Economie

Het staatsfonds van Saoedi-Arabië is betrokken bij schendingen van mensenrechten, heeft daar voordeel uitgehaald… en is volledig in de greep van één mens. Zo meldt Human Rights Watch in het rapport 'The Man Who Bought the World'.

Zelfs na decennia uitverkoop van publieke goederen en het bijna overal ineenstuiken van het communisme blijken staatsfondsen een flinke vinger in de mondiale economische pap te hebben. In 2022 beheren de tien grootste samen bijna 10.000 miljard dollar.

De Volkswagen malaise is ongezien in de Duitse industrie. Maar het verwondert niet van een bedrijf dat liever sjoemelt en lobbyt in plaats van ernstig de fossielvrije toekomst en doorbraak van de elektrische auto voor te bereiden.

Waarom is de éne samenleving welvarend en de andere niet? Zelfs als ze dezelfde natuurlijke omgeving en cultuur delen? De Nobelprijs economie 2024 is een goede reden om het boek 'Why Nations Fail' onder de aandacht te brengen.

‘Eeuwig’ worden ze verbouwd.
Maar welke stad aan rivier of kanaal kan zich duurzaam noemen als de meeste bouwactiviteit niet via het water verloopt?
Hoe slim is het om van zowat elk dok een jachthaven te maken?

Daron Acemoglu, Simon Johnson en James A. Robinson zijn in oktober 2024 bekroond met wat gemakshalve de Nobelprijs Economie heet. Ze kregen die “voor hun studies over hoe instellingen worden gevormd en hoe ze welvaart beïnvloeden”.

Indien rijke landen vanaf 1970 twee à drie procent van hun inkomen hadden gedeeld, zou de wereld veel minder ongelijkheid, armoede en noodgedwongen migratie kennen. Die visie van o.a. Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen heeft het niet gehaald… al blijft de noodzaak.

Google heeft onwettig gehandeld om zijn online zoekmonopolie te behouden. Een aanklacht over het illegale Google advertentiemonopolie komt voor de rechter in september.

Wie relevante kennis over de verschillende omgang met rechtspopulisme in Zwitserland, VS, Duitsland en bij Brexit apprecieert, kan terecht bij Daniel Kinderman.

Als in België een groter bedrijf zoals Audi Brussel onderuit gaat, stijgt gegarandeerd veel gejammer op en worden fundamentele vragen ontweken. Waarom is onze toekomstgerichte industriële dynamiek zo zwak? Kon de elektrische auto niet, zoals de tram, de wereld vanuit België veroveren?

Wat werkt best voor klimaat? Altijd opnieuw acties voeren tegen olie- en gasmultinationals zonder resultaat? Of hen, waar dat kan, effectief veranderen in kampioenen van duurzame energie? Dat is moeilijk maar uiterst succesvol als het lukt.

De grootste Zweedse vakbond schaart zich achter de staking van de Tesla werknemers. De weigering van Tesla om een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten, voedt in Noord-Europa al een half jaar een principieel conflict. Inzet is de sociaal gecorrigeerde economie.

Moeten hoge intrestvoeten meer mensen werkloos maken om inflatie te verminderen? Volgens nationale bankiers en de meeste economen is dat zo. Maar ze miskennen de realiteit.

HOEVEEL MEER WAARSCHUWINGEN NOG? In 2050 verliest de wereld al zeker 19 procent inkomen door klimaatverandering. Nietsdoen maakt dat alleen maar erger.

We bevinden ons in een ernstige wereldwijde klimaatcrisis, zelf een symptoom van de bredere planetaire crisis. De Europese Unie wil met haar Green Deal een antwoord bieden maar die volstaat niet.

Na hun zwaar bevochten overwinning in 2020-2021, protesteren de Indiase landbouwers opnieuw. Ze willen in dit verkiezingsjaar vooral hogere vaste prijzen.

Klimaat-, energie- of landbouwcrisis, telkens het langgerekte fiasco van generaties politici. Ernstig doordacht voedsel- en natuurbeleid ontbreekt totaal. Blinde vlekken blijven zich opstapelen. Het verbaast dat een Europese boerenopstand zo lang uitblijft.

Op 27 oktober 2023 zijn de werknemers van de Tesla servicecentra in Zweden in staking gegaan omdat ze al jaren geen collectieve arbeidsovereenkomst kregen. Drie maanden later staken ze nog altijd.

Pala wees in september 2023 op de in ademnood verkerende energietransitie. Uiterst vervelend want wind, zon en andere hernieuwbare energie vormen hét wapen in de strijd tegen klimaatverandering. UNCTAD vat die ademnood nu in cijfers.

Samenlevingen investeren eerst best zelf in hun toekomst. Laat u echter niet misleiden door het vele gepraat over deglobalisering en het dichterbij brengen van productie. In de huidige wereldeconomie blijven buitenlandse investeringen van groot belang.

Wie dieper in de cijfers van de buitenlandse investeringen wil duiken, kan terecht op de websites van UNCTAD en van de Wereldbank.

Wat was zeker essentieel aan 2023? En bleef vaak on(der)belicht? Cruciale sociale conflicten bij o.a. Tesla en in Hollywood, een tech gedomineerde revolutie, wereld in terra incognita, verdeeldheid en geweld in opmars, democratie in nood en soms verrassend weerwerk.

Vakbonden in Noord-Europa, gevolgd door investeringsfondsen, pikken het niet dat Tesla in Zweden weigert om een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten. Ze steunen de staking van de vakbond IF Metall.

Een energie-efficiënte industrie vermindert al in 2030 de mondiale uitstoot van broeikasgassen met 11 of zelfs 15 procent. Digitalisering helpt daarbij sterk. Maar ze schept ook niet te negeren problemen en gevaren.

Ineens lijkt artificiële intelligentie overal terwijl ze eigenlijk al decennia in opmars is. Maar er vindt inderdaad een versnelling plaats. En argeloosheid daarover kunnen we maar beter missen, zeker nu zelfs de bazen van OpenAI, Alphabet en Microsoft regulering vragen: alsof Exxon in 1965 zou vragen om een klimaatakkoord.