Overslaan en naar de inhoud gaan
55. GEWOGEN EN TE LICHT BEVONDEN
dinsdag, 5 juni 2007 - 09:00
Inleiding
Naar aanleiding van de G8
i-top en Wereldmilieudag wegen we de efficiëntie van arbeidersbeweging en milieubeweging.
Van 6 tot 8 juni heeft in het Duitse Heiligendamm de volgende top plaats van G8
i, een groep van 8 grote industrielanden. Er rijst natuurlijk de fundamentele vraag of die groep wel gelegitimeerd is om het bestuur van de wereld in handen te nemen, of b.v. de Internationale Arbeidsorganisatie
i of de Economische en Sociale Raad van de Verenigde Naties daar niet veel meer voor in aanmerking zouden moeten komen. Aanvullend en in dat ruimere kader zouden dan grote industrielanden natuurlijk hun specifieke verantwoordelijkheid kunnen nemen. Maar die kwestie laten we hier rusten.
De Duitse kanselier Angela Merkel wil globalisering
i een menselijk gelaat geven want "zelfs vrije markten hebben nood aan regels". Daarom bepleit ze een sterk signaal pro sociale en milieunormen. In het klimaatdebat moeten de industrielanden de weg tonen en ze moeten de beloofde ontwikkelingshulp geven.
Daarmee staan belangrijke mondiale thema's op de agenda, een goede zaak. Maar het is niet waarschijnlijk dat deze G8
i top veel daadkracht zal vertonen. Daar is nog veel meer druk uit de mondiale samenleving voor nodig.
Hetzelfde kan gezegd worden n.a.v. wereldmilieudag, elk jaar op 5 juni. Ook al is de milieubeweging veertig jaar en meer intussen, tot nu toe is zij onmachtig gebleken om veel reële resultaten te bereiken.
GEWOGEN EN TE LICHT BEVONDEN
Welvarende samenlevingen slagen er beter in hun economie
i aan te wenden in het belang van mens en samenleving (die economie
i laten draaien met respect voor het milieu lukt voorlopig minder goed). Opvallend, hun welvaart en succes is in grote mate te danken aan een min of meer evenwichtig samenspel tussen economie
i, samenleving en politiek. In de meeste rijke, industriële landen is b.v. de arbeidersbeweging sterk genoeg om een betere verdeling van de koek en meer sociale democratie af te dwingen. En zij kan de politiek ertoe bewegen sociale regels op te leggen aan de economie
i. Zo krijgen ze samen meer greep op de economie
i en kunnen ze de welvaartstaat maken - waar trouwens ook de economie
i wel bij vaart.
Wanneer echter vooral de economie
i mondiaal gaat, zien we dat samenleving en politiek niet zo makkelijk kunnen volgen. Maar er zijn grote verschillen. De vakbondswereld is druk bezig zich ook mondiaal te organiseren om haar sociale oogmerken overal waar te maken. De politici slagen er voorlopig niet in om een sociale bodem te leggen onder de wereldeconomie, en beginnen nu pas te beseffen dat de wereld van hen verwacht dat ze aan politiek doen, dat ze sociale spelregels moeten opleggen aan de wereldeconomie.
Mondialisering plaatst de mondiale samenleving voor nieuwe zware uitdagingen. Nergens is dat zo duidelijk als op milieuvlak. Op 5 juni, Wereldmilieudag, is het nuttig eraan te herinneren dat de Wereldmilieudag al bestaat van in 1972, de openingsdag van de Conferentie van de Verenigde Naties (VN) over het Menselijk Leefmilieu in Stockholm. Die dag is ook de VN milieuorganisatie (UNEP) opgericht.
Niet dat er niets is gebeurd, maar vijfendertig jaar later zijn milieuvraagstukken pas nu echt op de politieke agenda aan het belanden. En dat moeten we eigenlijk in het enkelvoud en met de nodige reserve schrijven. Want milieu is al te veel gereduceerd tot klimaatverandering
i en we zijn nog ver van mondiaal bindende en afdoende afspraken over de reductie van broeikasgassen.
Met betrekking tot de snel slinkende biodiversiteit
i, een even groot ecologisch probleem als de opwarming, staan we nergens. En dat is eigenlijk ook zo als het gaat om ontbossing, watervoorziening, de uitbouw van een ecologische economie
i, de tijdige overschakeling op hernieuwbare energie of de uitbouw van leefbare steden.
Er is de voorbije 35 jaar veel tijd verloren, hoog tijd voor een inhaalmanoeuvre.
Centraal staat de vraag: hoe krijgen we voldoende maatschappelijk druk om te starten met dat inhaalmanoeuvre?
Dan is het uiterst interessant om nuchter de vergelijking te maken van waar de succesvolle arbeidersbeweging stond na een kleine halve eeuw en waar de milieubeweging nu staat na haar ontstaan bijna een halve eeuw geleden. De ‘oude' beweging blijkt dan veel succesvoller te zijn in het afdwingen van het algemeen stemrecht, het stakingsrecht, de achturendag en het beëindigen van kinderarbeid
i dan de ‘nieuwere' beweging in het bereiken van afdoende maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken, de biodiversiteit
i te beschermen, de ontbossing te stoppen of de overbevissing
i op zowat alle zeeën en oceanen tegen te gaan.
Wellicht is een belangrijke verklaring voor dat gebrek aan efficiëntie dat de milieubeweging nog steeds al te weinig een echte sociale beweging is. Al te veel gaat het om organisaties die weliswaar vele donateurs kunnen tellen en in staat zijn mediagenieke acties te ontwikkelen. Maar daarmee heb je nog geen reële maatschappelijke macht
i die politiek en economisch de zaken in beweging kan brengen. Dit alles geldt trouwens nog sterker voor de derde wereldorganisaties, hun opvallende zwakte is dat zij nog veel minder een echte sociale beweging vormen.
