Overslaan en naar de inhoud gaan
niet-lineariteit
Het fenomeen dat bij zwaar uit hun evenwicht gebrachte systemen het zo vertrouwde eenvoudige en evenredige verband tussen oorzaak en gevolg niet langer blijkt te spelen.
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt
i terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden. Het is volledig onvoorspelbaar in welke nieuwe evenwichtstoestand het systeem zal terechtkomen.
Meer concreet lopen we bv. het risico op abrupte niet-lineaire klimaatveranderingen bij het overschrijden van zulke zogenaamde drempelwaarden. We weten niet exact met hoeveel graden de temperatuur zal stijgen, maar wel dat bij een opwarming vanaf anderhalve graad en zeker bij nog meer graden stijging diverse kantelpunten opdoemen. Het overschrijden van die drempels dompelt ons onder in een chaotisch wijzigend klimaatsysteem.
We beleven bijvoorbeeld het volledig wegsmelten van het Groenlandse ijs waardoor de zeespiegel
i uiteindelijk zeven meter zou stijgen; en ook van de ijskap van West-Antarctica, goed voor vijf meter extra zeespiegelstijging.
Of nog, het bruusk stoppen of omkeren van de warme Golfstroom zou Europa als enige in de kou zetten.
Lees meer in hoofdstuk 3 van het boek Transitie. Onze welvaart van morgen
Lees ook Globalisering en chaos. Het is chaos natuurlijk - volledige tekst | Pala
i 19-10-2006 - Orde of chaos? Lineair of niet-lineair
i? Voorspelbaar of onvoorspelbaar? 'It's chaos, stupid' is wellicht een nuttige variante van een bekende uitspraak. Als we over globalisering
i en chaos spreken, is het goed om weten dat kleine oorzaken grote gevolgen kunnen hebben.
zie ook ijskappen
i, kantelpunt
i, klimaatverandering
i, zeespiegel
i
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen – denk bv. aan het klimaatsysteem - zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Wellicht het meest sprekende van allemaal aan klimaatverandering, de zeespiegel zal stijgen, deze eeuw en ook volgende eeuwen. Vanaf de tweede helft van deze eeuw, en meer nog volgende eeuwen, zullen we delta’s en kustregio’s moeten ontruimen… en de toekomst zal leren tot hoever landinwaarts onze nazaten hun steden en economie zullen moeten heropbouwen.Want ze lopen topzware risico’s met de ijskappen van Groenland en zelfs van Antarctica. Twee cijfers: indien de opwarming uit de hand loopt en de ijskap op Groenland smelt, stijgt de zeespiegel na verloop van tijd met maar liefst zeven meter. Smelt zelfs Antarctica, dan komt er, weliswaar op termijn van vele honderden jaren, tot zestig meter water bij... en loopt met andere woorden het grootste deel van Nederland en Vlaanderen gaandeweg onder.Meer over de stijging van de zeespiegel in deze Pala artikels:
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Het fenomeen dat bij zwaar uit hun evenwicht gebrachte systemen het zo vertrouwde eenvoudige en evenredige verband tussen oorzaak en gevolg niet langer blijkt te spelen.
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
De grootste ijskappen op Aarde zijn die van Antarctica en van Groenland.Indien de Groenlandse ijskap volledig smelt, verhoogt het zeeniveau met zeven meter.
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen – denk bv. aan het klimaatsysteem - zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Wellicht het meest sprekende van allemaal aan klimaatverandering, de zeespiegel zal stijgen, deze eeuw en ook volgende eeuwen. Vanaf de tweede helft van deze eeuw, en meer nog volgende eeuwen, zullen we delta’s en kustregio’s moeten ontruimen… en de toekomst zal leren tot hoever landinwaarts onze nazaten hun steden en economie zullen moeten heropbouwen.Want ze lopen topzware risico’s met de ijskappen van Groenland en zelfs van Antarctica. Twee cijfers: indien de opwarming uit de hand loopt en de ijskap op Groenland smelt, stijgt de zeespiegel na verloop van tijd met maar liefst zeven meter. Smelt zelfs Antarctica, dan komt er, weliswaar op termijn van vele honderden jaren, tot zestig meter water bij... en loopt met andere woorden het grootste deel van Nederland en Vlaanderen gaandeweg onder.Meer over de stijging van de zeespiegel in deze Pala artikels: