“We doen niet genoeg tegen de opwarming van de aardei, er moet meer gebeuren.” Zo bevestigt een nieuw VN-klimaatrapport wat iedereen weet. Maar die oproep gaat voorbij aan de zware moeilijkheden bij het uitrollen van hernieuwbare energie: zelfs grote vergunde en gestarte windparken worden stopgezet.
Het is geen verrassing als een nieuw rapport van de Verenigde Naties op 8 september 2023 waarschuwt dat de wereld lang niet op koers zit om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijsi te realiseren:
“De kans om de opwarming tot anderhalve graad te beperken, verkleint snel.”
“Op alle onderzochte terreinen, van het voorkómen van nog meer opwarming tot de aanpak van verlies en schade, is veel meer actie nodig”.
Energietransitie goed voor 74% minder uitstoot?
In zulke dramatische context is het zaak zich te concentreren op de allerbelangrijkste uitdagingen, daar waar het meest resultaat te boeken valt.
Eén vaststelling in het rapport springt eruit, pagina 20. De transitiei van fossiele naar hernieuwbare energie “kan zorgen voor 74 procent van de vermindering die nodig is om de mondiale uitstoot van broeikasgassen op nul te brengen”.
Wat een geluk dus dat net de energietransitie “verst gevorderd” is, zoals Palai al vaststelde vanaf 2016… meestal met de toevoeging dat ze “nog niet snel genoeg verloopt”.
Die vaststelling maakt dus ook de VN: “Er zijn jaarlijks drie tot zesmaal meer investeringen nodig om de opwarming tot twee of anderhalve graad te beperken”.
De hete aardappel: energietransitie in zwaar onweer
Van een organisatie waarvan de algemeen secretaris zelf terecht de alarmklok luidt, mag verwacht worden dat ze de hete aardappels niet uit de weg gaat in haar rapporten. Nochtans mankeert de ongetwijfeld heetste aardappel: die snelst vorderende energietransitie is namelijk in heel zwaar weer terechtgekomen.
Vattenfall stopt in juli de bouw van een gigantisch windpark in Groot-Brittannië.
Commonwealth Wind gevolgd door SouthCoast Wind eind augustus, betalen tientallen miljoenen schadevergoeding om hun windparken in de VS niet te moeten bouwen.
Zelfs Orsted, ‘s werelds grootste uitbater van offshore windenergie, laat vorige week horen dat het windprojecten in de VS wil opgeven als ze niet langer rendabel zijn.
Nog andere energiebedrijven dringen aan om de voorwaarden voor windparken te herzien en waarschuwen voor verloren jobs en investeringen.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Kostenexplosie
Natuurlijk zoeken privéconcerns winst en is het wijs om hun zakelijke plaatje altijd diepgaand onder de loep te leggen. Maar dat hun kosten stijgen, verzinnen ze niet.
Vooreerst raken vanaf 2020 de aanvoerketens verstoord door de pandemie, meest van al door de Chinese lockdowns.
Dat jaagt de kosten omhoog. Sterk oplopende inflatie en vervolgens de oorlogi in Oekraïne vuren ze verder aan.
Exploderende rentetarieven maken alles erger, zeker in een sector die zoveel kapitaali nodig heeft.
Tot overmaat van ramp kampen de grote windmolenfabrikanten Vestas en Siemens Gamesa (Siemens Energy) met kwaliteitsproblemen, nog meer onzekerheid dus.
Rampzalig geldbeleid: flater na flater
Wat ontbreekt in de VN-analyse maar niet onder de mat mag geveegd blijven, is het rampzalige geldbeleid van de nationale banken. Eerst veroorzaken ze de inflatie door goedkoop geldi te blijven uitgooien terwijl een pandemie-economiei dat niet langer kan verteren; dan weigeren ze die inflatie uiterst lang te zien; vervolgens bestrijden ze veel te laat hun eigen flater met een onverteerbaar snelle rente-ommezwaai richting peperduur geld, een nieuwe flater die de economiei zwaar treft, niet in het minst de duurzame economiei die we allemaal zo hard nodig hebben.
