De ‘meta’ nonsens van een metaforum

Als een ‘metaforum’ spreekt, zou dat terecht aandacht moeten wekken. Maar hoe meer ik lees van Leuvense professoren over klimaat, hoe minder ik mijn ogen geloof. Zo snel zo veel nonsens opeenstapelen, is meer dan ontgoochelend van ‘de slimsten onder ons’.

Het begint met een in media i opgemerkt pleidooi om vooral niet wakker te liggen van korte Europese afstandsvluchten: vliegtuig of trein nemen binnen Europa zou op hetzelfde neer komen.

Alsof je nog in 1899 het vervoer i met paarden
zou blijven propageren boven de trein
omdat de ‘mestrechten’ zijn vastgelegd

In de fysische of reële wereld veroorzaakt een verplaatsing met de trein nochtans ook binnen Europa minder broeikasgasuitstoot dan met het vliegtuig. Verberg je dit achter verrekenbare en verhandelbare vervuilingseenheden, dan zou dit volgens deze ‘meta’ denkwijze er niet meer toe doen.

Dat is alsof je in 1866 of zelfs nog 1899 het vervoer met paarden zou blijven propageren boven de trein omdat de massale mestproductie ervan in ‘uitstootrechten’ is vertaald die verhandelbaar zijn…  en wat een rem zou dat zijn voor de doorbraak van elektrische trein, tram, metro, trolleybus.

Dit is alsof in vroeger tijden al het voedsel i opgeraakt maar de ‘beste’ adviseurs blijven beweren dat er geen enkel probleem is want de goudvoorraden blijven toenemen… alsof je daarvan zou kunnen eten.

Het is een wel heel oude, verouderde denkwijze… en vooral, ze is onjuist. Of het nu om voedsel, om mobiliteit, om energie i gaat, in de echte wereld berusten reële duurzame welvaart en welzijn op de meest duurzame en economische inzet van de beschikbare middelen en technologie. Alle kerosine die een vliegtuig verbruikt, is definitief omgezet in meer klimaataantasting dan treinvervoer zou veroorzaken… en geen enkele emissiehandel kan die uitstoot en aantasting i terughalen. Zeker de econoom in deze ‘meta’ groep moet toch weten hoe dikwijls bijna dode en failliete ‘bedrijvigheden’ enkel boekhoudkundig ‘levend’ worden gehouden.

De relevante vraag is of Europa wel kan volgen met elektrisch rijden

Deze ‘meta’ denkers stoten nog een denkfout uit, blijkbaar mee veroorzaakt door een volledig voorbijgestreefd denkkader. Ze analyseren correct dat het aandeel van de Europese Unie i in de CO2 uitstoot alsmaar lager is. Maar het is volledig bij de haren getrokken om de indruk te wekken dat de EU i zou voorop lopen met elektrisch rijden en “de rest van de wereld misschien niet zal volgen”. In de echte wereld rijden er enkele honderden miljoenen elektrische voertuigen: fietsen, bussen, auto’s... Waar? Verreweg de meesten niet in Europa. In 2019 reden 99 procent van alle elektrische bussen in de wereld in China i. De relevante vraag is dus of Europa wel kan volgen, want niet aanwezig in de elektrische kopgroep. Hoe kan een ‘meta’ denkgroep zulke kennis missen?

Deze meta denkers begaan ook een denkfout inzake het stimuleren van elektrische auto’s. Vooral niet beter willen doen dan de EU doelstellingen is hun advies, anders profiteren de constructeurs daarvan. Maar wat de EU wil, is feitelijk een minimumlat voor een leefbare toekomst. Indien Belgische en andere overheden elektrisch vervoer voluit stimuleren - natuurlijk op de meest efficiënte wijze - dan gaan we er collectief des te sneller op vooruit met de urgente klimaattransitie. Noorwegen, een niet-EU-land, illustreert hoe snel het kan gaan. Samen moeten we nog veel beter doen dan de EU nu vooropstelt. Bovenop zullen net de meest ambitieuze samenlevingen van hun verworven transitievoorsprong meest profiteren op zowat alle denkbare terreinen: ecologisch, financieel, economisch, sociaal, zelfs cultureel en wetenschappelijk… zij kijken immers naar de toekomst.

Als we zo verder doen, wordt de
Vlaamse, Belgische of Waalse kust
groter dan de Nederlandse

Het is onmogelijk om hier alle ‘meta’ fouten te behandelen van deze professoren. Ik veroorloof me wel een ironiserende en tegelijk realistische opmerking wat de inplanting van windmolens betreft. De professoren pleiten voor de Nederlandse kust die 'groot' is. Maar als de mondiale klimaatinspanningen veel te laag blijven, zal de Vlaamse, Belgische of Waalse kust in de niet zo verre toekomst veel groter worden, en de Nederlandse fel krimpen, kijkt u het maar eens na via flood.firetree.net.

Rest de ‘meta’ vraag wat we moeten denken van de gedeelten waar niet meteen denkfouten in het oog springen. Graag zou ik op de raadgevingen met betrekking tot onder andere waterstof en warmtepomp kunnen betrouwen, maar na zoveel nonsens kan het vertrouwen in dit ‘metaforum’ alleen maar ver zoek zijn. Hopelijk zien we in de komende dagen en weken een massa reacties van wetenschappers die meer in hun ‘meta’ mars hebben.

