We zijn moderne mijnwerkers.
We werken in een schacht
en met de hand laden of lossen we
tot drie ton op veertig minuten.
Roger Collin
PLOEGBAAS BAGAGEAFHANDELING
Ik ben nu al meer dan twintig jaar ploegbaas lossen en laden van vliegtuigen. Mijn werk bij een bagageafhandelaar speelt zich volledig af op de tarmac van Zaventem.
Dit interview is één van de interviews uit het nieuwe boek Voor de kost. 40 mensen over hun job en echt werk.
Alle jobs hier heb ik doorlopen, te beginnen met bagagist of kruier, dat was in 1989. Vervolgens word je chauffeur en rijdt met karretjes rond. Dan wordt het complexer, rijden met industrieel materieel om de containers in de grotere vliegtuigen te steken. Wie dat allemaal onder de knie heeft, kan solliciteren voor ploegbaas, met daarin nog drie gradaties. Ik zit in de hoogste graad en duw ook vliegtuigen achteruit buiten. Met alle premies erbij is dit een goed betaalde job. Een ploegbaas heeft maandelijks 1800 euro netto plus 160 euro maaltijdchecks.
Als ploegbaas sta je voor een equipe die drie tot acht mensen telt, naargelang het type vliegtuig. Het is jouw verantwoordelijkheid dat die mensen op een veilige manier alles kunnen laden en lossen. Een vliegtuig neemt naast bagage ook vracht mee. Is daar radioactief materiaal bij? Of een gevaarlijk product? Je leest het ladingsplan, tekent af en zorgt dat de ploeg het uitvoert. Altijd speelt de tijdsdruk. Een extra taak in de winter is het ijsvrij maken van de vliegtuigen.
Reeds als kind was ik gepassioneerd door vliegtuigen, daar wou ik absoluut mijn beroep van maken. En dat is me echt bevallen. Het is fysiek zwaar werk maar er is een sterke band met anderen en je komt met van alles in contact. Mijn enthousiasme is nooit verdwenen, hoe moeilijk het ook is. Want we zijn moderne mijnwerkers, we werken in een schacht en met de hand laden of lossen we met drie mensen tot drie ton aan bagage of goederen op veertig minuten.
Je moet veel technieken onder de knie krijgen, en het is heel belangrijk om die goed door te geven aan jongeren wat te weinig gebeurt. Daar heb ik al massa’s energie in gestoken. Dan laten ze een ergonomiemeester komen, allemaal goed en wel maar die kennen ons vak niet zo goed. Wat wij in tientallen jaren ervaring opbouwden, is een bagage die zij niet hebben. Maar ze maakt wel het verschil tussen ‘op ziekenkas’ staan na een aantal jaren of nog altijd aan het werk zijn in redelijke gezondheid. De uitval door lichamelijke letsels is gigantisch. Wij werken met driehonderd mensen op de tarmac. Er zijn tussen de drie en de tien arbeidsongevallen per maand, van een snijwonde tot de zwaarste letsels. Vooral de combinatie met tijdsdruk is heel gevaarlijk.
In al die jaren is het werk niet echt veranderd. Alleen moest het altijd sneller, met minder mensen, en zijn de opleidingen zwaar ingekort, nieuwelingen worden er veel vlugger ingegooid. Ik kreeg in het begin een peter waarmee ik drie à vier weken werkte, ik liep mee als extra. Die vertelde duizend en één zaken, gaf een pak kennis en kunde door, tal van technieken om gemakkelijker, efficiënter, sneller en veiliger te werken. Nu krijg je één dag theoretisch les en de volgende dag sta je in de productie. Erger kunnen ze het niet maken.
Ons materieel is verouderd, vertoont veel mankementen en deugt ergonomisch niet. Dagelijks trek ik met de hand 40 karren met telkens 30 à 40 stukken bagage, in totaal een ton, drie à vier meter verder, en die karren rijden niet goed. Er is dus veel onvrede op de vloer. De medewerkers worden gemiddeld ouder en krijgen ouderdomskwalen. De jeugd is dan weer kwetsbaarder, velen hebben na twee maanden letsels aan rug, polsen of kniegewrichten die hen verplichten te stoppen. Dat komt vermoedelijk omdat begeleiding en opleiding zijn verminderd, en wellicht ook omdat ze fysiek minder paraat zijn.
