Geschiedenis van de migratie als oogopener

Frankrijk was vorige week weer in de ban van het schrijnende probleem van de verwaarlozing van de voorsteden. Maandagmorgen in alle vroegte moesten bij een spectaculaire politierazzia in Villiers-le-Bel, een noordelijke voorstad van Parijs, de daders worden gearresteerd van de hevige rellen met allochtone jongeren van november vorig jaar. Volgens de groeiende groep tegenstanders van de harde aanpak van president Nicolas Sarkozy moest de mediagenieke actie alleen maar dienen om het geschonden vertrouwen in de president op te krikken. Op 9 en 16 maart kiezen de Fransen nieuwe gemeenteraden en de partij van de president doet het slecht in de peilingen. De samenlevingsproblemen, de jeugdwerkloosheid en de algemene verwaarlozing van de voorsteden zijn de centrale verkiezingsthema's.

Nogal wat Fransen - in België zal dat waarschijnlijk niet veel anders zijn - zien in de immigratie de bron van alle kwaad. Juist daarom dat het nieuwe Cité nationale de l'histoire de l'immigration een belangrijke rol kan vervullen. In oktober 2007 opende het nieuwe museum, onderzoeks- en documentatiecentrum over de geschiedenis van de migratie i in Frankrijk zijn deuren in het oude Palais de la Porte Dorée, een overblijfsel van de koloniale tentoonstelling van Parijs uit 1931.

Het centrum is een work in progress dat veel meer wil zijn dan alleen een museum. Tegen 2009 moet het documentatiecentrum helemaal online staan en komt er een multimediaal forum voor theater, film en dans. De vaste opstelling onder de naam ‘Repères' geeft alvast een zeer degelijk en boeiend overzicht van 200 jaar geschiedenis van de migratie. Aan de hand van kaarten, grafieken, geluidsfragmenten en gebruiks- en kunstvoorwerpen kan de bezoeker kennismaken met de migratiestromen en de bijdragen die de migranten hebben geleverd aan de totstandkoming van de Franse samenleving van vandaag.

Zo blijkt in de 19de eeuw de grootste groep buitenlanders te bestaan uit Belgen. Vooral in de industrie- en mijngebieden van het noorden waren ze sterk vertegenwoordigd. Dikwijls werden ze geconfronteerd met dezelfde vooroordelen waarmee honderd jaar later de ‘gastarbeiders' uit Portugal en vooral Noord-Afrika i kregen af te rekenen: ze zorgden voor sociale onrust, lage lonen, ongezonde gettovorming of wilden zich niet voldoende ‘assimileren' aan de Franse ‘waarden en normen'. Een tentoonstelling als oogopener voor wie wil zien tenminste. Wanneer krijgt een dergelijk initiatief navolging bij ons?

Weblinks

Klik hier voor Cité nationale de l'histoire de l'immigration (Palais de la Porte Dorée, Parijs, 12de arr.)

Klik hier voor Hommes & Migrations, wetenschappelijk tijdschrift