Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wetgeving die moet beletten dat één bedrijf of handelaar misbruik maakt van een monopoliepositie of dat bedrijven of handelaars het op een akkoordje gooien om de normale concurrentie op de markt te omzeilen door bijvoorbeeld prijsafspraken of dat concurrerende bedrijven overgaan tot een fusie met hetzelfde marktverstorende effect.
De toenemende internationale concurrentie op de wereldmarkt en de snelle technologische (r)evoluties zouden monopolievorming tegengaan, of alvast moeilijker maken. Maar in werkelijkheid laten de digitale en AI ontwikkeling het tegendeel zien: nieuwe online en datamonopolies duiken op.