Ik heb gekozen tussen mijn twee passies, mijn andere was broodbanketbakker, daarvoor heb ik trouwens geleerd. Maar velen hier hebben geen keuze, het is dit of de werkloosheid. Goed gemotiveerde werknemers komen er zelden op af want het is vooral interimwerk met contracten van vier uur per dag. De werkgever wil flexibiliteit, maar ja, dat zijn geen stabiele jobs. Enige toegift is dat mensen altijd de avond- of ochtendshift krijgen als ze dat wensen. Zo kunnen ze een tweede job zoeken. Daar heb ik hard voor moeten vechten. De nieuwen zijn de zwakste schakel in het bedrijf. Ik voel me verplicht om voor hen het meeste te doen, terwijl ik door economische wetmatigheden net het minste kan doen, dat frustreert mij heel hard. Het is om te wenen als iemand die langer wil werken na vier uur weg moet, en ik, oudere, dan nog vier uur moet doorwerken. Dat de samenleving dat logisch acht en aanvaardt, vind ik onwaarschijnlijk en niet humaan.
Gelukkig heeft mijn zoon een andere weg gekozen. Het risico op letsels is gigantisch, ook al is het een mooie job. Zelf ben ik er nog niet uit of ik dit werk kan blijven doen. Want je merkt dat je last krijgt met je bioritme, je kan die vroege arbeid die afwisselt met andere shiften minder goed verdragen. Ik ben vijftig en zie nog andere mogelijkheden. De volgende maanden hak ik de knoop door… dan word ik misschien tuinman, wat ik al een poosje in bijberoep doe.
Af en toe, als het nodig is, moet je op tafel kloppen, dan ben ik een strijdsyndicalist. Maar je krijgt dat niet meer uitgelegd, ook al omdat media niet meer ernstig toelichten waarom mensen sociale acties ondernemen, bv. voor betere werkomstandigheden. Hoe langer hoe meer word je daarop afgerekend. Maar we geven niet toe op de vraag naar gebroken shiften. De keerzijde is nu dat vooral jongeren die deeltijdse contracten krijgen.
Om dat te keren, mag je niet vies zijn van macht, je hebt die nodig in onderhandelingen. En daarbij moet je om kunnen met intimidaties: hoeveel keer ik al buitengegooid ben… maar ik ben er nog altijd. Met een staking zowat tien jaar geleden hebben we afgedwongen dat nieuwe mensen na maximum twee jaar een contract van onbepaalde duur krijgen voor minstens 75 procent. Nu hebben 93 procent van de mensen een vast contract van minstens 30 uur per week, en voltijds in de zomer. Mensen kunnen dus doorstromen. Zo maken we het financieel haalbaarder voor heel velen.
De onveiligheid hangt vooral samen met het te snelle werkritme, daar zijn al verschillende acties tegen gevoerd. Een staking helpt dan een beetje, maar voor je er erg in hebt, drijven onze managers onder zware druk van de aandeelhouders het ritme weer op. Anders liggen ze zelf aan de deur. Er is een dubbele focus bij ons, de vlieger veilig én op tijd laten vertrekken. Maar dat is een slechte combinatie, nog meer omdat tijd altijd primeert. Beter en moderner materieel zou kunnen helpen. Maar het belangrijkste is, handjes tekort, dit is nog echt handenarbeid. Mijn inschatting is dat hier niet snel robotisering zal komen.
… al hoop ik persoonlijk, voor het milieu, dat mijn job zou verdwijnen. Eigenlijk zou vliegen afgeschaft moeten worden, of ontzettend beperkt, maximaal één keer per jaar, en hooguit vijf keer voor een zakenvrouw die beroepsmatig moet vliegen. Dat lijkt misschien een vreemde uitspraak voor een syndicalist, maar het is onverantwoord dat elk land de luchtvaart als een economische motor ziet terwijl het één van de meest vervuilende industrieën is. Dat kan er bij mij niet in, dit is helemaal niet toekomstgericht. Volgende generaties moeten ooit kunnen lezen en bedenken: toen heeft een délégué toch al gezegd dat dit niet de duurzame economie van de toekomst is.
Met alle hulpmiddelen die we hebben,
moeten we niet meer werken
dan pakweg vijftien uur om goed te leven
Hoe komen we er trouwens toe om nog altijd veertig uur te werken, terwijl vroeger de meeste mensen landbouwers waren en nu amper een procent? We moeten volop inzetten op warmte en hernieuwbare energie, zorgen voor goed en duurzaam wonen, daarmee zijn de basisbehoeften al grotendeels ingelost. Met alle hulpmiddelen die we hebben, moeten we volgens mij niet meer werken dan pakweg vijftien uur om goed te leven. En liefst richten we daarvoor coöperaties op waarin de werknemers het voor het zeggen hebben. (db)
Dit is één van de interviews uit het nieuwe boek Voor de kost. 40 mensen over hun job en echt werk.
klik hier om het boek te bestellen met Pala korting en gratis verzending
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen.
We verwelkomen u graag als steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