Vertaal dit naar de problemen van de hernieuwbare energiebedrijven. Hun kostenstijgingen zijn in het geval van inflatie grotendeels veroorzaakt door nationale banken; en de hogere rentes die ze moeten betalen, zijn volledig de schuld van die nationale banken.
Manke publiek-private samenwerking
In de energiesector daalt het belang van publieke bedrijveni al lang. Anders dan bv. voor spoorvervoer betrouwen vele samenlevingen voor de energietransitie vooral op privébedrijven. Net omdat die omslag maatschappelijk onvoorstelbaar belangrijk is, dringt zich een goede publiek-private samenwerking op.
Tekortschietende overheden
Maar die verloopt heel slecht. Overheden hebben de stommiteiten van hun nationale banken niet voorkomen. Nochtans hadden die nooit een mandaat om torenhoge inflatie te veroorzaken, laat staan om vervolgens de reële economiei te torpederen met ontwrichtend duur geldi dat de uitbouw van een groene economiei verhindert.
Rest dus een overheidsaanpak van subsidies. Ze moeten hernieuwbare energie stimuleren en zo de opwarming bestrijden. Maar wat ooit misschien te royale subsidiëring was, riskeert nu onvoldoende te zijn. Een overheid die te weinig wendbaar is in snel wijzigende omstandigheden, dreigt dan vooral een onbetrouwbare partner te worden in de ogen van privébedrijven. Omgekeerd kunnen overheden de indruk krijgen dat bedrijveni hen als melkkoe zien of chanteren met jobs en investeringen.
Resultaat is dat de manke publiek-private samenwerking nog verslechtert en de levensbelangrijke energietransitie vertraagt. Dan blijft het een onbeantwoorde vraag of het niet verstandiger en efficiënter is om ook dynamische en efficiënte publieke energiebedrijven te hebben. Zij zouden door overheden opgehaald spaargeld heel zinvol kunnen investeren.
Burgerinitiatief meer dan welkom… Maar opletten voor naïef enthousiasme
Intussen opent zich bv. in België de mogelijkheid van publiekciviele samenwerkingi, waarbij ook burgers via hun coöperaties kunnen investeren in windenergie op zee. Dat is om vele redenen toe te juichen, maar een stevige waarschuwing voor al te naïef enthousiasme dringt zich op.
Coöperatief initiatief ontwikkelen tussen de ‘groten’ van economiei, politiek en geldi is uiterst risicovol. Zeker in crisistijd blijkt dit een omgeving van vaak al te onbetrouwbare, weinig wendbare overheden en al te veel privéconcerns die gehaaid zijn in het schuiven van risico’s en verliezen richting zwakste partners.
Een geloofwaardig, succesvol coöperatief initiatief om te participeren in windparken op zee moet zich meester tonen in het verwerven van zowel sterke maatschappelijke en economische posities als harde politieke en financiële zekerheden.
Woord in de kijker: Index voor Duurzame Economische Welvaart
De Index voor Duurzame Economische Welvaart (ISEW) is een goede kandidaat om de plaats van het bnp in te nemen. Die index maakt onderscheid tussen positieve en negatieve economische bedrijvigheden, brengt welvaartsverhogende informele activiteiten in rekening en neemt de ongelijkheid van de inkomensverdeling mee op. Ook het verlies van natuurlijk kapitaal wordt in rekening gebracht.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
zie Aarde
Pas in 2015 legt het Klimaatakkoord van Parijs de afspraak vast dat de Aarde maximaal 2°C mag opwarmen in vergelijking met het pre-industriële niveau.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Voor meer Pala lectuur zieoverzicht met weblinks onderaanWanneer overheden en burgers samen de netwerken - voor energie, water, internet enzovoort - en andere publieke diensten gaan besturen, creëren we het momentum om onze democratie diepgaand te vernieuwen en de kloof tussen politici en burgers te dichten. Dat is een kans om niet te missen.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.