De coronacrisis maakt olie spotgoedkoop door het verbruik in elkaar te doen klappen. Gaan we nu de fossiele industrie en hun bankiers redden? En zo de snelle overgang naar hernieuwbare energie - nog altijd hoogdringend - zwaar hinderen? Of kiezen we verstandig?
Onze wereld drijft, nog altijd, vooral op fossiele brandstoffen, in de eerste plaats olie. De prijs van die olie tuimelt nu naar beneden, een gevolg van de mondiale tournee van het coronavirus. Sommigen zien dat wellicht als een ‘geluk’ bij een ongeluk. Het zal heel wat consumenten plezieren, een onverwachte meevaller in zware tijden, en wellicht ook klimaatactivisten die, hoe kwalijk ook de reden is, toch de dalende broeikasgasemissies verwelkomen.
Het is echter belangrijk om verder te kijken. De meer dan terechte aandacht voor corona is en wordt overal een heel zware belasting voor de politiek, de samenleving, de bedrijven, de financiële instellingen… Die overbelasting houdt grote gevaren in op minstens twee terreinen.
Verdienen fossiele brandstoffen bescherming?
De lobbykracht van de olie- en gassector is nog altijd torenhoog. Daarbij komt de kracht van de grote systeembanken. Want, hoe ongelooflijk dit ook mag klinken, vijfendertig van die grootste banken hebben sinds het klimaatakkoord van Parijs in 2015 elk jaar opnieuw nog meer geïnvesteerd in fossiele energie, in totaal een duizelingwekkende 2700 miljard dollar. Zo blijkt uit het Banking on Climate Change. Fossil fuel finance report 2020. 'Koploper' is JPMorganChase. Zijn er ook bij, BNP Paribas (plaats 13), Deutsche Bank (19) en ING (25).
Het gevaar is reëel dat de politiek, bijna dolgedraaid in de coronacrisis die tal van ‘zekerheden’ onderuit haalt, bezwijkt onder hun gezamenlijke druk en overgaat tot de redding van olie- en (schalie)gasbedrijven, en zo ook van de grootste banken die zich anders zwaar verbranden aan niet meer te recupereren fortuinen. Hoe? Door de zogenaamde financiële bazooka van de overheden - goed voor vele honderden, zelfs duizenden miljarden - ook in te zetten voor het opkopen van hun schulden.
Opnieuw betaalt de samenleving dan voor de stommiteiten van deze grootbanken die in volle klimaatcrisis hernieuwbare energie blijven verwaarlozen en integendeel een veelvoud investeren in fossiele energie. Zo verergeren we tegelijk ook het tweede gevaar dat verder opduikt.
Of houden politici het hoofd koel en komen ze tot de conclusie dat de fossiele brandstoffenindustrie geen bescherming verdient? Dus evenmin de ‘fossiele’ banken voor hun onverantwoorde klimaatkeuzes. En wat antwoorden ze aan de meest vervuilende luchtvaartindustrie – ze betaalt zelfs geen brandstoftaks - die zonder enige schaamte als eerste de hand ophoudt voor een smak overheidsgeld?
Betaalt hernieuwbare energie het gelag?
Omdat fossiele industrie en dito grootbanken hun financiële ademnood willen afwentelen op de overheden, en dus op de samenlevingen, lopen we collectief het gevaar dat we sterker dan ooit achterop lopen in de strijd tegen de klimaatcrisis. Het is waar dat corona nu zorgt voor een lagere uitstoot van broeikasgassen, maar nooit laag genoeg om de opwarming van de aarde voldoende tegen te gaan.
De enige echte oplossing blijft de overgang of transitie naar een klimaatneutrale economie die draait op hernieuwbare energie. Plots ligt die weg vol extra hindernissen.
Nu al zorgt de coronacrisis voor vertragingen in de uitbouw van hernieuwbare energie. Daarbij zal de urgentie van de coronacrisis meebrengen dat de politieke aandacht voor de energietransitie relatief aan gewicht verliest: zelfs al zou dat niet mogen en hoeft dat ook niet want er blijft in elk geval politiek personeel genoeg, waaronder de bevoegde ministers. Vooral echter, als de spelers van de oude fossiele energiesystemen, de olie- en gasbedrijven en hun bankiers, het financiële laken naar zich toe halen, is dat een strop voor de blijvend snelle uitbouw van wind- zonne- en andere hernieuwbare energie. Dan vloeit het geld in de verkeerde richting.
De beste energiekeuze
Het kan anders als de politiek haar door corona opgedrongen besluitvaardigheid ook hanteert voor de economische wederopbouw. Als we collectief besluiten om massaal te investeren om de economie te redden, laten we dan verstandig investeren in de meest duurzame toekomst. Als we morgen welvaart en welzijn creëren, dan moet dat op basis van hernieuwbare energie. Die is om vele redenen veruit te verkiezen, én in de strijd tegen klimaatverandering, én voor onze gezondheid, én voor onze veiligheid en bevoorradingszekerheid.
Ja dus, onze overheden hebben de verantwoordelijkheid om de economie opnieuw op gang te trekken. Maar er mag geen geld verspild aan de economie van gisteren die ons nog meer in problemen zal brengen. Het geld is voor al wie en al wat ons morgen een betere toekomst garandeert. Ze moeten er dus voor zorgen dat de overgang naar een hernieuwbaar energiesysteem niet stilvalt maar blijvend versnelt.
Dirk Barrez
De auteur is hoofdredacteur van Pala.be. Zijn recentste boeken zijn TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en 11 politieke dwaasheden. 50 jaar schuldig verzuim van onze politici
Bron
Banking on Climate Change. Fossil fuel finance report 2020
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
