Schrijver, historicus, politicus en vooral geëngageerd Afrikaans cultuurmonument, Joseph Ki-Zerbo, is op maandag 4 december in zijn huis in de Burkinese hoofdstad Ouagadougou overleden. Ki-Zerbo werd 84 en was al enkele weken ziek. Tot op hoge leeftijd bleef hij evenwel erg actief in allerlei verenigingen en toonde hij zich een kritisch waarnemer van de actuele gebeurtenissen in het continent. Als politicus bevond hij zich dan ook meestal in het kamp van de oppositie. Vanwege zijn enorme eruditie werd hij in eigen land vaak minzaam ‘le professeur’ genoemd.
De jonge Ki-Zerbo was de eerste Afrikaan die het in de Franse koloniale gebieden van West-Afrika tot gediplomeerd historicus schopte. Zijn wetenschappelijke publicaties over de prekoloniale geschiedenis van Afrika staan tot op vandaag in hoog aanzien. Met zijn magistrale overzichtswerk ‘Histoire de l’Afrique noire’ (1978) - waarvoor Fernand Braudel de inleiding schreef - vestigde hij voor goed zijn reputatie. Hij hechtte ook enorm veel belang aan onderwijs als middel tot ontwikkeling. Voor de UNESCO heeft Ki-Zerbo talrijke opdrachten uitgevoerd en rapporten geschreven die niet altijd goed werden ontvangen door de Afrikaanse elite. Ki-Zerbo had namelijk niet de gewoonte een blad voor de mond te nemen en verweet Afrikaanse leiders meer dan eens hun gebrek aan culturele volwassenheid. Hij geloofde sterk in het belang van de eigen Afrikaanse identiteit als basis voor ontwikkeling, meer dan in donorgeld dat het continent in de marginaliteit zou houden. Ki-Zerbo ontving talrijke onderscheidingen en was lid van CODESRIA, een sociaalwetenschappelijk instituut in Dakar.
Op ‘Africultures’ verscheen een artikel naar aanleiding van zijn laatste boek (‘À quand l’Afrique?’ (interviews met René Holenstein), Parijs, Éditions de l’Aube, 2003, 198 p):
http://www.africultures.com/index.asp?menu=affiche_article&no=4674
Over het denken van Ki-Zerbo op de site van Unesco: www.ibe.unesco.org/publications/ThinkersPdf/kizerbof.PDF