De voorlopig onvindbare derde weg van de Europese Commissie tussen wilde globaliseringi en uitzichtloos protectionisme, doet fel denken aan de zogenaamde ‘derde’ weg van Blair, Clinton en Schröder in de jaren negentig. Alleen, dat was helemaal geen derde weg, het was net het verlaten ervan.
Wat is dat toch met die zogenaamde ‘derde’ weg? In de jaren negentig van vorige eeuw verbeeldden politici als Tony Blair (GB), Bill Clinton (VS) en Gerhard Schröder (D) dat zij een nieuw evenwicht op het spoor waren tussen staat en markt.
De werkelijkheid was tragisch anders. Zij gaven volledig voorrang aan de markt en miskenden het cruciale belang van goede spelregels, van publieke goederen en van een verstandige sturende overheid. Zij schoven op een totaal onverantwoorde wijze de rode loper uit voor de markt en vooral zelfs voor grote concerns, financieel kapitaali en privémonopolies. In België bv. werden de goed functionerende publieke banken ASLK en Gemeentekrediet geslachtofferd. Hun private opvolgers Fortis en Dexiai gaan de geschiedenis in als twee reuzenfaillissementen die economiei en samenleving doodsangst bezorgden en nog tientallen jaren loodzware financiële overlast.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Dit was allerminst een derde weg, integendeel. Het was net het opgeven van de heel succesvolle derde weg die tot dan toe was bewandeld, de sterk sociaal gecorrigeerde vrijemarkteconomie, tussen communisme en kapitalisme, en met dikwijls ook een belangrijke rol voor de georganiseerde samenleving als derde partij. Die weg had nochtans decennialang zowel voor de grootste creatie van welvaart als voor een gelijkere spreiding ervan gezorgd. In plaats van de welvaartsstaat te redden door ze echt te verbeteren, te moderniseren en te activeren, ondermijnden ze haar door het kapitalisme vrij spel te geven.
De gevolgen waren desastreus. Het fenomeen van de stijgende ongelijkheid installeerde zich om pas heel laat opnieuw bespreekbaar te worden. De ongetemde markten bliezen zich op in een financieel debacle, ongezien in tachtig jaar, en in een economische crash die het leven verzuurde van honderden miljoenen mensen. Ongezien was de inkomsensachteruitgang voor talloze Zuid-Europeanen. De kans om tijdig en afdoend de klimaatveranderingi en andere essentiële milieuproblemeni aan te pakken – de grote blinde vlek van de niet-gemoderniseerde welvaartsstaat – is pijnlijk gemist.
De geloofwaardigheid van steeds nieuwe generatie politici gaat onderuit omdat ze verwaarloosd hebben de globaliseringi in te bedden en te sturen. Ze hebben verzuimd om de globaliserende economiei de noodzakelijke sociale, ecologische en democratische regels op te leggen. Ze waren onmachtig om de wereld een visie én een plan te bezorgen voor een economiei die welvaart voor iedereen beoogde maar zonder de grenzen van de planeet nog langer te overschrijden, om mensen wereldwijd te winnen voor een strijd tegen klimaatveranderingi en voor het goede samen-leven.
Nu geeft de Europese Commissie de indruk een derde weg in te slaan om wilde globaliseringi te temmen. Opnieuw is het vooral fake. Het is vruchteloos zoeken naar het concept van de welvaartsstaat van de 21ste eeuw. Hoe voorbij de inderdaad gedateerde sociaal gecorrigeerde markteconomie opschieten richting sociaalecologische economiei? Welke rol voor de markt? Maar ook, welke rol voor de overheden? Voor publieke goederen en commonsi? En, vooral niet te vergeten, voor de samenleving en haar talloze initiatieven? De Commissie blijft de antwoorden schuldig.
Uw doordachte reacties zijn heel welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd? Dan kan Palai misschien op uw steun rekenen. We verwelkomen u graag als steungever - klik hier
Een goed artikel?Interessant nieuws? Schenk vrienden, familie, kennissen of collega’s een gratis abonnement, dan hoeven ze Palai nooit te missen. Gebruik daarvoor het geschenkabonneeformulier – klik hier
LEZERSREACTIES
(24 mei 2017)
Beste, Waarom laat U onze grootste derdewegelaars onvermeld? Ik bedoel FrankVDB en PJanssens, die inmiddels beiden lucratiever oorden hebben opgezocht. M.n. hun affreus boekje "voor wat hoort wat" (incl. minuscuul schaamlapje van Mevr. Cantillon) heeft voor mij in elk geval de deur van de SP (dat ".a" krijg ik niet uit mijn pen trouwens) dichtgedaan, omdat het de extreme negatie is van het solidariteitsprincipe dat ingebakken zit in onze sociale verzekeringsstelsels. En sindsdien is het er daar ook al niet op verbeterd.... Waar blijft de progressie van Crombez, bijvoorbeeld? Of zou Zinzen, voor één keer dan, toch gelijk hebben dat de sociaaldemocratie terminaal is? Dat zullen we dan geweten hebben. Mvg Stefaan Reel Emblem
nvdr: dan zou ook zeker de naam van de Nederlander Wim Kok in het rijtje thuishoren. Maar internationaal wegen de keuzes van VS, GB en Duitsland toch een pak zwaarder door.
