Maar waar ook de migratiedruk zich het scherpst laat voelen, in Syrië, Turkije of Griekenland, in Libië, Italië of elders, zeker is dat vele landen en regio’s falen inzake migratie en burgerschap. Dit moet beter.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.