Op een conferentie vorige week in Stockholm heeft het Noordse netwerk van vredesorganisaties die tegen het gebruik van uraniumwapens strijden, opgeroepen om snel werk te maken van een wereldwijd verbod op uraniumwapens. België werd daarbij als voorbeeld gesteld.
Verarmd uranium (of DU: depleted uranium) is, in tegenstelling tot wat de naam misschien doet vermoeden, gevaarlijk nucleair afval dat nog altijd wordt gebruikt bij de productie van bepaalde soorten oorlogsmunitie. Wetenschappelijk onderzoek heeft ondertussen aangetoond dat het stof dat vrijkomt bij gebruik van verarmd uranium kanker, geboorteafwijkingen, en andere ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Lang na het beëindigen van een gewapend conflict, zullen de volgende generaties worden geconfronteerd met de ernstige gevolgen van deze radioactieve en toxische besmetting. Tijdens de eerste Irakoorlog (1991) werd dit soort nucleaire munitie massaal ingezet door de Amerikaanse troepen. Maar ook op de Balkan en in Afghanistan werden (en worden) uraniumwapens gebruikt.
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft in december vorig jaar een resolutie aangenomen die de lidstaten vraagt informatie te verzamelen over de mogelijke gezondheidsrisico's bij gebruik van verarmd uranium. Eveneens vorig jaar steunde 94 procent van de Europarlementsleden een resolutie die aandringt op een verbod op uraniumwapens. Momenteel worden uraniumwapens nog geproduceerd in de VS, Rusland, Frankrijk en Pakistan.
In juni 2007 heeft België een wet goedgekeurd die uraniumwapens verbiedt. België was hiermee het eerste land ter wereld dat een volledig verbod instelde op productie, gebruik, opslag, aanschaf, verkoop, toevoer en transport van dergelijke wapens. Op 2 juli van dit jaar keurde het Belgische federale parlement unaniem een wet goed die investeringen in wapens met verarmd uranium verbiedt. Deze wapens zijn immers in tegenspraak met het internationaal humanitair recht. De Belgische wet geldt ondertussen als model voor vele bewegingen die voor een wereldwijd verbod ijveren. Banken en investeringsfondsen op de Belgische markt mogen geen kredieten meer toestaan aan producenten van munitie en bepantsering met verarmd uranium. Ook het verwerven van aandelen of obligaties van deze bedrijven is verboden. Dat betekent dat financiële instellingen hun investeringen in grote wapenproducenten zoals Alliant Techsystems (VS), BAE Systems (VK) en General Dynamics (VS) moeten stopzetten. De wet legt de overheid ook op een ‘zwarte lijst' te maken van producenten van uraniumwapens.
Netwerk Vlaanderen heeft hierin een pioniersrol gespeeld. Dat er nood is aan een internationale investeringsban bleek onder meer uit het rapport uit 2007 Too Risky for Business, dat Netwerk Vlaanderen samen met de International Coalition to Ban Uranium Weapons (ICBUW) uitbracht.
De conferentie in Stockholm verwacht veel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om een leidende rol te spelen in een wereldwijd verbod op uraniumwapens. Het voorzorgsprincipe moet voorrang krijgen op alle andere overwegingen, vindt de vredesbeweging.
Jan Van Criekinge
Klik voor International Coalition to Ban Uranium Weapons (Manchester)
Klik voor artikel Uranium weapons - all roads lead to the World Health Organisation
Klik voor Resolution of the Nordic Network Against Uranium Weapons Conference, Stockholm, 15 November 2009
Klik voor Vredesactie: België verbiedt de financiering van uraniumwapens
Klik voor Netwerk Vlaanderen: rapport Too risky for business (2007)
