Economie

Als eerste klimaatneutraal in 2050 is het doel van de Green Deal i. De Europese Unie i belooft wel maar is ver van de eerste en verliest zelfs duizenden duurzame jobs. China i heeft een soms hallucinante voorsprong. Het goede nieuws: Europa kan soms meteen beter.

Meer dan twee op drie landen halen niet de helft van de punten op de corruptie i-index. Uiterst slecht nieuws is dat want corruptie i maakt veel kapot, van talloze mensenlevens tot de Aarde i.

De VS moet ook een staatsfonds hebben, zo heeft de nieuwe president beslist – misschien om TikTok te kopen laat hij vallen. Publieke fondsen bestaan in vele landen. Die kampen echter niet met een enorm deficit en hebben geen ambitie om de overheid ver terug te dringen.

Zijn we zo gek om onze vrijheid van communicatie in te leveren bij zogenaamde sociale media i en big tech? Zo vroeg Pala i in 2010. Ja dus, en die gekte bracht onze democratie in gevaar, in 2025 zelfs live op alle schermen, de bazen van X, Meta, Google, Amazon, Apple, OpenAI met de Amerikaanse president. Valt er nog te ontsnappen?

In hun visietekst tonen Leuvense professoren overtuigend aan hoe ons voedselsysteem in zowat alle opzichten onduurzaam is. Ze geven ook aan wat prioritair moet gebeuren. Zo kan iedereen weten wat veel te weinig, amper of zelfs niet gebeurt.

De aanvoerders of aanvoersters van vele grote ondernemingen zijn meestal geen miljardairs. Maar ze slepen elk jaar, dikwijls zelfs elke maand, een multimiljonairs bedrag buiten, zo toont een overzicht van meest overbetaalde CEO’s.

Hoe creëren en verdelen we welvaart zonder ons ruimteschip Aarde i te mishandelen, hoe bewaken we daarbij best het belang van alle mensen, en hoe beslissen we daarover zo democratisch mogelijk?
Die leidraden typeren Pala i, ook deze eigenzinnige nieuwjaarsbrief die verschijnt na de jaarwisseling.

Het staatsfonds van Saoedi-Arabië is betrokken bij schendingen van mensenrechten, heeft daar voordeel uitgehaald… en is volledig in de greep van één mens. Zo meldt Human Rights Watch in het rapport 'The Man Who Bought the World'.

Zelfs na decennia uitverkoop van publieke goederen en het bijna overal ineenstuiken van het communisme blijken staatsfondsen een flinke vinger in de mondiale economische pap te hebben. In 2022 beheren de tien grootste samen bijna 10.000 miljard dollar.

De Volkswagen malaise is ongezien in de Duitse industrie. Maar het verwondert niet van een bedrijf dat liever sjoemelt en lobbyt in plaats van ernstig de fossielvrije toekomst en doorbraak van de elektrische auto voor te bereiden.

Waarom is de éne samenleving welvarend en de andere niet? Zelfs als ze dezelfde natuurlijke omgeving en cultuur delen? De Nobelprijs economie 2024 is een goede reden om het boek 'Why Nations Fail' onder de aandacht te brengen.

‘Eeuwig’ worden ze verbouwd.
Maar welke stad aan rivier of kanaal kan zich duurzaam noemen als de meeste bouwactiviteit niet via het water verloopt?
Hoe slim is het om van zowat elk dok een jachthaven te maken?

Daron Acemoglu, Simon Johnson en James A. Robinson zijn in oktober 2024 bekroond met wat gemakshalve de Nobelprijs Economie heet. Ze kregen die “voor hun studies over hoe instellingen worden gevormd en hoe ze welvaart beïnvloeden”.

Indien rijke landen vanaf 1970 twee à drie procent van hun inkomen hadden gedeeld, zou de wereld veel minder ongelijkheid, armoede en noodgedwongen migratie kennen. Die visie van o.a. Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen heeft het niet gehaald… al blijft de noodzaak.

Google heeft onwettig gehandeld om zijn online zoekmonopolie te behouden. Een aanklacht over het illegale Google advertentiemonopolie komt voor de rechter in september.

Wie relevante kennis over de verschillende omgang met rechtspopulisme in Zwitserland, VS, Duitsland en bij Brexit apprecieert, kan terecht bij Daniel Kinderman.

Als in België een groter bedrijf zoals Audi Brussel onderuit gaat, stijgt gegarandeerd veel gejammer op en worden fundamentele vragen ontweken. Waarom is onze toekomstgerichte industriële dynamiek zo zwak? Kon de elektrische auto niet, zoals de tram, de wereld vanuit België veroveren?

Wat werkt best voor klimaat? Altijd opnieuw acties voeren tegen olie- en gasmultinationals zonder resultaat? Of hen, waar dat kan, effectief veranderen in kampioenen van duurzame energie? Dat is moeilijk maar uiterst succesvol als het lukt.

De grootste Zweedse vakbond schaart zich achter de staking van de Tesla werknemers. De weigering van Tesla om een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten, voedt in Noord-Europa al een half jaar een principieel conflict. Inzet is de sociaal gecorrigeerde economie.

Moeten hoge intrestvoeten meer mensen werkloos maken om inflatie te verminderen? Volgens nationale bankiers en de meeste economen is dat zo. Maar ze miskennen de realiteit.

HOEVEEL MEER WAARSCHUWINGEN NOG? In 2050 verliest de wereld al zeker 19 procent inkomen door klimaatverandering. Nietsdoen maakt dat alleen maar erger.

We bevinden ons in een ernstige wereldwijde klimaatcrisis, zelf een symptoom van de bredere planetaire crisis. De Europese Unie wil met haar Green Deal een antwoord bieden maar die volstaat niet.

Na hun zwaar bevochten overwinning in 2020-2021 - ze kostte honderden doden -protesteren de Indiase landbouwers opnieuw. Ze willen in dit verkiezingsjaar vooral hogere vaste prijzen.

Klimaat-, energie- of landbouwcrisis, telkens het langgerekte fiasco van generaties politici. Ernstig doordacht voedsel- en natuurbeleid ontbreekt totaal. Blinde vlekken blijven zich opstapelen. Het verbaast dat een Europese boerenopstand zo lang uitblijft.

Op 27 oktober 2023 zijn de werknemers van de Tesla servicecentra in Zweden in staking gegaan omdat ze al jaren geen collectieve arbeidsovereenkomst kregen. Drie maanden later staken ze nog altijd.