Televisietoestellen, koelkasten of tractoren, in de oude Sovjet-Unie kwam alles van kwaliteit uit Wit-Rusland. En nu nog waarderen veel Russen de gunstig geprijsde producten uit de voormalige Sovjetrepubliek. De economie van Wit-Rusland, een onafhankelijk land sinds in 1991 de Sovjet-Unie in elkaar donderde, blijft verbazen. President Loekasjenko heeft sinds zijn aantreden in 1994 alle economische hervormingen tegengehouden. Voor hem geen privatiseringen zoals in Rusland, wel vasthouden aan een planeconomie. Tot verbazing van zowat iedereen bleef de voorspelde mislukking uit. Sommige producten vinden zelfs hun weg tot in Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland. De MTZ-tractorfabriek bijvoorbeeld produceert heel alleen acht procent van alle tractoren in de wereld.
Europa of Rusland?
De banden doorsnijden met Rusland was niet meteen een optie voor Wit-Rusland. Daarvoor was vooral de afhankelijkheid van de invoer van olie, gas en andere grondstoffen te groot. De goedkope Russische energie vormde de basis voor de eigen industrie. Toch werd in het begin ook gemikt op een snelle aansluiting bij de Europese Unie.
Maar ook hier gooide president Loekasjenko het roer radicaal om. Hij herstelde de banden met de belangrijkste exportmarkt Rusland en de andere voormalige Sovjet-staten en bedong een vriendenprijs voor de Russische olie en gas. De Wit-Russische industrie deed het opnieuw goed. Eind jaren negentig was de bevolking er in vergelijking met de rest van de voormalige Sovjet-Unie relatief weinig in inkomen op achteruit gegaan. Dat verklaart deels waarom de autoritair regerende Loekasjenko toch vrij populair bleef.
Maar tien jaar geleden begon de glans van het succes af te nemen. Al te veel bedrijven werkten met verlies. De privésector kreeg amper kansen. En de afhankelijkheid van Rusland - goed voor 60 procent van de invoer en 36,5 procent van de uitvoer - wreekt zich. Dat land heeft er in 2007 genoeg van om met goedkope energie Wit-Rusland te subsidiëren.
Opnieuw is Wit-Rusland toe aan een politieke en economische evenwichtsoefening. Hoe verhoudt het zich tot Rusland en hoe tot Europa? (DB en GGK)
Uit het nieuwe Wit Rusland landenboek, auteur Geert Groot Koerkamp, 128 p., met foto's plus uitvouwbare overzichtskaart
Klik voor meer informatie en bestellen - de landenboeken zijn alfabetisch gerangschikt