Dirk Barrez

Hoofdredacteur Pala.be en auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en 11 politieke dwaasheden. 50 jaar schuldig verzuim van onze politici

Bronnen
Schijnbaar logische maatregelen helpen geen zier voor het klimaat - De Standaard 13 januari 2020
De volledige tekst van het metaforum Een duurzame energievoorziening voor België is hier te vinden
Pala artikel Elektrisch fietsen breekt door, meest van al in China
Wikipedia Electric bus
Pala artikel Steeds opnieuw gemiste kansen. Politiek en technologie

Vind de belangrijkste Pala artikels over klimaatverandering i in het Pala woordenboek

Over wetenschap i, wetenschappers en politiek, lees ook deze Pala bijdragen
Politici in schapenvacht. Waarin wetenschappers wel en geen experten zijn
Iedereen proefkonijn. Het politieke gehalte van Onderzoek en Ontwikkeling

Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be

LEZERSREACTIES

(25 januari 2020)

Het artikel "Een duurzame energievoorziening voor België" van "Metaforum KUL" (14/01/20) draait andermaal helemaal rond de luxueuse en energieverslindende navel van, pakweg, West-Europa. Er is bijvoorbeeld geen enkele verwijzing naar Afrika i, om maar iets te noemen. M.a.w. het artikel gaat voorbij aan de onbetwistbare rechten van de hele wereldbevolking een welvaart te bereiken die wij vandaag (menen te mogen) hebben. Uiteraard hebben zij dus ook het even onbetwistbaar recht de daarvoor nodige elektriciteit te verbruiken. Dit wereldwijd gezichtspunt is trouwens en helaas nagenoeg helemaal afwezig in het klimaatdebat.

Doorgerekend betekent het dat, op hopelijk niet al te lange termijn, de wereld ongeveer 8 keer meer elektriciteit zal moeten opwekken dan vandaag het geval is (indien de VS-"norm" aangehouden wordt moet dat zelfs 12-14 keer meer zijn). Goh … moe keune!

Maar we gaan ook de fossiele energie vandaag nog nodig voor o.a. transport en verwarming door elektriciteit willen vervangen. Dat vergt op zich ook weer minstens een verdubbeling van de elektriciteitsproductie , ttz.  8*2 = 16 keer de huidige wereldproductie (naar VS-"norm is dat 24-28 keer). Goh … moe uuk keune!

En dan nu een rekenoefeningetje voor de nucleofielen onder ons. Vandaag produceren ruwweg 500 grote centrales  (genre Doel 3 of 4) ruwweg 2% van de wereldelektriciteit. Willen we, zoals her en der rondgebazuind wordt, alle elektriciteit nucleair opwekken dan moeten we dus beschikken over 500*50 = 25.000 centrales. En als we, in de toekomst, alle stroom voor de hele wereld uit nucleaire centrales willen halen dan behoeven we 25.000 * 16 = 400.000 centrales (naar VS-norm is dat 600-700.000).

Oej, da goa nie keune! Dat is absoluut duidelijk zodra we antwoorden proberen te vinden op volgende twee vragen. Eén: waar komt het kapitaal i vandaan als je rekent dat één centrale vandaag 12-15 miljard euro kost? Twee: waar komt de grondstof vandaan, wetende dat slechts 0,7% van het uranium in de wereld bruikbaar is? En dan is er het probleem van het nucleair afval, inmiddels al bijna een eeuw volstrekt onoplosbaar gebleven. Zelfs het afval van de minabele 500 bestaande centrales weten we niet veilig op te slaan en goed te bewaken. Hoe moet dat met de bergketen aan afval die de nucleofielen op de wereld willen loslaten?

Goed, niemand wil echt alle stroom langs nucleaire weg. Maar 10% moet haalbaar zijn of toch minstens 5%. De becijferde uitkomsten staan hierboven, lieve mensen!

Ha, maar we gaan niet meer fisseren, we gaan fuseren: probleem opgelost! Kent U de zure grap van de pessimist en de optimist? De laatste zegt al 50 jaar dat fusie-elektriciteit voor binnen 30 jaar is. De pessimist zegt al 30 jaar dat het voor binnen 50 jaar is. Dus: optimist of pessimist …. in beide gevallen komt die technologie alvast te laat om de klimaatcatastrofen te vermijden. En de vraag naar het benodigde kapitaal (en wellicht ook de grondstof) geldt a fortiori ook voor fusie.

Dat de vraag naar elektriciteit wereldwijd exponentiëel nog vele decennnia zal blijven stijgen is niet te vermijden (toch als we enigszins ernstig willen blijven bij de woorden "ontwikkeling i" en "samenwerking"). De nucleaire piste leidt letterlijk nergens heen. De oplossing kan alleen maar gevonden worden in a) een drastisch herijken van ons energieverbruik en b) het grootschalig inzetten op technologie die zonnestralen vangt, verwerkt, stockeert en op de juiste tijd en plaats aflevert. Al de rest is rommelen in de marge van het probleem en resulteert alleen in nog meer weggegooid geld i en verkwanselde moeite. En hoe langer we hiermee wachten hoe moeilijker en hoe duurder het zal worden.

Met vriendelijke groeten
Stefaan REEL
Ranst

Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be

Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier

Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier