13. We moeten betere Europeanen zijn om betere wereldburgers te worden
woensdag, 26 mei 2004 - 09:00
Flits honderd jaar terug in de tijd, zwarte armoedei is dan nog bijna overal tastbaar aanwezig in Europa, algemeen stemrecht voor mannen en vrouwen nog een verre droom. Nog maar zestig jaar geleden kreunt dit continent onder een wereldoorlog die tweeënvijftig miljoen mensenlevens eist. Dat inferno volgt op de puinhoop van een gekapseisde wereldeconomie en massaal door dictaturen weggespoelde democratieën. En amper vijftien jaar geleden leefden de Europeanen nog verdeeld aan weerszijden van een IJzeren Gordijn waarlangs permanent meer dan één miljoen mensen vechtensklaar gelegerd lagen.
Er is geen mens die het kan ontkennen : het vergaat de meeste Europeanen op tal van vlakken veel beter. Nooit waren we met zo velen zo goed opgeleid, vrij en welvarend, nooit leefden we zo lang, zonder schrik om onze mening te zeggen, zonder vrees voor repressie, broodroof, oorlogi, geweld, laat staan voor hongeri. Toch kan en moet het nog beter.
Want de inkomensongelijkheid neemt stilaan (opnieuw) toe in onze samenlevingen, we lijken te vergeten dat welvaart niet alleen voldoende geproduceerd maar ook voldoende verdeeld moet raken. Extreemnationalisme vergiftigt de publieke discussie omdat het verdeeldheid schept en geen oplossingen biedt. Het spoor vinden van een ecologisch duurzame economiei valt ons moeilijk. We profiteren nog altijd van de grondstoffeni en de goedkope arbeidi van armere landen. En we huldigen een hypocriete houding over migratiei, waarbij migranten officieel niet welkom zijn maar ze wel aan het werki gesteld worden in min of meer verborgen hoeken van onze economiei, voor armoelonen en zonder sociale rechten. Onze Europese welvaartstaat is vrij stevig gegrondvest. Maar als we deze problemen onophoudelijk laten voortwoekeren, tasten ze de bodem ervan aan. Bovenop zijn we geplaagd met vele politici die geen visie ontwikkelen op hoe we ons welvarende Europa verder willen uitbouwen, nog minder zijn ze daar de warme verdedigers van op het publieke toneel en allerminst zien ze Europa als een hefboom om de problemen van onze wereld aan te pakken.
Afbeelding
11 POLITIEKE DWAASHEDEN
Afbeelding
TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Afbeelding
COOPERATIES. Hoe heroveren we de economie?
Maar het was niet met jammeren dat de Europeanen het nu zo goed hebben, dat de arbeidersbeweging de werkende mens rijk maakte, dat de democratieën het fascisme overwonnen, dat we opnieuw de kans krijgen om een Europees project voor alle Europeanen in west en oost op stapel te zetten. Het is dus niet met vandaag te kankeren op een onvolgroeid, slecht werkend of zelfs ondemocratisch Europa - en dan Europa vervolgens af te wijzen - dat wij en de rest van de wereld daar beter van worden. Neen, we mogen en moeten dromen van een beter Europa. Ons Europa moet van onder tot boven democratisch en door en door sociaal zijn. Ons Europa moet haar culturen respecteren. Ons Europa moet steunen op een duurzame en heel gemengde economiei waarin vanzelfsprekend ruimte is zowel voor bedrijveni en zelfstandigen als voor coöperatiesi, scholen, mutualiteiten en andere maatschappelijke spelers zonder winstbejag, en voor overheden die sturen in de richting van het algemeen belang. Dit is economiei in de meest brede betekenis: alles wat welvaart en welzijn creëert. Zulke economiei vervult de behoeften en dient de ambities van de Europeanen en hun samenlevingen, zulke economiei eerbiedigt het milieu. Het zijn die opvattingen over ons Europa die we best verankeren in onze grondwet. Als we dit Europa willen en vorm geven, kunnen we ook dromen dat het zich niet afkeert van de wereld (wat toch niet lukt). Een toekomstig Europa dat fier is op zijn democratische besluitvorming, fier op zijn sociale prestaties, fier op zijn pluralisme, fier op de duurzame economiei die het aan het bouwen is kan zich ontplooien tot een sterke en betrouwbare partner voor al wie op onze aardbol werki wil maken van een wereld waar minimale welvaart in het bereik komt van alle mensen, het samenleven democratisch functioneert en het milieu immens belangrijk is. Wanneer Brazilië, Argentiniëi en andere Latijns-Amerikaanse landen zich eindelijk willen verenigen, wanneer Afrikaanse landen moeizaam hun samenwerking op poten