Jonge Thaise activistes in hongerstaking lopen levensgevaar

Hun hongerstaking in de gevangenis dreigt noodlottig te worden voor twee jonge politieke activisten. De twee vrouwen zijn onder andere beschuldigd van majesteitsschennis.

Tantawan "Tawan" Tuatulanon en Orawan "Bam" Phupong, respectievelijk 21 en 23 jaar oud, zijn sinds 18 januari in hongerstaking. Zij willen hervormingen in het Thaise rechtssysteem, de vrijlating van politieke gevangenen en de afschaffing of hervorming van sommige van de wetten tegen dissidenten, waaronder de beruchte Lèse Majesté-wet te bekomen.

De twee gevangen activisten zeggen dat ze in hongerstaking zijn gegaan om te protesteren tegen het oneerlijke beleid dat aan politieke gevangenen wordt opgelegd. Ze wijzen o.a. op het weigeren van borgtocht, reisbeperkingen, beperkingen op de vrijheid van meningsuiting en de wet op majesteitsschennis die ze zouden hebben overtreden.

De twee activisten worden beschuldigd van majesteitsschennis omdat ze in het openbaar een bord hebben vastgehouden met de vraag of de autokaravaan van leden van de koninklijke familie, die vaak wegafsluitingen in Bangkok met zich meebrengt, ongemakken voor het publiek veroorzaken. Tantawan wordt ook geconfronteerd met een tweede aanklacht voor de inhoud van een livestream die ze op Facebook coördineerde.

“Het is tragisch dat deze twee jonge vrouwen het gevoel hebben dat ze hun leven op het spel moeten zetten om voor hun overtuiging te vechten. Wat men ook van hun ideeën mag vinden, ze moeten deze vrijelijk kunnen uiten. Dat hoort zo in een echt democratisch land, er mag geen klimaat van repressie heersen dat leidt tot zulke extreme manieren om afwijkende meningen te uiten. Op dit moment zou de eerste prioriteit moeten zijn om hun leven te redden, maar het is ook van cruciaal belang om een openhartig debat op gang te brengen over hun eisen”, zegt Kasit Piromya, voormalig Thais minister van Buitenlandse Zaken en bestuurslid van de ASEAN Parlementarians for Human Rights (APHR).

Gevaarlijk zwakke gezondheidstoestand

Volgens berichten in de media zijn de twee activisten buitengewoon zwak en bestaat er bezorgdheid over hun leven. Medisch personeel in het universitaire Thammasat-ziekenhuis, evenals de advocaten van de vrouwen, stellen dat zowel Tawan als Bam nu in een gevaarlijke toestand verkeren en vierentwintig uur per dag medische zorg nodig hebben.

Nadat ze eerder hun eigen borgtocht op 16 januari hadden ingetrokken om terug te keren naar de gevangenis – dat was voor hun hongerstaking - weigerden beide vrouwen vrijgelaten te worden toen ze op 7 februari borgtocht kregen aangeboden. Hun situatie was aanleiding voor geloften van regeringsleiders, waaronder de premier en de minister van Justitie, om de gezondheid van de twee vrouwen te beschermen. Dokters zeggen dat hun organen het begeven en dat als hun hongerstaking doorgaat, dit fataal kan zijn.

Auncha Nakasai, minister van het kabinet van de premier, verklaarde in de Bangkok Post van 11 februari dat generaal Prayut “zich zorgen maakt over de politieke beweging van de jonge generatie”.

In een editoriaal repliceert de Bangkok Post: “Hoewel de sympathie van generaal Prayut welkom is, zijn zijn berichten ook verontrustend en onproductief. Het is schokkend om te horen dat de man die na het plegen van de staatsgreep in 2014 zo gemakkelijk 'vrede en verzoening' beloofde de geloofwaardigheid van jonge politieke activisten onderschat en ze probeert te positioneren als pionnen van politieke groeperingen. Zijn woorden zullen dissidenten alleen maar verder vervreemden. Misschien begrijpen we nu waarom zijn nationale verzoeningsplan halfbakken blijft en jonge activisten tijdens zijn achtjarige ambtstermijn meer vervreemd en zelfs geradicaliseerd zijn geraakt”.

Lèse Majesté

De Thaise wet van majesteitsschennis, ontworpen om de monarchie te verdedigen en te beschermen, is een van de strengste ter wereld.

De wet is internationaal erg controversieel. Zowel de International Federation for Human Rights (FIDH) als de Thai Lawyers for Human Rights (TLHR) roepen de Thaise autoriteiten op om een einde te maken aan de juridische vervolging van personen die hun recht op vrijheid van meningsuiting willen uitoefenen. Bovendien willen ze artikel 112 (over lèse-majesté – majesteitsschennis) en 116 (opruiing) wijzigen om het in overeenstemming te brengen met de Thaise mensenrechtenverplichtingen zoals voorzien in het in 1966 aangenomen Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR).

Artikel 112 wordt vaak op een zeer losse manier geïnterpreteerd en is de afgelopen jaren op grote schaal gebruikt als wapen tegen politieke rivalen. De belangrijkste reden hiervoor is dat elke Thaise burger een aanklacht tegen iedereen kan indienen wegens vermeende schending van artikel 112: "Eenieder die de koning, de koningin, de troonopvolger of de regent belastert, beledigt of bedreigt, wordt gestraft met gevangenisstraf van drie tot vijftien jaar."

