een persoonlijke mail lees ik: “Een uitstekend artikel over het uitblijven van de snelle batterijwissel van de elektrische auto”. En dan vooral de vraag: “Wat ik me wel nog afvroeg: wat is de reden, dat het initiatief niet echt wordt opgepakt? Het lijkt wel alsof er niet echt geld mee verdiend kan worden.”
*********************************
Antwoord van de redactie
Dank voor de reacties en de kanttekeningen die volledig voor zich spreken. Ik probeer zo goed mogelijk op enkele vragen in te gaan.
Ten gronde wil het artikel over de snelle batterijwissel op een leemte wijzen. De wereld zit intussen vrijwel éénzijdig op het spoor van de laadpalen zonder dat er een ernstige maatschappelijke afweging is gemaakt of dit alternatief van batterijwissel eveneens thuishoort in het elektrische mobiliteitslandschap – en dus evenmin of er daarvoor nood is aan standaardisering.
Het is lang niet de eerste maal dat voortrekkers een nieuwe bedrijvigheid zodanig opzetten dat er later maatschappelijke tussenkomst nodig is om de goede werking ervan te waarborgen. Meestal komt er dan regelgeving aan te pas zoals – heel laat – voor gsm batterijladers en online privacy, en straks wellicht ook voor digitale munten. Soms is er aanvullend of zelfs vervangend maatschappelijk of overheidsinitiatief, denk bv. aan spoorwegen en aan coöperatieve, publieke banken en centrale banken.
Het is een correcte vaststelling dat dit artikel dus niet de nadelen in kaart heeft gebracht van de snelle batterijwissel, zelfs niet alle voordelen… Het wil namelijk argumenteren dat een snelle en efficiënte transitie naar elektrische mobiliteit best voluit steunt op wat systemisch best functioneert in het belang van alle betrokkenen, wat overigens ook een combinatie kan zijn van diverse alternatieven.
De ‘laadpalenindustrie’ slaagt er heel duidelijk in om de voordelen van haar activiteit te laten doorwegen… de snelle batterijwissel kan dat veel minder omdat er nood is aan standaarden en inwisselbaarheid om haar systemische kracht te kunnen ontplooien. Vooral daar ligt wellicht de verklaring dat ze niet echt wordt opgepakt.
Zoals te vaak blijken samenleving en overheden zwak en traag om een vernieuwing te doorgronden en, op basis van de beste gegevens en argumenten, de innovatiekracht van bedrijven te sturen in de richting van de maatschappelijk meest verantwoorde keuzes. (db)
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
