Overslaan en naar de inhoud gaan
Sociale en ecologische ravage. Essay 'We leven gevaarlijk' - 2
dinsdag, 27 januari 2015 - 22:58
Wat te onthouden van 2014
vanuit sociaal en ecologisch oogpunt?
Extremisme
i is terug van nooit weggeweest. En de vele vormen van extremisme
i liggen allemaal op ramkoers met democratie en mensenrechten
i, Daar herinnerde deel 1 van dit essay ‘We leven gevaarlijk’ aan. In deel 2 zoeken we naar wat we vooral moeten onthouden van 2014 vanuit sociaal en ecologisch oogpunt. Jammer genoeg zijn dat de talloze manieren waarop we diep in de aarde
i en in het weefsel van de samenleving kerven, de ecologische en sociale ravages die we collectief veroorzaken (1)
Geld
i wordt in de watten gelegd, mensen niet
Ongelijkheid is in 2014 op de agenda geplaatst, titelden vele media
i. Deels is dat vreemd, want groeiende ongelijkheid is al meer dan drie decennia een feit, aangebracht door zowel wetenschappers, internationale instellingen, ngo’s als ook journalisten en politici. Al die tijd woedde ook het debat over zowel de meetmethoden en de intensiteit, als de oorzaken en de remedies.
Maar het is waar dat media
i, samenleving en politiek decennialang maar weinig aandacht voor ongelijkheid opbrachten. Dat is de jongste jaren inderdaad veranderd, sinds in 2011 een golf van verontwaardiging over de wereld spoelde. En in 2014 duiken begrippen als kapitaal
i, vermogen en zelfs een rechtmatige belasting ervan geregeld op in het publieke debat… omdat zowel wie van werk
i leeft als wie van kapitaalinkomsten leeft een faire bijdrage moet leveren aan de belastingen
i en de publieke goederen. Dat is heel verantwoord.
Schuldig verzuim als het om ongelijkheid draait
Toch is het goed de werkelijkheid niet uit het oog te verliezen. Die toont onder andere dat de Amerikaanse president de voorbije zes jaar heeft verzuimd om ongelijkheid te bestrijden. Hoe zou dit beteren nu hij de meerderheid in congres en senaat tegen zich heeft? En naast Obama zijn er vele andere regeringen die schuldig verzuim plegen als het om ongelijkheid draait.
Vergeet ook niet hoe wereldwijd al die jaren kapitaal
i in de watten is gelegd. De financiële markten zijn allesbehalve gestraft voor hun falen. De manier waarop aan voortdurende geldcreatie wordt gedaan, is een zegen voor de banken en de beurzen. Ze is dat veel minder voor de reële economie
i die nochtans de echte welvaart produceert waarvan we leven, en die zorgt voor de jobs waarmee mensen hun boterham verdienen. (2)
Zoveel is zeker, geld
i wordt in de watten gelegd, maar de mensen nog altijd niet. De maatschappelijk onmacht ten aanzien van de geldmarkten die sociale ongelijkheid creëren blijft onverantwoord groot. Dat er nu meer over wordt gepraat, betekent voorlopig niet dat er ook iets verandert.
We verspillen ons grootste kapitaal
i
Het gaat niet goed met onze aarde
i. Dat is heel vervelend want ze zorgt voor de lucht die we inademen, het water dat we drinken, het voedsel
i dat we eten, de andere energie die we nodig hebben en tal van natuurlijke rijkdommen die de basis voor onze welvaart vormen. Als we allemaal samen steeds meer de draagkracht van dat natuurlijke kapitaal
i overvragen, geraken we in nesten.
En we zijn zo stom om dat inderdaad te blijven doen. Zo holt de biodiversiteit
i, ondanks wat inspanningen, verder achteruit. Al te veel broeikasgassen warmen de aarde
i verder op. Een mondiale economie
i doorboort voortdurend de ecologische pijngrenzen van onze planeet.
Dat de samenleving er enkel naar kijkt, is onjuist. Wetenschappers wijzen al meer dan veertig jaar op de systemische onhoudbaarheid hiervan. Milieubewegingen en later ook ecologische partijen zagen het levenslicht. Maar het tij keren konden ze nog niet, allesbehalve zelfs. Steeds meer lijken milieubewegingen zich vast te rijden in een systeem dat niet functioneert. Ze hoppen mee van milieutop naar klimaattop, die al te vaak zonder enig besluit of resultaat uiteengaan… en in geen geval de systemische veranderingen brengen die hoogdringend zijn.