zetten, wanneer de Islamitische wereld werki maakt van democratisering - allemaal evoluties die veel te weinig aandacht krijgen – dan kan ons Europa een gedroomde partner zijn voor hen. Want we hebben gelijklopende visies en belangen. We hebben allemaal belang bij een wereld waarin landen en regio’s overal kansen krijgen om van hun economieën echte welvaartsmachines te maken, waarin mensen genoeg verdienen om goed te kunnen leven, waarin de aardei waarvan wij de vele vruchten plukken niet geplunderd wordt, waarin democratie geen loze kreet is en waarin geweld geen kans krijgt. Het is ons gezamenlijk belang dat een sterk democratisch Europa samenwerkt met zoveel mogelijk regio’s en landen en met hen die beloftevolle weg inslaat. Alleen zo kunnen we weerwerk bieden aan degenen die nu kiezen voor oorlogi, voor politiek fundamentalisme of voor economisch extremismei en egoïsme. Alleen zo kunnen we o.a. de sociale regels van de Internationale Arbeidsorganisatiei overal doen gelden, kan een versterkt Kyoto akkoord ook echt het broeikaseffecti aanpakken, kunnen we met de Verenigde Naties oorlogi en terrorisme bestrijden en eindelijk wereldwijde inkomensherverdeling realiseren. We hebben geen keuze. We moeten betere Europeanen zijn om betere wereldburgers te worden. Straks in het stemhokje is onze Europese stem minstens even belangrijk als onze Vlaamse stem.
Dirk Barrez, journalist en auteur, 25 mei 2004
Reageren en meedenken kan op ons forum, onder het discussiethema Kunnen we democratisch samenleven? Zorg voor korte, doordachte bijdragen, zo komen we samen verder.
Overname van de brief door niet-commerciële initiatieven of verenigingen mag, mét volgende bronvermelding: Dirk Barrez, PALAi nieuwsbrief over onze globaliserende wereld, voor gratis abonneren en forum surf naar www.globalsociety.be. Wij vernemen dat graag met een mail naar info@globalsociety.be
Voor wie nog meer discussiestof wil, surf naar het boek op deze site en lees vooral deel 10 ‘Kunnen we democratisch samenleven?’. Ook deel 11 ‘Nieuwe en oude bedreigingen voor vrede en democratie’ biedt discussiestof.
Deze opinie verscheen in De Standaard op 25 mei 2004
De opvatting dat technologie alle problemen die samenlevingen ontmoeten, wel tijdig zal weten op te lossen. Het betreft dus een ongebreideld technologisch vooruitgangsoptimisme.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Armoede is in de eerste plaats een gevolg van een gebrek aan inkomen. En dat gebrek is geen natuurramp. Mensen of samenlevingen zijn arm en verdienen te weinig omdat ze niet over de middelen en mogelijkheden beschikken om welvaart te creëren, of omdat de gecreëerde welvaart onvoldoende verdeeld geraakt. En soms hebben ze de pech dat het allebei waar is, dat de weinige welvaart terecht komt bij maar heel weinig mensen. Die ongelijke inkomensverdeling heeft alles te maken met ongelijke machtsverdeling. Om meer inkomen te verwerven en dus armoede te bestrijden is het nodig dat mensen meer te zeggen krijgen, dat ze meer politieke en economische macht verwerven dus. In die strijd speelden en spelen sociale bewegingen, vooral de werknemersbewegingen, een cruciale rol. Het belang van behoorlijk vergoed werk om fatsoenlijk te kunnen leven kan bijna onmogelijk overschat worden. Vandaar dat ook het realiseren van dit recht op werk nooit teveel kan worden beklemtoond.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
800 miljoen mensen zijn ondervoed, elk jaar opnieuw sterven miljoenen mensen door gebrek aan voedsel en de ziekten die daarmee samenhangen, elke dag meer dan 25.000 doden, dat zijn wel 100 neerstortende passagiersvliegtuigen of ruim acht keer het aantal 11 september doden in de WTC torens, elke dag. Toch levert de Aarde genoeg te eten voor iedereen. Niet een tekort aan voedsel is dus de belangrijkste oorzaak van honger en hongersnood. De echte oorzaak is, veel meer dan voedseltekort, droogte, overstromingen of andere rampen, dat mensen arm zijn, dat ze te weinig koopkracht of inkomen hebben om aan eten te geraken.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we ze dus best hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting ervan klimaatverandering voor elkaar krijgt. Voor de hernieuwbare grondstoffen is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde niet te overschrijden of uit te putten.