het IMF is - samen met de Wereldbank - opgericht in 1944 in Bretton Woods (zie ook onder dat trefwoord). 185 landen zijn lid. Met bijna 17 procent van de stemmen bezit de VS – de grootste aandeelhouder – als enige een vetorecht. Beslissingen vereisen immers een meerderheid van 85 procent. Erg democratisch functioneert het IMF dus niet. De Europese Unie kan ook boven die 15 procent drempel uitkomen maar slaagt er niet in gezamenlijk op te treden. Het IMF moet de wereldeconomie in goede banen leiden en houdt zich daarom bezig met de ondersteuning van munten, de financiële stabiliteit en de kredietverlening aan staten. Maar er rijst kritiek op zijn groeimodel en het éénzijdige en onvoorwaardelijke geloof in liberalisering en privatisering. De IMF activiteit blijft immers niet zonder gevolgen voor het sociale beleid van landen. Lidstaten die steun wensen van IMF en Wereldbank moeten hun economie aanpassen en die structurele aanpassingsprogramma’s voorzien dikwijls zware besparingen met nefaste gevolgen voor onderwijs, gezondheidszorg, werkgelegenheid, armoedebestrijding. Zeker t.a.v. ontwikkelingslanden in geldnood is het IMF heel machtig want ze zijn afhankelijk van het Fonds om aan geld te geraken bij financiële instellingen. De macht in het Fonds is verdeeld volgens het aandeel dat landen hebben in het kapitaal. Veel macht dus voor wie veel geld heeft, voor de rijke landen. Dan is het wel vreemd dat de landen van de Europese Unie met veel meer kapitaalsinbreng dan de VS, er niet in slagen om hun meer sociale opvattingen, hun concept van de welvaartstaat en van de sociaal en ook ecologisch gecorrigeerde markteconomie door te drukken. Het is dus niet zonder reden dat er mondiaal protest te horen is tegen het IMF en dat de internationale vakbondswereld en de Internationale Arbeidsorganisatie wijzen op de negatieve sociale gevolgen en druk uitoefenen. Het IMF moet dringend zijn historische opdracht terugvinden, namelijk om de economieën en het geldverkeer zo te begeleiden dat de levensstandaarden verhogen, iedereen werk heeft en we kunnen leven in een meer welvarende en vreedzame wereld. De jongste jaren verliest het Internationaal Monetair Fonds van zijn pluimen en zijn invloed. Nogal wat ontwikkelingslanden betalen hun schulden af om af te raken van hun afhankelijkheid. Vooral in Azië onderzoeken de nieuwe succesvolle economieën, die op een immense berg geld zitten, of er alternatieven zijn voor het IMF. En zelfs de regeringen van arme landen hebben nu de keuze om niet langer aan te kloppen bij IMF of Wereldbank maar leningen aan te gaan bij bijvoorbeeld China.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
In het eerste decennium van de eenentwintigste blazen ze bij de Dexia bank zowat de grootste luchtbel uit het financiële universum. Vanaf 2007, en zeker vanaf 2008, kon een nuchter waarnemer opmerken dat deze bank zich had geïnstalleerd op een vulkaan van rommelkredieten.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Ze bestaan in verschillende soorten.Er is vooreerst vervuiling of verontreiniging waarbij men het milieu opzadelt met een verhoogde concentratie van stoffen die schadelijk kan zijn voor mens en natuur.Het is belangrijk om het verschil te zien tussen dat eerste generatiemilieuprobleem en de tweede generatieproblemen van uitputting en aantasting.
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Eerst een ultrakorte definitie. In essentie gaat het bij commons of gemeengoed om alles wat mensen delen.Of, net iets langer, het zijn hulpbronnen die gemeenschappelijk bezit zijn of gedeeld worden door gemeenschappen.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
