Libië, voor Europeanen amper een boogscheut ver, is niet zo vaak meer in het nieuws, meest recent met de onderhandelingen rond de vrijlating van enkele Bulgaarse verpleegsters en een Palestijnse arts. De veranderingen die het land de voorbije halve eeuw kenmerken, zijn echter ronduit spectaculair en verdienen meer bekendheid. Van een straatarm land bij de onafhankelijkheid in 1951 groeide het na de olievondst in 1959 uit tot één van 's werelds grootste olieproducenten. Van koninkrijk ging het via een staatsgreep in 1969 door Mu'ammar Qaddafi naar volksrevolutie. Van pan-Arabisch voorstander naar een pleitbezorger van de Verenigde Staten van Afrikai. Van steunbetuiger aan terreurgroepen naar het liefste jongetje van de klas. Van schurkenstaat naar betrouwbare handelspartner. Van internationale sancties naar economische hervormingen. Er blijven enkele grote vragen. Lukt het de regering om minder afhankelijk te worden van de olie- en gassector en de economiei te diversifiëren, en zo de enorme werkloosheid te verminderen? Kan en wil de regering de onvrede over het uitblijven van politieke en burgerrechten en vrijheden wegnemen? Welke toekomst wacht het land als Qaddafi de geest geeft? Wie zal hem opvolgen en welke koers zal Libië dan varen? Zeker is dat satellietzenders en interneti de Libiërs uit hun isolement hebben gehaald, mondiger en veeleisender gemaakt. Voor die realiteit kan de regering de ogen niet langer sluiten.
1 WAAR MOET HET NAARTOE? Tal van systeemcrises roepen om een dringende aanpak maar politiek blijft in gebreke. Gelukkig kunnen ook samenleving en bedrijven in actie komen. Dan is de sleutelvraag: waar moet het naartoe met de economie want die is veel breder dan doorgaans aangenomen.
De Europese vakbonden willen een voor de werknemers eerlijker Europa en bepleiten een vernieuwd Sociaal Contract voor Europa. Hebben ze de kracht daarvoor?
POLITIEKE DWAASHEDEN 7. In 1961 wil de VS een mens op de maan krijgen vóór het einde van het decennium. Acht jaar later lukt dat al. Dat is de kracht van door overheid gestuurde technologie.
Welke politiek voeren om de industrie in Europa klimaatneutraal te maken? Welke industriële strategie is er nodig om zulke transitie te doen slagen in de komende dertig jaar? Welke instrumenten heeft een overheid daarvoor te beschikking?
Onze economie vertoont nogal wat gebreken. Meer ruimte creëren voor coöperatieve ondernemingen biedt vele kansen voor een meer solidaire en duurzame welvaartscreatie.
Woord in de kijker: Index voor Duurzame Economische Welvaart
De Index voor Duurzame Economische Welvaart (ISEW) is een goede kandidaat om de plaats van het bnp in te nemen. Die index maakt onderscheid tussen positieve en negatieve economische bedrijvigheden, brengt welvaartsverhogende informele activiteiten in rekening en neemt de ongelijkheid van de inkomensverdeling mee op. Ook het verlies van natuurlijk kapitaal wordt in rekening gebracht.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Het armste continent, dat weten we allemaal. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is Afrika tevens het meest geglobaliseerde continent: de Afrikanen halen drie maal meer van hun povere inkomen uit internationale handel dan Europeanen of Amerikanen. Zij zijn dus veel meer ingeschakeld in de wereldeconomie dan andere continenten. Maar zij worden van de export van hun grondstoffen en landbouwgewassen niet rijker, zij verarmen er zelfs van. Dan spreken we beter van uitbuiting en niet van handel.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
De derde industriële revolutie, gekenmerkt en ondersteund door de informaticarevolutie - met Internet als exponent -, brengt de globalisering in een stroomversnelling. Die revolutie leidt ertoe dat financiële en economische activiteiten zich op grotere schaal en zelfs op wereldschaal afspelen.Opvallend is dat ook de antiglobaliseringsbeweging voor haar verzet dankbaar gebruik maakt van het gemak dat Internet biedt om te communiceren en te mobiliseren. Zonder Internet kon deze beweging haar strijd tegen de Multilaterale Overeenkomst over Investeringen (MAI) niet winnen en konden Seattle of het Wereld Sociaal Forum niet zo makkelijk hun mondiale bekendheid verwerven.
