Toestand in Darfour is veel complexer dan meeste media voorstellen
woensdag, 2 mei 2007 - 13:56
De dramatische toestand in de West-Soedanese regio Darfour kan de laatste tijd op veel belangstelling rekenen van westerse mediai, mensenrechteni- en noodhulporganisaties, de VN-Veiligheidsraad en regeringen. Deze week brengt de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht een bezoek aan Soedan in de hoop de regering in Khartoem te overtuigen om in te stemmen met de komst van een VN-vredesmacht voor de zwaar geteisterde regio. Toch is de berichtgeving over het conflict in Darfour vaak verbijsterend simplistisch en worden dezelfde fouten altijd opnieuw herhaald tot ze een eigen leven gaan leiden. De Zuid-Afrikaanse politieke wetenschapper, Ayesha Kajee, verbonden aan het South African Institute of International Affairs, schreef hierover een boeiend achtergrondstuk. Hij verwijt veel westerse journalisten ‘luiheid’ als het erop aankomt om de diepliggende achtergronden van dit uiterst complexe conflict uit de doeken te doen. Vaak wordt de suggestie gewekt dat het conflict hoofdzakelijk gaat tussen de ‘Arabische’ (en dus ‘blanke’ en ‘islamitische’) regering in Khartoem en de ‘zwarte Afrikaanse stammen’ van de uitgestrekte regio Darfour. In werkelijkheid zijn zowel de daders als de slachtoffers van het grootschalige geweld zwarte Afrikaanse moslims. Zoals in zovele Afrikaanse landen van de Sahelgordel worden de etnische verhoudingen er vooral bepaald door de relaties tussen sedentaire landbouwers en nomadische veetelers. Conflicten draaien meestal om de controle over schaarse waterbronnen. Darfour heeft nooit op veel belangstelling kunnen rekenen van de machthebbers in het verre Khartoem, wie daar ook aan de machti was. De regio behoorde dan ook tot de armste van het land en had veel te lijden van conflicten in de buurlanden. Gedurende de bloedige burgeroorlog in Tsjaad hebben zowat alle partijen (ook buitenlandse) Darfour gebruikt als uitvalsbasis en er een verdeel-en-heerspolitiek toegepast. De rebellen die de Soedanese regering nu bestrijden, zijn onderling ook fel verdeeld in vaak wisselende machtscoalities. Bovendien is Soedan een belangrijke producent van olie en willen ook de westerse landen hun kansen op toekomstige oliecontracten niet te veel op het spel zetten.
In de economische wereld leeft al een tijdje een beweging die pleit om de ééndimensionale benadering van het ondernemen uit te breiden. Ze pleit ervoor om niet enkel aandacht te besteden aan de winstcapaciteit van de bedrijven. Bedrijven moeten ook de sociale en de ecologische balans van hun activiteiten in rekening brengen. In het Engels spreekt men van de drie P's, profit, people en planet, wat in onze taal misschien best vertaald kan worden met winst, mensen en Aarde. Op elk van die drie terreinen moeten bedrijven nagaan wat hun resultaten zijn.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.