We vechten met de aarde een uitputtingsslag die we niet kunnen winnen. Auto's, gsm's, pc's, tv's... nooit is er meer geproduceerd. Maar onze mondiale jacht op ijzer, coltan, koper, lood, zink, titaan, goud, zilver, bauxiet, uranium, kobalt of nikkel slaat vele en diepe wonden. We betalen een ontzettend hoge prijs voor onze delfstoffen.
Er is ecologisch dat éne onthutsende cijfer: de mijnbouw slorpt, heel alleen, tien procent van alle op aarde verbruikte energie op. Onhoudbaar is dat in tijden van opwarming en klimaatverandering. Hij vergt daarenboven veel gevaarlijke chemicaliën die al dan niet per ongeluk geloosd worden. En de ontginning kerft diep in de aarde, vaak waar de biodiversiteit het grootst is: natuurlijke rijkdommen zoals bossen en watervoorraden, naast velden en weiden, raken er zwaar door aangetast. Je zou bijna vergeten dat ertsen, zelfs al raken ze niet meteen uitgeput, in elk geval eindige materie zijn. Dit verhaal is dus niet duurzaam.
Daar waar mijnexploitatie toeslaat, is er een al even zware menselijke kost. Want dikwijls vervuilt of vernietigt zij de bestaansmiddelen van de lokale bevolkingen. En al even dikwijls zien zij weinig of niets van de opbrengsten. Vergeet ook niet de werknemers van deze bedrijven. Zij labeuren vaak in gevaarlijke en ongezonde omstandigheden, en ze kunnen hun arbeidsrechten maar moeilijk afdwingen.
Drijvende kracht achter wat ook wel eens een tweede kolonisatie van het Zuiden wordt genoemd, zijn een aantal multinationale mijnbedrijven. Volgens Catapa groeiden hun gezamenlijke nettowinsten van 5 miljard dollar in 2002 tot maar liefst 45 miljard dollar in 2006.
Nieuw handboek over opbrengsten bodemrijkdommen
Ja, van wie zijn de bodemrijkdommen eigenlijk? Wat gebeurt er met de opbrengsten? Wat gaat er naar regeringen? En hoe spenderen zij die inkomsten? Hoe de transparantie van dit alles garanderen? Over die laatste vragen verscheen zonet het nieuwe ‘Handbook for Advocacy on Extractive Industry Revenues'. (DB)