Volgens Thai Lawyers for Human Rights zijn tussen november 2020 en juni 2022 ten minste 215 mensen in 234 zaken vervolgd op grond van artikel 112, onder wie 17 minderjarigen. Van deze rechtszaken werden er minstens 108 aangespannen door gewone burgers, terwijl de rest werd aangespannen door verschillende Thaise staatsinstellingen. Uit andere documentatie blijkt dat er in 2022 minstens 349 personen werden lastiggevallen of gecontroleerd door overheidsfunctionarissen. Vierentwintig van de groep zijn jonger dan 18 jaar; het aantal kinderen dat wordt lastiggevallen en gecontroleerd is hoger dan dat van 2021. Per regio werden ten minste 140 personen uit centraal Thailand lastiggevallen, 97 in het noorden, 67 in het noordoosten, 41 in het zuiden, en nog eens 4 personen meldden intimidatie-incidenten zonder bijzonderheden op locatie. (Gegevens per 29 december 2022)

Ook kind van 14 jaar aangeklaagd

Begin februari raakte bekend dat de 14-jarige Thanalop (achternaam geheimgehouden) door het politiebureau van Samranrat opgeroepen werd om zich te melden nadat ze was beschuldigd van koninklijke laster door de royalistische activist Anon Klinkaew, hoofd van de ultra-royalistische groep People's Center to Protect the Monarchy. Ze is de jongste persoon ooit die is aangeklaagd voor laster van het koningshuis; terwijl de 65-jarige voormalige ambtenaar Anchan Preelert, op 19 januari 2021 veroordeeld tot 87 jaar gevangenisstraf voor majesteitsschennis, tot de oudsten behoort.

In de dagvaarding voor Thanalop staat niet waarom ze wordt aangeklaagd. Wel stelt ze dat de aanleiding van de klacht een incident was dat plaatsvond rond de Giant Swing in het oude centrum van Bangkok op 13 oktober 2022. Anon Klinkaew beschuldigde de middelbare scholier van het schrijven op een bordje waarin werd opgeroepen tot de afschaffing van sectie 112.

Versoepelingen in zicht?

Verschillende VN-instanties voor toezicht op de mensenrechten i hebben hun bezorgdheid geuit over het groeiende aantal majesteitsschennisvervolgingen in Thailand en de steeds strengere toepassing van artikel 112. Ze hebben ook herhaaldelijk opgeroepen tot wijziging of intrekking van artikel 112.

“We hebben herhaaldelijk benadrukt dat majesteitsschenniswetten geen plaats hebben in een democratisch land”, stelde een vergadering van VN-experts begin februari 2021 in een speciaal rapport voor de in Geneve gevestigde VN-Raad voor de Mensenrechten. “Hun steeds strengere toepassing heeft tot gevolg gehad dat de vrijheid van meningsuiting wordt bekoeld en de openbare ruimte en het genot van fundamentele vrijheden in Thailand verder wordt beperkt”, voegden ze eraan toe.

Op 17 februari liet een rechtbank onverwachts vier activisten van de Thalu Gas-beweging op borgtocht vrij uit de beruchte Bangkok Remand gevangenis. Ze hadden meer dan 240 dagen in voorlopige hechtenis gezeten en hun borgtochtverzoeken werden eerder meer dan een dozijn keer afgewezen. Bij hun vrijlating dankten de vier Tawan en Bam expliciet.

Maar komen er ook andere activisten vrij? En zullen politieke partijen en leiders gehoor geven aan de eisen van de activisten voor hervormingen, vooral wanneer de regering-Prayut dergelijke eisen in het verleden herhaaldelijk heeft afgewezen?

Zoals Pravit Rojanaphruk, Senior Staff Writer, stelt in KhaoSod English: “Dit is Thailand, waar corruptie in elke hoek en elk aspect van het leven voorkomt, waar de politie regelmatig steekpenningen aanneemt, waar rijke mensen iemand kunnen vermoorden bij een ongeluk met rijden onder invloed en daarvoor niet naar de gevangenis hoeven” ... “Als je denkt dat Thailand de afgelopen acht jaar laag genoeg is gezonken, zou het de komende maanden en jaren nog erger kunnen worden en sommigen zouden het niet eens merken”.

Jan Servaes

De auteur was UNESCO i-Chair in Communication for Sustainable Social Change aan de University of Massachusetts, Amherst. Hij doceerde ‘internationale communicatie’ en ‘communicatie voor sociale verandering’ in Australië, België, China i, Hong Kong, de V.S., Nederland en Thailand, naast verschillende korte projecten aan ca. 120 universiteiten in 55 landen. Jan Servaes is hoofdredacteur van het Springer ”Handbook of Communication for Development and Social Change’' (2020).

LEES OOK VERVOLGARTIKEL Thailand: hongerstaking stopgezet, niet de strijd

Foto - Twee Thaise jonge activistes in hongerstaking lopen levensgevaar | Foreign Correspondents Club Thailand (FCCT)

Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be