MIGRATIE EN ONTWIKKELING:
DE OLIFANTEN IN DE KAMER (2)
In vorige bijdrage bleek dat nogal wat landen iets hebben met muren, van Noord-Amerika tot het Verre Oosten, en vooral dat Europese politici verzuimen om een ernstig migratiebeleid uit te werken. Er is ook dat andere grote falen: al ruim 50 jaar lukt het niet om wereldwijd een duurzame economie te stimuleren die antwoord biedt op ieders gerechtvaardigde behoeften. Dit is de tweede bijdrage in de artikelreeks Migratie en ontwikkeling: de olifanten in de kamer.
Hoe welvaart bevorderen overal ter wereld, en voor iedereen?
Hoe bereiken dat mensen kunnen
kiezen om niet te moeten migreren?
Er is nog die andere olifant in de kamer. Voor de verhoudingen tussen de rijkere landen, waar het de jongste jaren flink rommelt, is alleszins veel aandacht, er wordt over nagedacht en gediscussieerd. Maar welke relatie en samenwerking zoeken we met middeninkomenslanden en zeker met lage inkomenslanden in de rest van de wereld?
Daarbij steekt die cruciale vraag de kop op: hoe bereiken we dat mensen, waar ook, de keuze kunnen maken om niet te vertrekken, om niet te moeten migreren? Hoe dus welvaart en welzijn bevorderen overal ter wereld, en voor iedereen? Even terzijde maar niet onbelangrijk: die vraag biedt overigens een noodzakelijk tegenwicht voor wie migratie alleen maar ziet als een goedkoop arbeidsreservoir.
Bij huidige ontwikkelingssamenwerking
zijn geen antwoorden te vinden.
Het makkelijkste antwoord dat al ruim een halve eeuw wordt geroepen is: meer ontwikkelingssamenwerking. Onvermijdelijk belanden we hiermee bij het falende denken over ontwikkeling, en vooral bij het debacle van de zogenaamde ontwikkelingssamenwerking van de voorbije vijftig-zestig jaar. Overdreven? Noem dan één arm land dat door ontwikkelingssamenwerking welvarend is geworden? Zo een land is jammer genoeg niet te vinden. Terwijl een uiterst arm land als Zuid-Korea, armer dan Congo in 1960, zich wel heeft opgewerkt tot een rijk land, naast heel wat andere… maar dus allerminst op basis van ontwikkelingshulp.
In feite zijn de zogenaamde ontwikkelingsspecialisten al lang volledig teruggedreven naar de marge waar ze echter nog steeds met te veel geld hun onkunde en mislukkingen blijven pratikeren, tot verdriet van velen die hun faliekante bemoeienissen moeten ondergaan en tot ergernis van de critici van deze ten onrechte zwaar gesteunde ontwikkelingsindustrie. De rest kijkt er niet echt naar om.
Die irrelevantie weegt soms wat zwaar op mensen die de waarheid in pacht menen te hebben. En dus proberen ze zich wel eens te laten opmerken in maatschappelijke debatten over klimaat, arbeid, landbouw en dus ook over migratie. Zo kan je horen beweren dat elke ontwikkeling ertoe leidt dat er meer vertrekkers zullen zijn doordat mensen aan de nodige middelen geraken. Daar zou je ietwat ironisch op kunnen reageren: “Dus daarom zijn er nog zo weinig migranten, omdat jullie ontwikkelingssamenwerking al die tijd faalt?”
Er schort echter ten gronde iets aan die redenering? Ze strookt niet met nogal wat feiten. Want waarom is de wereld in de jaren vijftig-zestig dan niet overspoeld met migranten uit Japan waar de welvaart inderdaad toenam? Of later uit China of Thailand? In procenten van de bevolking uitgedrukt bleef en blijft de emigratie er in de jaren van groeiende welvaart beperkt of zelfs uiterst laag. Waarom telt de Filipijnen proportioneel zelfs vele malen meer migranten dan het zelfs al welvarender Thailand?
Deze frappante vaststelling moet toch opvallen: net waar samenlevingen erin slagen meer welvaart te creëren, zien hun bevolkingen het best wel zitten om in eigen land aan hun toekomst te bouwen. Ook de Europese geschiedenis leert trouwens dat de massale emigratie naar andere continenten – tot na de Tweede Wereldoorlog - vrijwel stilgevallen is met het opveren van de economie.
Het wordt nog frappanter. Hoe komt het dat mensen uit landen als Eritrea, Somalië of Zuid-Soedan net wanneer ze door oorlog, burgeroorlog en/of repressie en dictatuur ook materieel heel erg getroffen zijn in staat zijn om de vlucht te nemen en geregeld duizenden kilometers af te leggen? Toch niet omdat hun middelen zijn toegenomen?
Combineer een duurzame economie die goed laat leven
met migratie die bijkomende verbeteringskansen schept.
Opnieuw is daar die allerbelangrijkste vraag naar een duurzame economie die wereldwijd antwoord biedt op de gerechtvaardigde behoeften van iedereen. Die vermijdt dat conflicten, geweld en oorlog alles bemoeilijken en dikwijls decennialang hun afgrijselijke tol eisen. Die voorkomt ecologisch over de schreef te gaan, van overbevissing tot klimaatverandering en aantasting van de biodiversiteit, waardoor problemen in de toekomst alleen maar kunnen toenemen. Een duurzame economie dus die mensen in staat stelt om goed te leven waar ze wonen.
En combineer dat met een migratiepolitiek die mikt op bijkomende kansen voor mensen en samenlevingen om zich te verbeteren en daarom de belangen van migranten, herkomst- en bestemmingslanden goed afweegt.
Eén goede raad: vertrouw voor valabele antwoorden niet meteen op zogenaamde ontwikkelingsdeskundigen. Het is een onplezierige vaststelling maar er valt niet naast te kijken: hun parcours is er één van vallen, niet van opstaan.
Dirk Barrez
De auteur is hoofdredacteur van PALA.be. Zijn recentste boeken zijn TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en Coöperaties. Hoe heroveren we de economie?
Lees ook de andere bijdragen van deze artikelreeks:
Voor wanneer een voldragen migratiepolitiek? - Migratie en ontwikkeling: de olifanten in de kamer (1)
Mondiaal basisinkomen is sterkste troefkaart - Migratie en ontwikkeling: de olifanten in de kamer (3)
Zie ook deze Pala artikels over ontwikkeling en ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking:
De welvaart herverdelen? Een heel beperkt, achterhaald en zelfs misleidend concept
Ontwikkelings- en milieuwereldje moeten uit hun cocon
Jawel, ontwikkeling en transitie zijn heel verwant
60. Welke toekomst voor onze Noord-Zuid NGO's?
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
