Malinezen belandden vroeger als slaven in Marokko, het Midden-Oosten, India en - wat meer bekend is - in de Amerika's. Naast goud waren de zwarte arbeidskrachten het belangrijkste exportproduct van Mali en van de buurlanden. Maar ook in Mali zelf hoort slavernij van oudsher tot de cultuur... en eigenlijk nog steeds.
Slavernij is dan wel afgeschaft, maar menig oud-slaaf woont nog bij de familie waar hij geboren is en slaaf was. Sterker nog, als hij wegloopt, worden overheidsinstanties er soms nog bij gehaald. De kranten wemelen van de verhalen over conflicten tussen ex-slaven en ex-eigenaren. Volgens de grondwet is slavernij natuurlijk allang verboden, ‘eigenaren' proberen zich toch nog wel eens te beroepen op het traditionele gewoonterecht.
Malinezen argumenteren dat de positie van een slaaf in Mali en in de Verenigde Staten niet met elkaar te vergelijken was. In Mali woonden slaven generaties lang bij een familie en waren ze zelfs opgenomen in het vooroudersysteem. Het waren zeker geen gelijken. Dat één van hen slaaf was, stond als een paal boven water, al was het omdat het in de naam verwerkt zat. Maar, zo is te horen, ze waren wel solidair met elkaar.
Dat slaven opgenomen waren in de familie, betekent dus niet dat ze dezelfde rechten hadden. Ze bleven tot een andere kaste behoren. En dat kastenstelsel is dus niet verdwenen.
Een verwant en actueel slavernijprobleem vormen de kindslaven. Arme ouders verkopen hun jonge dochters of zonen aan handelaren. Die zetten de kinderen in op grote plantages of buiten ze uit in hotels of restaurants in een naburig West-Afrikaans land. (EB en DB)
Uit het nieuwe Mali landenboek, auteur Esther Bakker, 130 p., met foto's plus uitvouwbare overzichtskaart
Klik voor meer informatie en bestellen
Klik voor de volledige lijst van landenboeken - ze zijn alfabetisch gerangschikt