Zowat overal ter wereld is het vooral werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, arbeid is niet hetzelfde als contractuele loonarbeid voor een werkgever. Onnoemelijk veel mensen werken voor zichzelf en hun familie of als zelfstandige, ze zijn landbouwer, veeteler, visser, handelaar, kapper of kleermaker. Altijd is cruciaal of men genoeg verdient om behoorlijk te leven wat voor de helft van de mensen niet het geval is. De meeste landbouwers verdienen ronduit slecht. Heel veel werk in de zwarte of informele economie is onderbetaald. En ook de talrijke zogenaamde hamburgerjobs bieden een salaris onder het levensminimum. Nog erger is dat er gewoon veel te weinig werk is.De wereld staat dus voor de zware uitdaging om voldoende nuttig en fatsoenlijk betaald werk te creëren voor iedereen die wil werken. Probleem is dat de huidige globalisering vrijheid en rechten voor geld, goederen en diensten creëert zonder de rechten van arbeid te beschermen. Zo komt onze ambitie om iedereen loon naar werken te bieden in de verdrukking. De beloning voor wie werkt daalt en ze stijgt voor kapitaal. Die ongelijke machtsverdeling brengt ook grotere inkomensongelijkheid en meer armoede mee.
Over de hele wereld trekken mensen naar de rijke gebieden: Mexicanen en Salvadoranen naar de Verenigde Staten, Argentijnen naar Italië en Spanje, Egyptenaren en Pakistani naar het Midden-Oosten, Zuidoost-Aziaten naar Zuid-Korea en Japan. Wereldwijd is de allergrootste migratie die van platteland naar stad, meestal binnenin landen.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Hoe een rijk land arm wordt, dat is wat Argentinië in het begin van de 21ste eeuw aan de wereld toont. Tot ruim na de Tweede Wereldoorlog was dit land één van de rijkste van de wereld. De Argentijnen hadden het goed, ze leefden zoals wij en zelfs beter. Iedereen had werk in hun welvaartstaat met de sterkste industrie van heel Zuid-Amerika, met goede gezondheidszorg, onderwijs en openbaar vervoer.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Voor informatie over extremisme kan u terecht in:- het artikel Extremisme veronachtzamen | 6-6-2019 - gebaseerd op hoofdstuk negen uit 11 politieke dwaasheden
De IAO dateert uit 1919, is daarmee één van de oudste internationale organisaties en is gevestigd in Genève. Na de Tweede Wereldoorlog groeit zij binnen de Verenigde Naties uit tot de dochterorganisatie die gespecialiseerd is in sociaal beleid.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C.Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers vrezen voor een extra opwarming en voor klimaatverandering.Ze raken ervan overtuigd dat vooral industrie, verwarming, vervoer en dus de mens – die overmatig veel steenkool, olie en gas verstookt - verantwoordelijk zijn voor die extra broeikasgassen.En ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones.Om dit risicogedrag, het grootste ecologische deficit van de huidige globalisering, tegen te gaan is er het Kyoto Protocol dat de uitstoot van broeikasgassen beperkt en inwerking trad in 2005. Maar het is bijna zeker onvoldoende en dus maar het begin van een adequaat antwoord.www.ipcc.chzie ook klimaatverandering
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.