Niet te begrijpen zinsverbijstering
bij sommige milieubewegingen
Er treedt in dat realpolitieke klimaat een vorm van zinsverbijstering op bij woordvoerders van sommige milieubewegingen die ik maar niet kan begrijpen, namelijk dat het de goede richting zou uitgaan in de internationale klimaatonderhandelingen. Hoe komen ze daar toch bij?
Zij moeten toch weten dat de kans om de opwarming te beperken tot 2° Celsius net de voorbije jaren is verkeken? Net in de periode van zovele jaarlijkse toppen zonder noemenswaardig resultaat, van Kopenhagen 2009 tot Lima 2014. Het is niet omdat de VS en China
i - nu pas - voor het eerst publiekelijk aangeven ‘iets’ te willen doen, dat daar ook iets van komt. Goede voornemens maken nog geen beleid…
We varen nog altijd recht op de ijsberg
Als we de koers die ons ruimteschip aarde
i momenteel vaart onveranderd aanhouden of onvoldoende wijzigen, is het echt wel de koers van de ondergang van de beschaving zoals wij die kennen… ergens in de decennia na 2050. (3) De vergelijking dat we met onze mondiale economie
i recht op de ijsberg varen is in niets overdreven, terwijl dat helemaal niet hoeft.
Maar krijgen we de bocht ooit genomen? Kijken naar de echte economie
i biedt alvast iets meer comfort dan het schimmenspel dat politiek en milieubeweging op tal van zogenaamde klimaattoppen opvoeren. We zien grote energieconcerns niet langer investeren in fossiele brandstoffen maar wel in windenergie. We zien zelfs banken die adviseren om niet langer voor klassieke energiecentrales te kiezen maar wel voor zonne-energie. En we merken dat de wereldwijde capaciteit aan hernieuwbare energie nog nooit zo snel groeide en nu al 22 procent van alle elektriciteit voortbrengt. Hoewel heel reëel en in de goede richting, is het toch onvoldoende om het tij te keren.
Is samenleving haar kracht kwijt?
Een belangrijke reden voor het zware politieke falen op het sociale en ecologische vlak is dat er iets schort aan de kracht van het middenveld
i. Wanneer vroeger economie
i en overheid faalden, zorgde de samenleving voor innovatie en oplossingen. Denk aan de oprichting van vakbonden
i, mutualiteiten, van coöperatieve banken, verzekeraars, winkels, woningen enzoverder, van eigen media
i. Op basis van hun maatschappelijke én economische kracht stuwden ze de politiek mee in de maatschappelijk en economisch meest menselijke richtingen.
Maar waar is die sterke innovatieve en systemische kracht nu die meer dan ooit nodig is? Het lukt de samenleving en haar middenveld
i – zowel het klassieke als het nieuw groeiende veel minder gestructureerde middenveld
i – op dit ogenblik minder dan vroeger om greep te krijgen op de economie
i, en al helemaal niet op de wereld van het geld
i. Geen wonder dat ze er dan moeilijk of zelfs niet in slaagt om de falende politiek en economie
i opnieuw op de juiste sporen te helpen.
Dirk Barrez, 27 januari 2015
(1) Dit is het tweede deel van het essay ‘We leven gevaarlijk’.
Voor deel 1 van essay ‘We leven gevaarlijk’ – 'Beeldenstorm' - klik hier
Voor deel 3 van essay 'We leven gevaarlijk' - 'Weg van de catastrofe’ - klik hier
(2) Lees bijvoorbeeld ook het artikel Het ziekbed van Europa. Van crash tot succes tot crisis - klik hier
(3) Lees bijvoorbeeld volgende bijdragen
We lopen de tsunami tegemoet: over het einde van de groei – klik hier
2052 vertelt hoe stom mensen volgende 40 jaar zullen zijn – klik hier
Voor informatie over extremisme kan u terecht in:- het artikel Extremisme veronachtzamen | 6-6-2019 - gebaseerd op hoofdstuk negen uit 11 politieke dwaasheden
Voor informatie over extremisme kan u terecht in:- het artikel Extremisme veronachtzamen | 6-6-2019 - gebaseerd op hoofdstuk negen uit 11 politieke dwaasheden
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Zonder belastingen geen goede samenleving. Welvaartsstaten zijn maar mogelijk omdat ze vooral via een progressieve inkomensbelasting de inkomens deels kunnen herverdelen, de sociale zekerheid (mee) financieren en investeren in o.a. goed onderwijs, gezondheidszorg en best ook een duurzame economie met nuttig werk voor iedereen.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
zie landbouw en voedsel waar heel wat Pala artikels zijn verzameld over dit themazie ook landbouw
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.