Vele lezers kunnen wellicht al de boze reacties uit diverse hoeken voorspellen. Dat is normaal en menselijk. En er valt mee te leven als het niet belet om tot de vraag te komen: kan het beter? En om te beseffen dat het zelfs niet zozeer de vraag is of het beter kan, het moet gewoon beter.
Cruciaal is dat ook de milieubeweging veel meer een echte sociale beweging vormt. Die moet mensen en samenlevingen, van lokaal tot mondiaal, weten te mobiliseren voor een ecologisch programma dat de aarde
i en haar natuurlijk kapitaal
i respecteert, en voor een ecologische economie
i.
Doorslaggevend is verder dat zij aansluiting weet te vinden bij de arbeidersbeweging omdat het ook een sociaal programma en een sociale economie
i moet zijn.
Ten slotte moet ze ook in alliantie weten te gaan met de boerenbeweging wereldwijd, én omdat deze verreweg de grootste mobiliserende kracht is om ons gezamenlijke natuurlijk kapitaal
i aan land, weiden bossen en waters te bewaken en te bewaren én omdat de boeren van deze wereld het eerste recht hebben om menselijk te kunnen leven op basis van dit kapitaal
i.
.
Dirk Barrez, 5 juni 2007
De G8 bestaat uit de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Canada en Rusland. Begon in 1975 als een groep van 6 waarna snel Canada volgde als zevende lid. Zo werd het de G7. En sinds 1997 is Rusland er officieel bij. Vermijd van te spreken over de grootste industrielanden want dat klopt niet meer: China heeft Rusland, Canada en Italië al voorbijgestoken, als je rekent volgens het BNP. En wanneer je rekening houdt met de reële koopkracht staat het zelfs al op de tweede plaats. Ook India en Brazilië scoren zowel voor BNP als voor reële koopkracht hoger dan Rusland.Hun jaarlijkse bijeenkomsten brengen veel volk op de been, vooral andersglobalistische betogers, in overgrote meerderheid geweldloze betogers. Zij pikken het niet dat een informele club de koers van de wereld bepaalt.
De G8 bestaat uit de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Canada en Rusland. Begon in 1975 als een groep van 6 waarna snel Canada volgde als zevende lid. Zo werd het de G7. En sinds 1997 is Rusland er officieel bij. Vermijd van te spreken over de grootste industrielanden want dat klopt niet meer: China heeft Rusland, Canada en Italië al voorbijgestoken, als je rekent volgens het BNP. En wanneer je rekening houdt met de reële koopkracht staat het zelfs al op de tweede plaats. Ook India en Brazilië scoren zowel voor BNP als voor reële koopkracht hoger dan Rusland.Hun jaarlijkse bijeenkomsten brengen veel volk op de been, vooral andersglobalistische betogers, in overgrote meerderheid geweldloze betogers. Zij pikken het niet dat een informele club de koers van de wereld bepaalt.
De IAO dateert uit 1919, is daarmee één van de oudste internationale organisaties en is gevestigd in Genève. Na de Tweede Wereldoorlog groeit zij binnen de Verenigde Naties uit tot de dochterorganisatie die gespecialiseerd is in sociaal beleid.
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
De G8 bestaat uit de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Canada en Rusland. Begon in 1975 als een groep van 6 waarna snel Canada volgde als zevende lid. Zo werd het de G7. En sinds 1997 is Rusland er officieel bij. Vermijd van te spreken over de grootste industrielanden want dat klopt niet meer: China heeft Rusland, Canada en Italië al voorbijgestoken, als je rekent volgens het BNP. En wanneer je rekening houdt met de reële koopkracht staat het zelfs al op de tweede plaats. Ook India en Brazilië scoren zowel voor BNP als voor reële koopkracht hoger dan Rusland.Hun jaarlijkse bijeenkomsten brengen veel volk op de been, vooral andersglobalistische betogers, in overgrote meerderheid geweldloze betogers. Zij pikken het niet dat een informele club de koers van de wereld bepaalt.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Voor wie het niet breed heeft, helpen alle kleintjes. Kinderen van veetelers en landbouwers kunnen al gauw een helpende hand uitsteken. In de beperkte plant- en oogstperiodes valt daar zelfs wat voor te zeggen, want hoe meer werkende handen in die periodes, hoe minder honger. Niet toevallig is oogstmaand augustus bij ons een vakantiemaand. Of kinderen gaan al heel jong uit werken en zorgen zo voor een deel van het gezinsinkomen. Dat houdt hen weg van school en vergooit hun toekomst. Het is waar, deze kinderarbeid is verboden. Maar dat verbod handhaven is geen mondiale prioriteit. In een economie die overal op zoek gaat naar de goedkoopste en meest onbeschermde werkkracht is kinderarbeid dan een beschamend bijproduct van globalisering.Leren verplicht maken en zorgen voor voldoende scholen en leerkrachten is een prima middel om de kinderen naar school te krijgen en komaf te maken met kinderarbeid. En waarborgen dat de ouders over voldoende inkomen beschikken is het tweede deel van de oplossing.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
In de meeste zeeën en oceanen wordt al enkele decennia meer vis gevangen dan ze kunnen verdragen. We zijn nochtans al lang gewaarschuwd voor de kwalijke gevolgen van overbevissing. Begin jaren zeventig van vorige eeuw nemen de vangsten van ansjovis in Peru een forse duik van naar schatting wel achttien miljoen ton naar een paar miljoen ton. Omstreeks 1990 is het de beurt aan de kabeljauw voor de kusten van Newfoundland in Oost-Canada om vrijwel te verdwijnen.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.