Als vrouwen al tijden deel uitmaken van besturen, soms in de hoogste functie, hoe kan het dat zij nog altijd in o.a. bedrijven en universiteiten veel te weinig tot de besluitvormers behoren? Het excuus dat zoiets tijd vergt, is al lang onaanvaardbaar.
Klik om te vergroten
In India, Israël en Sri Lanka was de eerste minister meer dan 50 jaar geleden een vrouw. Dat waren voorloopsters maar de trend leek duidelijk… zeker in combinatie met de evolutie van de jongste decennia dat vrouwen even goed en vaak zelfs beter opgeleid zijn dan mannen. (1)
Veertig jaar geleden waren vrouwen een vertrouwd gezicht bv. in de redactieraad van een tijdschrift, een vrouwelijke hoofdredacteur volgde later. Bij de publieke omroep zag je met zowat tien jaar vertraging een gelijkaardige ontwikkeling. En intussen zijn er nogal wat vrouwelijke hoofdredacteuren… (2)
Ontnuchtering
Altijd blijft de cruciale vraag: wat is de hoofdtrend? Dringen vrouwen steeds meer door in besturen en directies? Kunnen we verwachten dat de participatiekloof inzake besluitvorming echt wordt gedicht? Verdwijnt discriminatie eindelijk echt?
De realiteit is meer dan ontnuchterend.
Minder vrouwelijke CEO’s
in grote Duitse bedrijven
In Duitsland zien de tweehonderd grootste bedrijven in recente jaren het aantal vrouwelijke CEO’s zelfs dalen, van amper veertien in 2021 naar tien in 2022 en nog maar negen vorig jaar… dat is dus een uiterst magere 4,5 procent, minder dan één op twintig.
In liefst 44 procent van alle Duitse bedrijven zijn er geen – nul – vrouwelijke bestuurders, 40 procent telt één vrouw in het bestuur en amper 16 procent twee of meer.
Australische universiteiten
onveranderd in handen van mannen
De leiding van Australische universiteiten is begin 2020 voor 73 procent in handen van mannen. Heel wat functies moeten dan opnieuw ingevuld... en een jaar later blijkt het mannelijke overwicht exact even groot. (3)
Het schiet niet op, dat is de hoofdtrend
Denk niet te gauw, dit is anekdotiek. Quasi alle gegevens wijzen in dezelfde richting: het schiet amper of zelfs niet op met het aandeel van vrouwen in de besluitvorming.
Sinds 2000 amper meer vrouwelijke
zeggenschap in bedrijven
De Internationale Arbeidsorganisatie verzamelt wereldwijd informatie over de leidinggevenden in bedrijven. In 2000 was een kwart vrouw, in 2022 gaat het om 27,5 procent. Dat is amper 2,5 procent meer op tweeëntwintig jaar.
Hoeveel bedrijven hebben een vrouwelijke CEO? Of hebben vrouwen als (mede)eigenaar? De Wereldbank is daarin geïnteresseerd en biedt deze antwoorden voor 2021. Slechts achttien op honderd zijn vrouwelijke CEO’s - dus minder dan één op vijf – en slechts één op drie bedrijven heeft ook vrouwelijke eigenaars.
Niet uit te leggen ongelijkheid
in leiding hoger onderwijs
De bijdrage Gender equality in higher education and research (4) levert een algemeen beeld voor het hoger onderwijs in de Europese Unie. Minder dan 24 procent van de instellingen voor hoger onderwijs hebben een vrouw aan het hoofd. Van 2016 tot 2019 stijgt het aantal vrouwelijke hoogleraren licht van 24 tot 26 procent.
Voor een instituut dat in vele landen al tijden met heel veel vrouwelijke werknemers evenveel of zelfs meer vrouwen dan mannen opleidt, blijft er die hardnekkige, niet uit te leggen en onaanvaardbare discriminatie: de leidende functies zijn voor amper een kwart aan vrouwen toebedeeld.
Er zijn al lang geen excuses meer: ze zijn onaanvaardbaar
In 1979, en misschien soms nog in 1989, kon de leiding inroepen “dat de vrouwelijke doorstroming naar de leidinggevende functies niet van vandaag of morgen lukt maar een zekere tijd vergt”… al valt op te merken dat, o ironie, Margaret Thatcher in 1979 conservatief premier van het Verenigd Koninkrijk wordt.
Maar in elk geval zijn vanaf eind 20ste eeuw alle zogenaamde excuses volstrekt onaanvaardbaar… in de 21ste eeuw zoveel te meer omdat er decennialang amper of geen progressie is gemaakt.
Beschamend
Voor de universiteiten, die zelfuitgeroepen bakens van verlichting, is de discriminatie niet enkel onaanvaardbaar.
Het is vlakaf beschamend dat ze in een halve eeuw zelfs niet in staat zijn om de nodige mechanismen te ontwikkelen die snel een fair aandeel van vrouwen in de leiding bewerkstelligen. Al die tijd cultiveren ze traagheid en achterstelling in plaats van de vanzelfsprekende toekomst te demonstreren.
Dirk Barrez
Hoofdredacteur Pala.be | auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en 11 politieke dwaasheden
Zie ook Hoe zeggenschap in besluitvorming garanderen?
Voor informatiebronnen over discriminatie van vrouwen, in het bijzonder inzake zeggenschap en besluitvorming, zie Vrouwen en besluitvorming: waar is de info te vinden?
Voetnoten
(1) Dat is zo in tal van landen en regio’s, volgens UNDP meest markant in Latijns-Amerika en de Cariben – zie verder ook het Human Development Report 2021-2022. Of kijk in de World Inequality Database on Education van UNESCO.
(2) Hierbij moet opgemerkt dat de mediamacht in grote mate is ontglipt aan redacties en aan klassieke media. Ze verschoof in grote mate naar directies en naar zogenaamde sociale mediabedrijven.
(3) Marcia Devlin, No change at the top for university leaders as men outnumber women 3 to 1, The Conversation, 2021
(4) Rodrigo Rosa & Sara Clavero, Gender equality in higher education and research, Journal of Gender Studies, Volume 31, 2022 – Issue 1, 1-7
