Overslaan en naar de inhoud gaan
Europeanen betogen voor een New Social Deal
dinsdag, 5 mei 2009 - 12:42
Ze hebben geen schuld aan de financiële en economische crisis, en toch betalen de werknemers
i een hoge prijs. Daarom betogen de Europese vakbonden
i op 14 mei in Madrid, 15 mei in Brussel en 16 mei in Berlijn en Praag. Ze willen dat er meer aandacht gaat naar werkgelegenheid, naar het behoud van koopkracht en van de welvaartsstaat, naar een Europa dat ook de sociale rechten regelt en naar een echte regulering van de financiële markt.
Een breder beeld van hoe het o.a. de Europese werknemers is vergaan de jongste decennia biedt het nagelnieuwe boek Het mondiale uitzendkantoor. Waardig werk
i in tijden van globalisering
i en crisis. De landen van de Europese Unie
i blijven veruit het best scoren op het vlak van waardig werk
i. Het sociaal overleg is er ontwikkeld als model en ze besteden een groter deel van hun nationaal inkomen aan sociale bescherming. Toch kent de regio een hoge werkloosheid. Ook hier moest de werkende mens inleveren aan zekerheid en aan invloed, en zag hij zijn aandeel in het nationaal inkomen krimpen, soms zelfs zijn reële inkomen. Armoede en inkomensongelijkheid nemen toe. Cruciale factor in die evolutie is de globalisering: de concurrentie
i van ontwikkelingslanden die ook almaar meer gesofisticeerde goederen produceren, kan zwaar op de lonen van westerse werknemers drukken. Die concurrentie werd het argument om te raken aan sociale bijdragen en belastingen
i, om arbeid
i flexibeler te kunnen inzetten en om kapitaal
i minder te belasten. Het leidde allemaal tot meer ongelijkheid.
Nogal wat mensen zijn bang voor de toekomst en de mondialisering, en ze laten dat ook blijken in het stemhokje. De vraag dringt zich op. Kan Europa zijn sociaal model met relatief grote inkomensgelijkheid, een hoge sociale bescherming en een sociale dialoog overeind houden? Zal het onbehagen van een deel van de bevolking
i over de mondialisering leiden tot een beleidsomslag of zet de aftakeling zich door?
De Europese Unie laat de verdediging van het Europese sociale model in belangrijke mate aan de nationale overheden over. Sommigen brengen het er daarbij beter af dan anderen. We zouden graag zien dat de Europese Unie de mondialisering niet enkel ondergaat, maar de huidige crisis ook aangrijpt om haar model actief te promoten en de mondialisering socialer te maken. (DB en JV)
Uit het hoofdstuk Hoe sterk is het Europese sociale model? van het nieuwe boek Het mondiale uitzendkantoor. Waardig werk in tijden van globalisering en crisis, van Dirk Barrez en John Vandaele, EPO, 2009, 307 p., 20 euro / met dvd 27 euro
klik hier om het boek te bestellen, of op de advertentie rechts bovenaan
bij het boek hoort ook de dvd met dezelfde naam - klik voor info en bestellen
klik hier om boek + dvd te bestellen aan 27 euro i.p.v. 30 euro
Voordeelaanbod onze twee jongste boeken Het mondiale uitzendkantoor + Van eiland tot wereld voor 34 euro i.p.v. 39 euro klik hier voor info en bestellen
www.mondiaal.be - Mondiaal, web-tv en website over de werkende wereld
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
Meer dan in andere continenten hebben de (meeste) Europese landen werk gemaakt van hun gemeenschappelijke belangen en hun samenwerking soms verregaand uitgebouwd. Over het belang van en de uitdagingen voor hun Europese Unie handelen volgende PALA artikels:
Om van waardig werk te kunnen spreken, moet het gaan om het uitoefenen van werk waarvoor men vrij kiest en dat een inkomen oplevert dat de behoeften van zichzelf en van het gezin dekt.Menswaardig werk respecteert tevens de arbeidsrechten van mensen. Hiertoe behoren fundamentele werknemersrechten zoals het recht op organisatie, op collectieve arbeidsonderhandelingen én op gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
voor velen een vanzelfsprekend goede zaak want perfecte concurrentie op een volledig vrije markt bevordert economische efficiëntie en leidt tot lagere prijzen. Die ideale mededinging is echter bedreigd wanneer er maar één (monopolie) of enkele (oligopolie) aanbieders zijn, door prijsafspraken of door fusies tussen concurrenten. Velen vrezen dat in een steeds vrijere wereldmarkt onbegrensde concurrentie ons zuur zal opbreken als ze niet samen gaat met afdwingbare mondiale sociale en milieunormen. Anders leidt die concurrentie tot slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden, sociale achteruitgang, afbraak van de welvaartsstaat, milieuverloedering en ondermijning van de democratie. In arme landen zoals Bangladesh, India en Sri Lanka zijn door de toegenomen concurrentie de lonen in de kledingindustrie sinds het eind van vorige eeuw zelfs gedaald. Werkweken van zeventig uur zijn geen uitzondering en talrijk zijn de inbreuken tegen de vakbondsvrijheid. Nog altijd is er kinder- en dwangarbeid. De druk die van de economische globalisering uitgaat vernietigt werkgelegenheid in het formele circuit om die te vervangen door niet-gereglementeerd thuiswerk en productie in illegale ateliers. Natuurlijk is dat werk slechter betaald, zijn contracten ver te zoeken en is er geen sprake van sociale bescherming of controle op veiligheid en gezondheid.
onder de toelichting overzicht van belangrijke Pala artikels met linkZonder belastingen geen goede samenleving. Onze welvaartsstaten zijn maar mogelijk omdat we vooral via een progressieve inkomensbelasting de inkomens kunnen herverdelen, de sociale zekerheid (mee) financieren en investeren in o.a. goed onderwijs, gezondheidszorg en best ook een duurzame economie met nuttig werk voor iedereen. Te weinig belastingen heffen is zo veel als zeggen dat vlot auto’s van 100.000 euro of meer kunnen kopen belangrijker is dan werkverschaffing of inkomen voor talloze minder bedeelden.
Zowat overal ter wereld is het vooral werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, arbeid is niet hetzelfde als contractuele loonarbeid voor een werkgever. Onnoemelijk veel mensen werken voor zichzelf en hun familie of als zelfstandige, ze zijn landbouwer, veeteler, visser, handelaar, kapper of kleermaker. Altijd is cruciaal of men genoeg verdient om behoorlijk te leven wat voor de helft van de mensen niet het geval is. De meeste landbouwers verdienen ronduit slecht. Heel veel werk in de zwarte of informele economie is onderbetaald. En ook de talrijke zogenaamde hamburgerjobs bieden een salaris onder het levensminimum. Nog erger is dat er gewoon veel te weinig werk is.De wereld staat dus voor de zware uitdaging om voldoende nuttig en fatsoenlijk betaald werk te creëren voor iedereen die wil werken. Probleem is dat de huidige globalisering vrijheid en rechten voor geld, goederen en diensten creëert zonder de rechten van arbeid te beschermen. Zo komt onze ambitie om iedereen loon naar werken te bieden in de verdrukking. De beloning voor wie werkt daalt en ze stijgt voor kapitaal. Die ongelijke machtsverdeling brengt ook grotere inkomensongelijkheid en meer armoede mee.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.