Om goed te blijven leven, moeten we zo snel mogelijk overstappen op een stationaire economiei die de draagkracht van de aardei niet overschrijdt. Maar na tientallen jaren is het economische verhaal van transitiewetenschappers nog steeds héél onaf en blijven ze ons de antwoorden op vele vragen schuldig.
Gelukkig hebben we die antwoorden niet nodig om nu voluit te gaan voor windmolens, zonnepanelen, duurzaam (ver)bouwen, openbaar vervoeri, elektrische voertuigen, voor deelsystemen in handen van de samenleving, voor producten die langer leven, herstelbaar zijn en deel uitmaken van een circulaire economiei en van een nieuwe industrialisering… voor die transitiefase vol opbouw van duurzame alternatieven kunnen we deels nog gebruikmaken van bekende werkwijzen en concepten, en lossen we tegelijk zelfs aloude problemen en knelpunten op.
Zo is geldi, waaronder het vele spaargeld van burgers, tegen een redelijke vergoeding inzetbaar voor de financiering en het creëren van de nieuwe economiei. Zo kan die nieuwe economiei al veel meer dan de oude van de burgers zelf zijn. Zo scheppen de noodzakelijke duurzame investeringen mee het werki voor de vele werklozen in de wereld, bezorgen ze hun een inkomen en verminderen ze de ongelijkheid. Zo zorgen de nieuwe activiteiten voor fiscale inkomsten waarmee publieke goederen en diensten kunnen worden betaald. Evenzo creëren ze de inkomsten voor een robuust socialezekerheidssysteem. Daarmee tonen we onmiskenbaar dat het wel degelijk anders kan.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Maar intussen blijven we wel zitten met grote onzekerheden. Hoe landen we uiteindelijk zonder zware ongelukken na de drukke overgangsfase van de komende decennia in een stationaire economiei? Transitiewetenschappers moeten ons een geloofwaardig antwoord verschaffen op die vraag. En ze moeten nog veel meer zwakheden en leemten wegwerken in het stationaire verhaal, en meer algemeen in het transitiedenken.
Zo zijn overtuigende antwoorden nodig op de volgende essentiële systemische vragen over de stationaire economiei die we over enkele decennia moeten bereiken.
Hoe functioneert een economiei waarin geldi aan waarde moet verliezen?
Als de stationaire economen rente afwijzen omdat dat mechanisme eeuwigdurende groei noodzakelijk maakt, hoe functioneert een economiei dan waarin geldi niets meer mag opbrengen of met de tijd zelfs aan waarde moet verliezen? Is er dan nog spaargeld? Vormt sparen nog een mechanisme voor mensen om te kunnen dromen van en investeren in duurzaam wonen? Om hun stationaire economiei te onderhouden? Om zich veilig te voelen voor hun oude dag? Hoe mobiliseren we middelen voor infrastructuur en andere collectieve goederen?
Als we systemisch alternatieve munten zouden invoeren, hoe zit het dan met de fiscale basis voor overheidsdiensten en de inkomsten voor socialezekerheidsmechanismen? Hoe betalen we met andere woorden pensioenen, gezondheidszorg, onderwijs?
Hoe garanderen we het recht op werki? Hoe introduceren we het best een basisinkomeni? Meer algemeen, hoe verzekeren we de aanspraak op al wat het leven menselijk maakt?
Als we omschakelen naar een economiei die circulair is en veel meer op diensten inzet, van wie is die economiei dan? Wie is dan eigenaar van de grondstoffeni, de producten en die diensten? We maken ons allang terecht zorgen over het oligopolie in tal van sectoren, over wat bijvoorbeeld oliemultinationals of banken uitspoken de wereld rond. Maar dat Google en Facebook de facto eigenaar zijn van alles wat we doen via die nieuwe communicatiesystemen – anders dan rivieren of wegen zijn die privébezit – en dat bezit onbeperkt commercieel kunnen exploiteren, is daar sterrenstelsels voorbij. Of aan de meer materiële kant van de economiei: als een bedrijf een materiaalstroom kan dichten, verwerft het dan ook het monopolistische eigenaarschap van die circulaire materiaalstroom?
En als er antwoorden komen op die en andere wezenlijke vraagstukken, hoe gaan we dan zonder economische, sociale en democratische averij op te lopen over van een economiei die we snel verduurzamen in een stationaire economiei?
Het zijn vele vragen. Maar nogmaals, geen enkele vraag vormt een reden om de dringende transitiei niet direct aan te vatten. Wel wijzen ze erop dat de duurzame economiei die we creëren, er heel anders kan uitzien dan stationaire economen zich inbeelden.
Lees ook Kijk mama, zonder hersens - we hebben eerlijke wetenschappers en hun echte wetenschapi hard nodig maar dan moet de wetenschappelijke wereld dringend ons vertrouwen opnieuw verdienen.
Uw doordachte reacties zijn heel welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd? Dan kan Palai misschien op uw steun rekenen. We verwelkomen u graag als steungever - klik hier
Vanaf 1999 is het wereldwijde protest en verzet tegen de dominante globalisering heel zichtbaar. Wat al deze mensen drijft, is scepsis over een wereld waar de economie voorrang krijgt op de mens, de welvaart steeds ongelijker verdeeld raakt, de mensenrechten in de verdrukking komen, de ecologische ravages onvoorstelbaar groot zijn en de besluitvorming over dat alles ondemocratisch verloopt.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Als de wereld wil opschieten richting duurzaam vervoer is het alvast nuttig om weten hoe we nu mensen en goederen vervoeren.Vind gegevens over personenverkeer en goederenvervoer.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Het basisinkomen is een inkomen dat iedereen individueel krijgt, van de geboorte tot de dood, onvoorwaardelijk.Waarom? Omdat alle mensen recht op waardig leven hebben. Dat is in mondiaal perspectief wellicht het belangrijkste pro-argument.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we ze dus best hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting ervan klimaatverandering voor elkaar krijgt. Voor de hernieuwbare grondstoffen is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde niet te overschrijden of uit te putten.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Eerlijke wetenschappers en echte wetenschap zijn hard nodig om de komende decennia met zo min mogelijk kleerscheuren door te komen.Een goede samenleving steunt in grote mate op gedegen wetenschap. Zij is cruciaal om charlatans te weren. Meest uitgesproken is dat zo in gezondheidskwesties.Maar het is opletten dat een terechte verdediging wetenschap niet immuniseert voor gerechtvaardigde vragen, bedenkingen en kritiek.Vind de tegelijk kritische en opbouwende Pala artikels over wetenschap en wetenschappers
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.