Achter de streepjescode. Groeiende ongelijkheid in de voedingsketens

Het rapport Achter de streepjescode legt bloot wat er schuilgaat achter de onmenselijke arbeidsomstandigheden en de discriminatie tegen vrouwen in de voedingsindustrie, en achter de ongelijkheid in de verdeling van de opbrengsten in de voedingsketens. Het legt de vinger op een etterende wonde: de nog altijd stijgende macht i van de voedings- en distributiegiganten.

Van wat u betaalt in de supermarkt,
krijgen boeren en werknemers i
tot soms minder dan vijf procent.

Ons huidige mondiale voedselsysteem is een vloek voor vele honderden miljoenen kleine boeren, dagloners en werknemers. Ook al zorgen ze voor ons eten - door het te produceren, te verwerken of te verdelen - zelf kunnen ze daar niet van leven.

Dat kan niet verbazen als nu soms al meer dan de helft van de winkelprijs belandt bij de supermarkten, aldus het Oxfam rapport Achter de streepjescode. Hun aandeel stijgt fors, dat van boeren en werknemers daalt. Voor sommige producten krijgen ze minder dan vijf procent van wat de consument moet neerleggen.

Alles draait om marktconcentratie

Het mechanisme achter die nefaste ongelijkheid is de nog steeds toenemende economische concentratie in alle voedselsectoren. Drie conglomeraten domineren de zaadproductie en de markt van chemische landbouwstoffen. De één procent grootste boerderijen beschikken over twee derde van de gronden. Vier bedrijven i beheersen de handel in landbouwgrondstoffen, vijftig produceren de helft van alle voedsel i, tien supermarktketens verkopen de helft van al dat voedsel.

De keerzijde is de afnemende macht van kleine boeren en werknemers; en onder hen meest van al de vrouwen. Het leidt tot de niet uit te leggen paradox dat degenen die zorgen voor ons eten dikwijls zelf honger i lijden… het onontkoombare gevolg voor wie te weinig verdient.

Wat te doen?

Overheidsoptreden kan helpen, toch wel.
Waar minimumprijzen zijn ingesteld, belandt twee keer zoveel van de winkelprijs bij de boeren.
En waar hogere minimumlonen gelden, komen werknemers toch merkelijk dichter bij een leefbaar inkomen.
Maar die overheidsinterventies zijn op zich niet voldoende want ze stoten op de grenzen van een wereldmarkt die druk op de prijzen zet.
Overheden kunnen bijkomend optreden om oneerlijke handelspraktijken en te grote machtsconcentraties te bestrijden.

Boeren zijn evenmin machteloos. Wanneer ze zich organiseren in sterke coöperaties i, kan die machtshefboom hen een veel groter aandeel in de koek bezorgen. Dat geldt ook voor werknemers o.a. op plantages en in verwerkingsfabrieken die een stevige syndicale werking uitbouwen.

En wat doen supermarkten zelf?

Oxfam wijst er op dat ook supermarkten de lat voor zichzelf hoger kunnen leggen om de rechten te eerbiedigen van wie hun distributieactiviteiten mogelijk maakt.

Dat vrijwillige engagement kan echter zeker niet in de plaats komen van dwingende wetgeving en normering, en al evenmin van de noodzakelijke tegenmacht van boeren en werknemers.

De reden is simpel. Ze doen het echt niet goed. In de studie worden zestien supermarkten gerangschikt op hun prestaties inzake vier thema’s: transparantie en verantwoording; werknemers; boeren; vrouwen.
Het resultaat is ronduit schrikbarend. Geen enkele van de vierenzestig scores haalt vijftig procent, de hoogste score is 42 procent.… Dertigmaal, dus bijna de helft, is het resultaat nul procent, vijftien maal belandt de score op één tot vijf procent. (db)

Bron
Lees het Oxfam rapport Achter de streepjescode – onderaan de pagina is het rapport aan te klikken in het Engels en in het Nederlands

Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be

Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be

Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen.
We verwelkomen u graag als steungever - klik hier

Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier