Op donderdag 17 april is dichter Aimé Césaire op 94-jarige leeftijd overleden in het universitaire ziekenhuis van Fort-de-France, de hoofdstad van het Frans-Caribische overzeese departement Martinique.
In onze media is hieraan nauwelijks enige aandacht besteed, hoewel Césaire behalve een belangrijke dichter ook één van de boegbeelden was van de antikoloniale strijd in de cultuurfilosofische négritude-beweging, die veel invloed had in Afrika en de zwarte gemeenschappen van de Nieuwe Wereld. Samen met zijn vrienden-dichters Léopold Senghor (de latere president van Senegal) en Léon-Gontran Damas (Frans Guyana) werd hij de promotor van de zwarte culturele identiteit in een tijd dat het stereotype denken over de ‘inferieure' zwarte nog gemeengoed was. Hij omschreef de stroming als ‘durven uitkomen voor de zwarte identiteit en er ook trots op zijn'. Via zijn gedichten en zijn politieke activiteiten streed Césaire zijn leven lang tegen het kolonialisme, de economische uitbuiting en het racisme.
Césaire was ook politicus, aanvankelijk voor de Franse communistische partij, maar vanaf 1956 met zijn eigen Parti progressiste martiniquais (PPM) die meer autonomie voor Martinique voorstond. Gedurende een halve eeuw was hij de populaire burgemeester van Fort-de-France en was hij ook een tijdlang parlementslid.
In Frankrijk kreeg Césaire een staatsbegrafenis en zelfs president Nicolas Sarkozy was aanwezig in het grote voetbalstadion van Fort-de-France. Hij zei dat "de Franse natie rouwt om het wegvallen van een vrije en onafhankelijke geest". Césaire was niet bepaald een aanhanger van de huidige president en weigerde in 2005 nog een ontmoeting met de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Sarkozy. Hij verweet zijn partij, de UMP, voorstander te zijn van een wet waarin leraren werd gevraagd de positieve rol van Frankrijk in de kolonisatie te erkennen.
Menselijke waardigheid en mensenrechten zijn constanten in zijn literair werk. Hij schreef onder meer de Tragedie van koning Christophe, het gedicht Notitieboek van de terugkeer naar mijn geboorteland en bewerkte The Tempest van Shakespeare voor het zwarte theater.
Weblinks
Klik hier voor blog Dirk Leyman De Papieren Man
